Pogoda długoterminowa do końca września 2021. Najpierw będzie bardzo zimno. Niewykluczone są przymrozki, a potem prawdopodobna odbudowa cyrkulacji strefowej, większe opady oraz burze w naszych szerokościach geograficznych. Sprawdzimy najnowsze wyliczenia modeli europejskich oraz amerykańskich.
Pogoda. Przed nami znaczne ocieplenie w Polsce
Piątek jest ostatnim dniem, gdy temperatura na przeważającym obszarze Polski była powyżej normy. Od soboty czeka nas napływ coraz chłodniejszej masy powietrza, ale kulminacyjna fala chłodu przypadnie na przełom 2 i 3 dekady września, uwzględniając okres referencyjny 1991-2020, temperatura okresami będzie niższa o nawet 4°C/6°C od normy wieloletniej, a mając na uwadze ubiegłe okresy referencyjne nawet 8°C/12°C poniżej normy dla tego okresu września. Nie ulega wątpliwości, że na kilka dni do Polski spłynie powietrze arktyczne, czemu niewątpliwie sprzyjać będzie specyficzna sytuacja baryczna.
Przymrozki możliwe będą zwłaszcza na wschodzie oraz południu
Na początku przyszłego tygodnia na nizinach możliwe są przymrozki. Szczególnie we wschodniej części Polski, gdzie przy bezchmurnym niebie, spływie chłodnego powietrza arktycznego wystąpią sprzyjające warunki do silnych spadków temperatury. Przez większość czasu silne wychładzanie planetarnej warstwy granicznej może ograniczać obecność grubego zachmurzenia warstwowego frontu okluzji. Zdarzyć może się, że w ciągu dnia wartości na termometrach będą jednocyfrowe w przedziale od 5°C do 9°C na wschodzie. Co ciekawe ochłodzenie zbiegnie się z przełomem pór roku. Ujemne wartości zdarzyć mogą się nie tylko na wschodzie, ale także na południu w porze nocnej i w godzinach porannych.
Początek większego ochłodzenia przypadnie na niedzielę. Wtedy to temperatura na wschodzie kraju może być poniżej 10°C. Wyraźnie cieplej ma być na zachodzie i południu, gdzie na termometrach nawet 14°C.
Pogoda.Temperatura niższa o nawet 8-12 stopni od normy wieloletniej
Na nizinach całodobowa ujemna temperatura nie wystąpi. Wyjątkiem będą jednak obszary górskie. Szczególnie Tatry, gdzie temperatura poniżej zera może utrzymać się przez całą dobę. Uwzględniając okres referencyjny 1981-2010 na początku trzeciej dekady września temperatura może być niższa o nawet 8°C/12°C.
Przymrozki mogą zdarzyć się nie tylko przygruntowe, ale również na standardowej wysokości 2 m.n.g. Najbardziej prawdopodobne wydają się na Suwalszczyźnie, Mazurach oraz Podlasiu. Szczególnie chłodne noce możliwe są na początku przyszłego tygodnia.
Prognozowana minimalna temperatura, 21.09.2021, 06 UTC przez model amerykański. Na północnym-wschodzie i wschodzie wartości mogą być poniżej zera również na wysokości 2 metrów. Model GFS często zawyża wartości minimalne, zatem kilka nocy na wschodzie i północnym-wschodzie, a nawet w centrum może być z przymrozkami. Dużo jednak zależeć od skali rozpogodzeń, siły wiatru i skali adwekcji powietrza arktycznego z północnego-wschodu.
Pogoda. Trajektoria wsteczna zdradza nam, że spłynie do nas w najniższej warstwie troposfery powietrze z Arktyki
Ujemne wartości na standardowej wysokości pomiarowej, czyli 2 m.n.p.g możliwe są w różnego typu mrozowiskach o dolinach. Ze względu na specyfikę terenu niejednokrotnie wartości te są niższe od standardowych pomiarów na stacjach IMGW-PIB. Przykładem takiego obszaru, gdzie panuje specyficzny mikroklimat jest Kotlina Orawsko-Nowotarska na południu kraju, gdzie spadki temperatury poniżej mogą być duże na początku 3 dekady września. W Tatrach, Beskidach i Bieszczadach i na obszarach podgórskich możliwe opady śniegu i deszczu ze śniegiem.
Przynajmniej do czwartku pozostaniemy w chłodnej masie arktycznej. Utrzyma się podział na chłodniejszy wschód i cieplejszy zachód. Jednak już pod koniec najbliższego tygodnia nadejść może atlantycki niż, jaki przyniesie zmianę warunków pogodowych i sprowadzi ocieplenie oraz wzrost dynamiki w pogodzie. Może nie zabraknąć opadów, a nawet burz i silnego wiatru.
Obszarem napływu chłodnej masy powietrza będą rejony Arktyki. W najniższej warstwie troposfery powietrze napłynie przez Rosję do Polski. Układ niżowy we współpracy z wyżem znad Federacji Rosyjskiej spowoduje dotkliwe ochłodzenie na początku astronomicznej jesieni. Wydaje się, że przełom miesięcy będzie dynamiczny i ze zmienną aurą. Niewykluczone są nawet lokalne burze.
Średnia wartość ciśnienia atmosferycznego na poziomie morza oraz położenie ośrodków barycznych nad Europejskim Obszarem Synoptycznym i przyległościami w okresie od 17.09.2021 do 22.09.2021.
Prognoza trajektorii wstecznej mas powietrza, 18.09.2021, 18 UTC dla wysokości izobarycznych 950 hPa, 850 hPa i 700 hPa. W najniższej warstwie troposfery, która odgrywa ważną rolę w kształtowaniu temperatury przy ziemi adwekcja odbywać ma się znad Arktyki, następnie zima masa spłynie przez Rosję po peryferiach rozległego antycyklonu.
Zimny ECMWF na początku 3 dekady września, potem szansa na silne ocieplenie
Praktycznie na sam koniec przejrzymy jeszcze mapy ze średnimi anomaliami z modeli CFS oraz ECMWF. Dokonamy ich analizy oraz wyciągniemy stosowne wnioski, wskazując możliwy trend w pogodzie do końca września.
Poniższa mapa ilustruje średnią anomalie temperatury w okresie od 20.09.2021 do 27.09.2021 w oparciu o model europejski ECMWF. Dostrzegamy, że w tym okresie model zakłada temperaturę przeważnie poniżej 20-letniej normy klimatologicznej. Największe i najdłuższe ochłodzenie jest sugerowane we wschodniej i centralnej części kraju. Nieco cieplej powinno być na zachodzie. Analizując jednak inne modele, możemy dojść do wniosku, że ocieplenie może nadejść w okolicach drugiej połowy przyszłego tygodnia.
Rozbieżności pomiędzy modelami europejskimi i amerykańskimi
Wiele wskazuje, że na przełomie września i października temperatura wzrośnie do wartości powyżej normy. Ten okres może jednak charakteryzować się sporą zmiennością pogody za sprawą aktywnej cyrkulacji strefowej i bliskości prądu strumieniowego. Na zachodzie i południowym-zachodzie Polski temperatura powinna być przez najdłuższy okres czasu powyżej normy, ale krótkie ochłodzenia mogą się zdarzyć. Na pozostałym obszarze obserwujemy wartości w 20-letniej normie klimatologicznej. Jednak krótkie, lecz intensywne napływy ciepłych mas powietrza w ciepłych wycinkach niżów odczuć powinniśmy w całym kraju.
Wiele wskazuje, że w okresie 16.09.2021 do 23.09.2021 średnia anomalia temperatury na wysokości 2 metrów wyjdzie poniżej normy. To sugeruje nam prawdopodobieństwo chłodnego okresu synoptycznego w naszej części Europy. W tym samym czasie cieplej ma być na zachodzie Europy. Najchłodniej na obszarze Polski ma być na północnym-wschodzie i wschodzie, gdzie kilka nocy z przymrozkami najprawdopodobniej zdarzy się.
CFS zakłada, że w okresie od 23.09.2021 do 30.09.2021 temperatura będzie poniżej normy w całym kraju. Z największym natężeniem chłodu na wschodzie. Wydaje się jednak, że najbliższej prawdy będzie nowa aktualizacja modelu ECMWF, jaka sugeruje nam znaczne ocieplenie w okolicach 23-25 dnia miesiąca. Zbliżone prognozy obserwujemy innych modeli, zatem tak długi okres chłodu nie sprawdzi się, gdyż ocieplenie nadejdzie szybciej za sprawą odbudowy cyrkulacji zachodniej.
Długoterminowa prognoza pogody ma charakter orientacyjny i może ulec zmianie. Pomimo coraz większej ilości danych i wydajnych superkomputerów, nie jest możliwy precyzyjny opis pogody z tak dużym wyprzedzeniem czasowym. Atmosfera jest bardzo złożonym i chaotycznym systemem, co utrudnia przewidywanie precyzyjnego trendu w pogodzie na wiele tygodni. Nie można wykluczyć krótkotrwałych zjawisk ekstremalnych. Wkrótce przedstawimy kolejne prognozy w oparciu o zaktualizowane modele pogodowe.