Nieuchronnie zbliżamy się do ostatniego miesiąca meteorologicznej wiosny, gdy to pojawić się mogą jeszcze późne przymrozki poza górami. Zatem za nieco ponad tydzień rozpocznie się ostatni miesiąc wiosny meteorologicznej, dlatego przeanalizujemy, co nas czeka w maju pod względem trendów pogodowych. Zerkniemy, czy nadal mogą pojawić się późne i groźne dla wegetacji przymrozki i opady śniegu, czy też doświadczymy pierwszych w tym roku dni z temperaturą charakterystyczną dla upału, a może będziemy mieli do czynienia z chłodnymi okresami w pogodzie i częstymi opadami? Zgodnie z najnowszymi prognozami sezonowymi widać wyraźny trend dotyczący temperatur. Jednakże przewidywania dotyczące opadów są mniej jednoznaczne. Średnie wartości klimatologiczne mogą nie spełnić oczekiwań miłośników wysokich temperatur.
Pogoda długoterminowa. Prognozowana anomalia temperatury na maj 2025 r. według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych
Według najświeższych prognoz bazujących na amerykańskim modelu CFSv2. Średnia miesięczna temperatura w maju w perspektywie ma być wyższa od normy klimatycznej, choć nie należy spodziewać się drastycznych anomalii i miesiąc ten nie powinien okazać się ekstremalnie ciepły. Predykcje modeli klimatycznych wskazują, że w Polsce średnia temperatura w maju będzie wyższa o około 0,25-1.2 stopnia Celsjusza w porównaniu do średniej wieloletniej.
Pogoda długoterminowa. Prognozowana wstępnie anomalia ciśnienia na maj 2025 r. według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych
Będą możliwe pierwsze dni upalne, ale w maju 2025 nie będzie ich dużo. Jest nowa pogoda długoterminowa
Coraz więcej wskazuje, że ostatni miesiąc meteorologicznej wiosny zapowiada się jako typowy wiosenny miesiąc. Jednak najnowsze prognozy nie wskazują, abyśmy mieli wysoką częstotliwość występowania dni gorących i parnych dni. Oznacza to, że dni z temperaturą w przedziale 25-30°C, lecz z pewnością się zdarzą przy odpowiedniej konfiguracji pola ciśnienia nad Europą i przyległościami. Na ten moment nic nie wskazuje, abyśmy w maju doświadczyli pierwszej ogólnokrajowej fali upałów.
W drugiej połowie maja. Zwłaszcza podczas trzeciej dekady miesiąca pojawić może się pierwszy w tym roku upał na stacjach synoptycznych mierzących temperaturę powietrza w klatkach meteorologicznych na wysokości 2 metrów zgodnie z rekomendacjami WMO. Warto przypomnieć, że w minionym tygodniu najwyższą temperaturę zmierzono na stacji IMGW na Pomorzu, gdzie odnotowano w klatce meteorologicznej 29.6℃. Oznacza to, że zabrakło 0.4℃ do najwcześniejszego upału na ziemiach polskich podczas prowadzenia instrumentalnych pomiarów. Najnowsze rozwiązania modeli numerycznych wskazują, że temperatura maju w różnych regionach Polski zawierać się będzie w przedziale od 15 do 25°C. Zdarzą się też kolejne dni z koncentracją pyłu saharyjskiego. Szczególnie przy napływie z Afryki.
Prognozowana wstępnie anomalia opadów na maj 2025 r. według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych
Pogoda zaskoczy w maju i będą późni Zimni Ogrodnicy
Natomiast europejski model ECMWF prognozuje nieco wyższe dodatnie odchylenie średniej temperatury w Polsce, zawierając się w przedziale 1-2°C. Mapy z ECMWF pokazują, że ostatni miesiąc meteorologicznej wiosny będzie cieplejszy niż zwykle. Prawdopodobieństwo sprawdzenia się takiego scenariusza oscyluje w okolicach 60-70%. Zatem można przypuszczać, że szansa na wyższą temperaturę w skali miesięcznej jest istotna, ale nie ekstremalnie wysoka, lecz i tak dość pewna. Finalnie może się okazać, że przez większą część maja 2025 temperatury będą w okolicach normy klimatycznej, okresami nieznacznie poniżej lub czasem je przekroczą. Jednak w pewnych momentach zrobi się znacznie cieplej, co spowoduje zauważalne, lecz niewielkie dodatnie odchylenie od średniej wieloletniej. Dużo wskazuje, że w przyszłym miesiącu mogą również zdarzyć się dni i noce chłodniejsze.
Zjawisko Zimnych Ogrodników albo Zimnej Zośki jest spodziewane w maju 2025, co może spowodować szkody w sadach, polach i ogrodach, mając na uwadze mocno przyspieszoną w tym roku wegetacje roślin przez wysokie temperatury.
Dokładne ramy czasowe wystąpienia majowych przymrozków będziemy określać w kolejnych dniach i tygodniach, dysponując najnowszymi rozwiązaniami modeli numerycznych. Zatem powinniśmy przypuszczać, że w ostatnim miesiącu meteorologicznej wiosny zdarzy się powszechny przymrozek, głównie przy gruncie, jak i też okresami poza aglomeracjami miejskimi także na standardowej wysokości pomiarowej, czyli 2 metrów. Ponadto w Karkonoszach i Karpatach prawdopodobne będą opady śniegu i deszczu ze śniegiem.
Prawdopodobieństwo temperatury wyższej od normy klimatycznej na wysokości 2 metrów według modelu ECMWF dla EUropy i obszarów przyległych
Będą okresy z groźnymi burzami w maju nad Polską, które spowodują szkody
Modele sezonowe z Ameryki Północnej i Europy pokazują, że w ostatnim miesiącu meteorologicznej wiosny, czyli w maju 2025 r. Polska znajdzie się często w zasięgu pola wyżowego. W ten sposób, gwarantując nam wiele dni ze stabilną pogodą, ale okresy ze zwiększonym dynamizmem w pogodzie przez przechodzenie frontów atmosferycznych i ośrodków niskiego ciśnienia będą mieć miejsce. Przy takim scenariuszu pogodowym nie będzie to w całym kraju miesiąc z anomalią opadów niższą od średniej klimatycznej. Zatem wysokość opadów będzie mocno nierównomierna, ponieważ będą wynikać głównie z przelotnych opadów, często pochodzenia konwekcyjnego i przechodzeniem burz. Dlatego w takiej sytuacji wiele regionów charakteryzować ma się sumami opadowymi poniżej średniej klimatycznej dla maja. Regiony, które doświadczą częstszych burz będą mogły mieć sumy powyżej normy wieloletniej. Natomiast jedynie w nielicznych miejscach opady będą poniżej normy.
Prognozowana prawdopodobieństwo miesiąca suchego albo mokrego według modelu ECMWF dla Europy i obszarów przyległych
Dni gorące i upalne możliwe w ostatnim miesiącu meteorologicznej wiosny, lecz nie będzie to ekstremalnie ciepły miesiąc
Zatem maj zapowiada się jako stosunkowo ciepły, choć bez skrajnie wysokich temperatur i wyraźnego przekroczenia normy klimatycznej. Większość dni będzie charakteryzować się maksymalnymi temperaturami w zakresie 16-25°C, jednak pojawią się także chłodniejsze okresy, w których mogą wystąpić przymrozki, zwłaszcza przy gruncie w rejonach nocnych rozpogodzeń. Pierwsza ogólnokrajowa, kilkudniowa fala upałów raczej się nie pojawi, ale lokalne, krótkotrwałe upały mogą wystąpić, zwłaszcza w drugiej lub trzeciej dekadzie maja. Z największym prawdopodobieństwem ich wystąpienia na południu i zachodzie przy adwekcji przejściowej powietrza zwrotnikowego. Z każdym kolejnym tygodniem przyszłego miesiąca rosnąć ma średnia tygodniowa temperatura powietrza w kierunku lata termicznego.
Prognozowany trend średniej temperatury powietrza na kolejne tygodnie według modelu ECMWF EPS dla Polski
Prognozy wskazują na okresy intensywniejszej aktywności burzowej, które mogą prowadzić do lokalnych uszkodzeń. Istnieje możliwość wystąpienia zarówno dobrze zorganizowanych układów burzowych, jak i superkomórek. Dodatkowo, w sprzyjających warunkach, chłodniejsze masy powietrza mogą powodować sporadyczne burze adwekcyjne. W maju należy spodziewać się większej liczby groźnych zjawisk burzowych w porównaniu do kwietnia.
Prognozowany wstępnie trend opadów na kolejne tygodnie według modelu ECMWF EPS, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 r.
Będą silne systemy burzowe i superkomórki nad Polską
W tym okresie zaczniemy dostrzegać wzrost liczby dni z burzami, które będą stanowić zagrożenie dla zdrowia, życia i mienia. Ośrodki burzowe mogą przechodzić przez całą Polskę. Ponadto częste wymiany mas powietrza spowodują, że burze będą bardziej intensywne niż te z kwietnia. Komórki burzowe będą często rozwijać się w warunkach wysokiej wilgotności atmosferycznej i słabego przepływu, co sprzyja ich powolnemu przemieszczaniu się. Zdarzą się też incydenty z mezoskalowymi układami konwekcyjnymi i superkomórkami burzowymi z dużym gradem.
Prognozowany orientacyjnie trend sumy opadu na kolejne tygodnie, bazując na wyliczeniach modelu ECMWF, uwzględniając okres ref.1991-2020 r. dla Polski
Prognozowany orientacyjnie trend średniej anomalii temperatury powietrza na kolejne tygodnie, uwzględniając okres ref. 1991-2020 r. dla Polski
Źródło: Fanipogody.pl, tropicaltidbits.com, ecmwf.int, CMM IMGW, modele.imgw.pl
* Prognoza ma charakter orientacyjny i może ulec zmianie. Już wkrótce nowe informacje pogodowe na ostatni miesiąc meteorologicznej wiosny
Wieloletni pasjonat meteorologii, zjawisk konwekcyjnych z głównym naciskiem na burze. Interesuje go również metrologia i wiarygodne pomiary wielkości fizycznych w meteorologii. Oprócz tego jest wieloletnim operatorem drona z uprawnieniami nadanymi przez ULC