Antycyklon Titus spowodował adwekcje strumienia powietrza arktycznego. Wkroczyliśmy w chłodny okres synoptyczny, który charakteryzuje się ujemną anomalią temperatury powietrza. Na przełomie września i października podczas oddziaływania mobilnego ośrodka wysokiego ciśnienia panują warunki sprzyjające do silnego wypromieniowania ciepła podczas radiacyjnych nocy. Minionej nocy ponownie w niektórych regionach naszego kraju temperatura spadła poniżej -6℃. To wyjątkowo niskie wartości jak na koniec września w naszych szerokościach geograficznych.
Antycyklon spowodował przymrozkową noc i nawet -6 stopni w kraju
Zanotowana bardzo niska temperatura przy gruncie na prywatnej stacji meteorologicznej w woj. lubuskim (Ciecierzyce). Zwraca również uwagę występowania przymrozka na standardowej wysokości pomiarowej 2 metrów n.p.g.
Antycyklon radykalnie zmienił pogodę i przyniósł mróz
Przed oddziaływaniem mobilnego wyżu warunki pogodowe były kształtowane przez cyrkulację atlantycką atmosfery, która przynosiła opady, silniejszy wiatr i okresami burze. Dominacja wyżu okazuje się krótkotrwała i już w pierwszych dniach października zaczniemy dostawać się w zasięg kolejnych stref frontów atmosferycznych i ośrodków niżowych, w tych szczególnie następnego niżu genueńskiego, który na szczęście nie okaże się tak groźny, jak cyklon genueński z pierwszej połowy września 2024 r., który spowodował miejscowe śmiertelne powodzie na południowym zachodzie.
Mamy chłodny, w niektórych miejscach wręcz mroźny poranek, w Łodzi o 6:00 notowaliśmy -0,7°C , a o 7:00 najchłodniej było na stacji synoptycznej Toruń -0,9°C.https://t.co/ifUU8yL1lC#IMGW pic.twitter.com/jVUON9klmN
— IMGW-PIB METEO POLSKA (@IMGWmeteo) September 30, 2024
Podczas coraz dłuższych nocy, gdy zalega zimne powietrze i oddziałuje wyż, zachodzą dogodne warunki do silnego radiacyjnego wypromieniowania ciepła zgromadzonego w ciągu dnia i osiadania zimnego powietrza w obniżeniach terenu i dolinach. Ważnym elementem jest również słaby wiatr lub okresami cisza, która nie zakłóca procesu radiacji, wówczas wymiana turbulencyjna jest znikoma. Najniższe wartości są notowane przeważnie w drugiej części nocy i krótko po wschodzie słońca.
Z danych pomiarowych opublikowanych przez IMGW wynika, że najniższa temperatura powietrza minionej nocy wystąpiła na zachodzie, centrum, północy i miejscami na północnym wschodzie. W poletkach meteorologicznych zmierzono -4℃ w Suwałkach, Ostrołęce, Toruniu. To pierwszy tak poważny jesienny powiew chłodu w czasie rozpoczynającego się sezonu jesiennego.
Temperatura minimalna na wysokości 5 cm w nocy z 29/30 września 2024 r. na obszarze Polski według danych z sieci pomiarowo-obserwacyjnej IMGW-PIB
Zimna noc i poranek za nami. Szybko temperatura wzrasta do wartości dodatnich
Co ciekawe to pierwszy raz w tym sezonie poza górami i obszarami podgórskimi pojawił się przymrozek podczas dominacji wyżowej pogody w klatkach meteorologicznych. Takim przykładem niech będzie stacja w Toruniu, która w klatce Stevensona zmierzyła -1.1℃. Natomiast przy samym gruncie aż -4℃. Miejscami wartości mogły okazać się niższe niż na stacjach IMGW-PIB. Niektórzy pierwszy raz w tym sezonie musieli skrobać szyby, załączały się także miejscami automatyczne systemy grzewcze.
Temperatura minimalna w klatkach meteorologicznych na wysokości (2 metrów n.p.g), 29/30 września 2024 r. na obszarze Polski
Polecamy: Pogoda na 5 dni dla Polski. Od słońca, ochłodzenia, po aktywny niż z silnymi opadami w kraju
Spora zmiana aury
Minionej nocy temperatura w niektórych regionach Polski była niższa o średnio 2-8℃ od normy wieloletniej. Co świadczy o skali adwekcji zimnego powietrza arktycznego z wysokich szerokości geograficznych. Co ciekawe to poniższa mapa zdradza, że zimne powietrze napływa do nas rejonu Bieguna Północnego i rejonu Grenlandii. Po drodze ulegało ono transformacji, ale na ogół okazuje się znacznie zimniejsze niż w minionych dniach, gdy to zalegał cieplejsze strumień powietrza polarnomorskiego i zachmurzenie ograniczało procesy radiacyjne po zachodzie słońca.
Prognozowane odchylenie temperatury od normy z lat 1979-2010, 30 września 2024, 06 UTC według modelu GEM dla Polski
Trajektoria wsteczna mas powietrza, 30.09.2024, 00 UTC dla Warszawy, uwzględniając wysokości izobaryczne 950 hPa, 850 hPa, 700 hPa
Wygląda na to, że noc z 30 września na 1 października 2024 r. znów będzie z silnymi przymrozkami. Dostrzegamy, że pas ujemnych temperatur przy gruncie rozciągać ma się od Pomorza, Warmii i Mazur, Kujaw, Mazowsza, Ziemi Łódzkiej, Ziemi Świętokrzyskiej, Śląska i Małopolski oraz ujemna temperatura może wystąpić też na Podkarpaciu i Dolnym Śląsku.
Prognozowana orientacyjna temperatura minimalna przy gruncie, 1 października 2024 r. według modelu SWISS-HD dla Polski
Antycyklon ustąpi niżowej pogodzie
Kolejna noc przymrozkowa z ustępującą dominacją antycyklonu wystąpi w nocy z 1/2 października 2024 r. Jednak obszar przymrozków będzie ograniczony do wschodniej i centralnej części kraju i zaczną płynąć do nas cieplejsze masy powietrza z południowego zachodu i zachodu, dodatkowo pojawi się więcej chmur i opady w niektórych regionach, utrudniając radiacyjne wypromieniowania ciepła. Potem w czasie kolejnych nocy przymrozków na ogół się nie spodziewać bądź będą lokalne.
Prognozowany wstępnie zasięg przymrozków w nocy z 1/2 października 2024 r. przy gruncie według modelu SWISS-HD dla Polski
Źródło: Fanipogody.pl, CMM IMGW, meteologix.com, modele.imgw.pl, wxcharts.com
Wieloletni pasjonat meteorologii, zjawisk konwekcyjnych z głównym naciskiem na burze. Interesuje go również metrologia i wiarygodne pomiar wielkości fizycznych w meteorologii. Oprócz tego jest wieloletnim operatorem drona z uprawnieniami nadanymi przez ULC