Pogoda długoterminowa na kolejne tygodnie pokazuje nam coraz niższe średnie dobowe temperatury i rozkwit jesieni fenologicznej.
Wrzesień 2024 r. na ogół zapisze się jako ciepły miesiąc, lecz na koniec miesiąca dotarło wyraźne ochłodzenie spowodowane spływem powietrza arktycznego i rozbudowującym się mobilnym wyżem. Minionej nocy przymrozki pojawiły się m.in miejscami na zachodzie. W wyższych partiach Tatr i Karkonoszy występował całodobowy mróz i na Kasprowym Wierchu zalegał śnieg.
Najcieplejszy okres dobiegającego miesiąca przypadł w pierwszej dekadzie września 2024 r. Zdarzały się nawet dni upalne, lecz na ogół we wrześniu notowaliśmy od 20℃ do 28℃ i były na początku nawet sporadyczne noce tropikalne na stacjach IMGW-PIB. Pod koniec miesiąca za frontem pofalowanym napłynęła chłodniejsza masa powietrza i koniec weekendu przyniosła wyraźne ochłodzenie. Pierwszy raz w tym sezonie spadł śnieg na Kasprowym Wierchu. Szlaki górskie w wyższych partiach są śliskie i oblodzone, dlatego odradzamy wyprawy w wyższe partie gór, gdyż warunki pogodowe są trudne. Co warto podkreślić to powiew zimy kilka tygodni wcześniej pojawił się nietypowo podczas zagrożenia powodziowego na Śnieżce w Karkonoszach, przynosząc krótki akcent zimowy we wrześniu.
Pogoda w kolejnych tygodniach zaskoczy miłośników ciepła
Przewaga dni ciepłych i gorących była wyraźna w pierwszym miesiącu meteorologicznej jesieni. Finalnie więc wrzesień zapisze się jako ekstremalnie ciepły z anomalią ponad 3.3℃, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 r. dla Polski. Co ciekawe największe odchylenie temperatury sięgające nawet 4℃ wystąpi finalnie na wschodzie i północnym wschodzie, natomiast niższe na zachodzie i południu oraz południowym – zachodzie.
Prognozowana wstępnie średnia anomalia temperatury powietrza na kolejne tygodnie w oparciu o model ECMWF EPS dla Polski, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 r.
Zimny początek października w Polsce i wielu krajach europejskich
Początek drugiego miesiąca meteorologicznej zapowiada się ze średnią dobową temperaturą powietrza niższą od normy wieloletniej. Najbliższy tydzień zapowiada się więc z temperaturą niższą od normy klimatycznej.
Prognozowana średnia anomalia temperatury powietrza na okres od 29.09.2024 r. do 4.10.2024 r. według modelu GEFS, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 r.
Kolejny cyklon genueński wpłynie na pogodę
Najnowsza predykcje z modelu ECMWF pokazuje nam chłodny 40 tydzień mijającego roku. Co ciekawe temperatura będzie niższa o średnio 1-2 stopnie od normy z lat 1991-2020 r. na początku października. W tym czasie przeważający obszar Starego Kontynentu znajdzie się w chłodniejszych masach powietrza. Strumień zimnej masy powietrza może sięgnąć nawet południa Europy, docierając nawet w rejon rozgrzanego po upalnym lecie basenu Morza Śródziemnego, skutkując rozwojem kolejnego niżu genueńskiego, którego jednak trajektoria może być wysunięta nie w kierunku Polski, sięgając bardziej rejonu Bałkanów. W ten sposób, powodując silne ulewy skutkując powodziami. Niewykluczone, że ulewy związane z niżem znad Europy Południowej sięgną okolice czwartku/piątku południowej i południowo wschodniej i wschodniej części naszego kraju.
Niewykluczone, że więc w tych regionach suma opadów za pierwszą dekadę października będzie wyższa od normy wieloletniej. Jednak co należy podkreślić to fakt, że suma opadów powinna być dużo niższa niż w minionych tygodniach, gdy to niż z rodowodem genueńskim doprowadzając do powodzi. Podczas przechodzenia cyklonu Borys wysokość opadów miejscami na południowym zachodzie i częściowo zachodzie sięgała nawet 5-6-miesięcznej normy opadowej dla tych regionów naszego kraju.
Prognozowana średnia temperatura powietrza w kolejnych tygodniach według modelu ECMWF EPS dla Polski
Aura zaskoczy, lecz sumy będą dużo niższe niż w pierwszej połowie września 2024 r.
Początek nowego miesiąca minąć może z ryzykiem nocnych i porannych przymrozków, których skala będzie zależna od wielkości przejaśnień i rozpogodzeń. Występowaniu nocnych rozpogodzeń i przejaśnień sprzyjać ma bliskość mobilnego wyżu i oddziaływania na pogodę klina wysokiego ciśnienia i zalegania chłodniejszego strumienia powietrza. Miejscami formować mogą się jesienne mgły i zamglenia, gdzieniegdzie w obszarach występowania ujemnej temperatury, mając charakter marznący. W poniedziałek na zachodzie wystąpić mogą przelotne opady deszczu związane z niżem znad Europy Zachodniej. We wtorek i środę natomiast opady związane z niżem znad Europy Południowej zaczną sięgać dzielnic południowych i wschodnich. Szczególnie silne opady deszczu mogą wystąpić około 4 października 2024 r. na wschodzie i południu Polski.
Prognozowany orientacyjny zasięg i wysokość akumulacji opadów do 9 października 2024 r. według modelu ECMWF
Prognozowany orientacyjny trend maksymalnej temperatury powietrza na okres od 29.09.2024 r. do 8.10.2024 r. według modelu ECMWF dla Polski
Jesień fenologiczna będzie nam się rozkręcać
Reasumując, kilka najbliższych dni zapowiada się z temperaturą niższą od normy wieloletniej. Jednak to finalnie przełoży się na fakt, że 40 tydzień mijającego roku zapisze się najprawdopodobniej jako chłodny. Wygląda na to, że cieplej zacznie robić się około 41 tygodnia października 2024 r. Wówczas to temperatura wzrosnąć ma do wartości powyżej normy. Średnia dobowa temperatura powietrza w kolejnych tygodniach będzie coraz częściej charakterystyczna dla jesieni termicznej. Coraz rzadziej w najbliższym czasie zdarzą się okresy z temperaturą powyżej 20℃. Zatem najcieplejsze dni w tym roku już za nami. Według predykcji ECMWF październik zapowiada się jako miesiąc mokry i okresami wietrzny.
Zdarzyć mogą się też pojedyncze dni z burzami. Zatem z ilością opadów powyżej normy, lecz nie w każdym rejonie sumy będą analogiczne. Coraz częstsze w październiku staną się nocne i poranne przymrozki, szczególnie w rejonach większych i dłuższych rozpogodzeń. Tam, gdzie utrzyma się zachmurzenie, to ograniczony będzie potencjał do radiacyjnego wypromieniowania ciepła do wyższych warstw.
Prognozowany trend temperatury powietrza do 15 października 2024 r. według modelu ECMWF Ensemble dla Warszawy
Źródło: Fanipogody.pl, CMM IMGW, tropicaltidbits.com, modele.imgw.pl, meteologix.com, wetterzentrale.de
