Pogoda długoterminowa na grudzień 2021 w Polsce. Zaskoczenie w prognozach. Czasem śnieg i mróz oraz silny wiatr, a nawet burze. Dokonamy przeglądu prognoz modeli europejskich oraz amerykańskich na ostatni miesiąc 2021 roku.
Pogoda długoterminowa na grudzień 2021. Przedzimie w Polsce
Już pierwszego grudnia rozpoczęła się meteorologiczna zima. W tym rozległym wpisie przeanalizujemy możliwe scenariusze pogodowe na koniec roku dla Polski, opierając się m.in na wyliczeniach GEFS, GFS, ECMWF oraz CFS.
W okresie od 2.12.2021 do 12.12.2021 według modelu GFS, średnia dobowa temperatura powietrza w tym okresie będzie charakterystyczna dla przedzimia. Natomiast na południu i północnym-wschodzie i wschodzie okresami spełnione mogą być kryteria dla termicznej zimy. Najcieplej powinno być na zachodzie.
Rycina poniżej ma bardziej charakter poglądowy. Widzimy na niej wyraźnie, że w przedziale czasowy od 2.12.2021 do 12.12.2021 przymrozki, a nawet mróz całodobowy nie będzie rzadki. Oczywiście największe spadki temperatury wystąpią w obszarach przejaśnień, jak i też rozpogodzeń. Wiele wskazuje jednak, że poniższa prognoza jest trochę niedoszacowana, zatem spadki temperatury do wartości dwucyfrowych są możliwe w wielu regionach Polski. Zimny zapowiada się zwłaszcza drugi tydzień grudnia. Szczególnie w górach i na obszarach podgórskich oraz gdzieniegdzie na nizinach. Najcieplej będzie wzdłuż północnej części Polski, gdzie Morze Bałtyckie po ciepłym lecie oddaje ciepło.
Na mapie zbiorczej nie widzimy silnego i długotrwałego ocieplenia w okresie od 2.12.2021 do 12.12.2021. Wtedy to GFS sygnalizuje jednocyfrowe dodatnie temperatury w ciągu dnia. Szczególnie mijającym tygodniu. Najcieplej ma być na południu, wyłączając obszary podgórskie i górskie, jak i też w centrum. Najzimniej będzie w tym czasie na polskim biegunie zimna, czyli na Suwalszczyźnie. Zimno również czasem ma być na Mazurach. W przyszłym tygodniu mróz całodobowy na obszarze całej Polski nie będzie rzadki w wielu miejscach.
Chłodne masy powietrza szczególnie w pierwszej dekadzie grudnia. Możliwe silne śnieżyce i dwucyfrowy mróz
Mapa poniżej obrazuje średnią anomalie temperatury w okresie od 1.12.2021 do 8.12.2021 według modelu klimatycznego CFS, uwzględniając okres referencyjny 1984-2009. Widzimy, że dominować mają w naszych szerokościach chłodne masy powietrza, które szczególnie odczuwalne będą pod koniec bieżącego tygodnia oraz na początku przyszłego.
Również z prognoz GEFS wynika, że od końcówki mijającego tygodnia częściej do Polski dotrą chłodne masy powietrza. Zimny ma być również przełom miesięcy, kiedy to CFS oraz inne ośrodki sygnalizują przeważnie wartości poniżej normy klimatologicznej. W chłodnych masach powietrza okresami wystąpią opady zimowe, ale nic nie wskazuje, aby czekały nas wielotygodniowe mrozy utrzymujące się przez wiele nocy i dni. Cieplej dopiero w drugiej dekadzie grudnia.
Następna grafika pochodzi z modelu CFS na przełom 1 i 2 dekady grudnia. W okresie od 8.12.2021 do 15.12.2021 według modelu amerykańskiego CFS dominować mają chłodne masy powietrza. Model z Ameryki Północnej uwzględnia wtedy to dominacje chłodnych mas powietrza. W okolicach połowy grudnia, bądź nieco wcześniej jest szansa, że temperatura wzrośnie na dłużej do wartości w normie i powyżej normy.
CFS widzi dłuższą dominacje ciepłych mas powietrza od połowy miesiąca, ale może stać się to nieco wcześniej
Wiele wskazuje, że na dłuższą dominacje ciepłych mas powietrza przyjdzie nam poczekać do około połowy miesiąca. Poniższa mapa obrazuje nam średnią anomalię temperatury w okresie od 15.12.2021 do 22.12.2021 w oparciu o model CFS, uwzględniając okres referencyjny 1984-2009. W tym czasie na ogół zalegać mają cieplejsze masy powietrza, chociaż okresy z napływem chłodu z wysokich szerokości geograficznych mogą się zdarzyć. Z prognoz tych wynika jednak, że napływy ciepła będą wyraźne w okresie przedświątecznym i świątecznym.
Poniższe wyliczenia traktujmy jako ciekawostkę. Grafika obrazuje nam prawdopodobny trend w pogodzie na okres od 22.12.2021 do 29.12.2021. Widzimy dominacje ciepłych barw, a to sygnalizuje, że w tym czasie temperatura może być przeważnie powyżej normy. Istnieje znów duże prawdopodobieństwo, że święta będą bez śniegu na przeważającym obszarze Polski z dodatnią temperaturą przez wiele dni i nocy. Trend w kierunku chłodniejszego wzorca widzimy dopiero na mapach obrazujących anomalie na przełomie 2021/22 roku. Wir polarny pozostaje silny, a nagłe ocieplenie stratosfery jest realne dopiero pod koniec roku, bądź na początku stycznia.
Pogoda długoterminowa na grudzień 2021. Według modelu CFS czeka nas dominacja niżowej pogody
W grudniu dominować ma pogoda niżowa, dlatego warunki pogodowe będą zmienne. Czasem pojawią się większe opady w różnej formie, silny wiatr, a nawet burze. Istnieje prawdopodobieństwo pojawienia się intensywnych opadów zimowych związanych głównie z okresową wędrówką układów niskiego ciśnienia znad Morza Śródziemnego wprost do naszej części Europy. Pierwszy z niżów znad tego akwenu znajdzie się w okolicach 6 grudnia nad Polską wraz z systemem frontów atmosferycznych, przynosząc silną śnieżycę.
Prognozowane średnie odchylenie ciśnienia atmosferycznego na grudzień 2021 dla Europejskiego Obszaru Synoptycznego i obszarów przyległych według modelu CFS
Według CFS, średnia miesięczna anomalia temperatury w grudniu 2021 wyjdzie na przeważającym obszarze Polski w normie wieloletniej. Głównie na południu i wschodzie poniżej. Brany jest pod uwagę w tym przypadku okres referencyjny 1984-2009, a sama prognoza została zainicjowana warunkami brzegowymi z końca listopada. Dlatego też przejrzymy dla porównania nowszą prognozę amerykańskiego modelu, która uwzględnia nowsze warunki początkowe.
Poniższe wyliczenia modelu amerykańskiego są nieco nowsze. CFS uwzględnia w swojej najnowszej prognozie średnią miesięczna anomalie temperatury w normie wieloletniej. Poniższa rycina przedstawia prognozę na grudzień z modelu CFS, która została zainicjowana warunkami brzegowymi za okres od 22.11.2021 do 1.12.2021.
Poniższa grafika obrazuje miesięczną anomalie opadów na grudzień 2021. Prognoza została zainicjowana warunkami brzegowymi za okres od 22.11.2021 do 1.12.2021. Model amerykański CFS prognozuje, że na przeważającym obszarze Polski opady będą w normie wieloletniej, natomiast na północy i zachodzie powyżej normy. Sugeruje to nam wyraźny wzór zachodni, czasem zakłócony przemieszczaniem się wyżów, jak i też wędrówką z południa niżów śródziemnomorskich.
ECMWF widzi miesiąc powyżej normy
Nieco inaczej sytuacje widzi europejski model ECMWF, który został zaktualizowany na początku listopada. Musimy więc poczekać jeszcze kilka dni, kiedy to prognoza na ostatni miesiąc roku zostanie zaktualizowana. Model ten zostanie zasilony nowymi danymi brzegowymi, zatem korekta w prognozie jest możliwa. Opierając się jednak na prognozie z początku ubiegłego miesiąca. Widzimy, że grudzień cechować ma się w naszej części Europy temperaturą powyżej normy wieloletniej na przeważającym obszarze Polski.
Dla porównania dokonamy analizy wyliczeń z modelu ECMWF, które pochodzą z końca listopada. Widzimy wyraźnie, że w okresie od 29.11.2021 do 5.12.2021 temperatura ma być na ogół poniżej normy. Na mapach tygodniowych anomalii temperatury nie widzimy jednak krótkich epizodów ciepła, a te na początku grudnia mają miejsce. Jednak już dziś ponownie z wysokich szerokości geograficznych zaczyna płynąć chłodniejsza masa powietrza, a w okolicach 6 grudnia od południa dostaniemy się w zasięg niżu śródziemnomorskiego. Istnieje duże prawdopodobieństwo kolejnej silnej śnieżycy, za którą odpowiedzialny będzie układ niżowy z południa. Szczególnie obfite opady są prawdopodobne na południu, częściowo centrum i wschodzie. Jednak z uwagi dość odległy termin i niepewną trajektorie niżu z południa. Prognozy modeli z różnych ośrodków mogą ulec zmianie.
Ciekawie prezentują się najnowsze prognozy pochodzące z ECMWF na okres od 6.12.2021 do 12.12.2021. Widzimy wtedy, że na przeważającym obszarze Starego Kontynentu temperatura będzie poniżej normy wieloletniej. Chłodne masy powietrza obejmą również Polskę, dlatego incydenty zimowe z większymi opadami śniegu i głębszymi spadkami temperatury, a nawet mrozami dwucyfrowymi są jak najbardziej prawdopodobne. Nie można jednak wykluczyć, że w pierwszych dniach 2 dekady grudnia napłyną znacznie cieplejsze masy powietrza.
Prognozy na okres po 15 grudnia wskazują, że na ogół dominować będą ciepłe masy powietrza. Wskazuje na to zarówno CFS, jak i też GEFS. ECMWF widzi wartości w normie, ale kolejne wyliczenia mogą zmienić się, w kierunku cieplejszego wzorca modeli amerykańskich.