Fani Pogody

Pogoda w Polsce i na Świecie. Prognoza pogody codzienna i długoterminowa

Pogoda: Nad Polską -30°C na poziomie izobarycznym 500 hPa. Co to oznacza dla nas przy ziemi?

Na poziomie 500 hPa temperatura obniżyła się do -30°C. Wkrótce ma być jeszcze chłodniej, możliwe burze.

W ramach ciekawostki, często portale pogodowe piszą o bardzo niskich temperaturach powietrza nad danym krajem. Słowo „nad” jest tutaj kluczowe. O co w tym wszystkim chodzi? Śpieszę z tłumaczeniem.

Otóż w meteorologii bardzo ważnym pojęciem jest tzw. „powierzchnia izobaryczna”. Powierzchnia izobaryczna jest to strefa zalegania identycznego ciśnienia atmosferycznego. Powierzchnie izobaryczne obserwować możemy w danej materii, jak cieczy. Materią jest również atmosfera ziemska. I to właśnie powierzchnie izobaryczne w naszej atmosferze przytaczamy we wpisach dotyczących parametrów meteo, takich jak wiatr czy temperatura, czy też wilgotność. .

Poniżej przedstawiamy tabelę, która obrazuje na jakich wysokościach ponad powierzchnią gruntu znajdują się dane powierzchnie izobaryczne.

CiśnienieWysokość (metry)
850 hPa <-->1500 m
700 hPa <-->3000 m
500 hPa <-->5500 m
300 hPa <-->9000 m
100 hPa <-->16000 m

Przykładowo. Czytając, że nad Polską na wysokości 500 hPa temperatura spadnie do -36 °C , rozumiemy, że takie temperatury notowane będą około 5500 metrów nad Ziemią.

W ciągu ostatnich godzin dokonała się istotna wymiana masy powietrza w naszej części Europy. Przejściowo do kraju napływało cieplejsze powietrze polarno-morskie z południowego-zachodu. Jednak już w nocy z niedzieli na poniedziałek rozpoczęła się adwekcja powietrza arktycznego, morskiego, która szczególnie silna była na wyższych poziomach izobarycznych.

Wynik sondowania atmosfery uzyskane w programie Sounding Decoder 2014, autorstwa Piotra Szustra

Wynik sondowania atmosfery z dnia 11.02.2019 r. godzina 12 UTC. Widoczny spadek temperatury wraz z wysoką i wilgotności, co jest naturalne. Dwie krzywe nadchodzą na siebie w dolnej troposferze. Z prawej strony wyrażona jest prędkość wiatru. Jak widać na różnych wysokościach wieje z różną prędkością, ale na ogół ze zbliżonego kierunku.

Zdecydowanie lepiej zmiany temperatury, wilgotności i ciśnienia oraz prędkości i kierunku wiatru widać w poniższej tabeli. Podkreśliliśmy wysokość izobaryczna 500 hPa, czyli około 5000 – 5500 metrów.

Wynik sondowania atmosfery ze stacji aerologicznej w Legionowie. Oprogramowanie Sounding Decoder 2014, Piotr Szuster

Zbliżona temperatura obserwowana jest na stacji aerologicznej w Łebie. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wykonuje 2 pomiary na dobę aerologiczne z 3 stacji w Polsce. Znajdują się one w Łebie, Wrocławiu i Legionowie k. Warszawy. Zasilają one swoimi danymi modele meteorologiczne i informują o panujących warunkach w troposferze m.in temperatury, punktu rosy, ale także kierunku i siły wiatru. Dzięki sondowaniu atmosfery możemy dowiedzieć się jaka temperatura panuje na określonej wysokości, czy występuje inwersja i jak silna ona jest jest. W sezonie burzowym pomiary radiosondażowe dostarczają niezbędnych informacji o stanie atmosfery. Czy jest ona chwiejna, czy stała albo względna. Jest wiele interesujących danych dla osób z branży meteorologicznej i kluczowych do prognozowania, zwłaszcza w sezonie burzowym. Informacje te wykraczają poza obszar dzisiejszego wpisu.

Stan atmosfery zanotowany podczas dziennego sondowania atmosfery w Łebie w dniu 11.02.2019 r. Oprogramowanie Sounding Decoder 2014. Ciśnienie atmosferyczne, temperatura wraz z wysokością spada, podobnie dzieje się z wilgotnością. Najczęściej najwięcej wilgoci jest w dolnej troposferze, czym wyżej, to jest jej już dużo mniej.


Jaki wpływ na pogodę ma taka temperatura na poziomie izobarycznym 500 hPa przy ziemi?

Dzisiaj Polska znajduje się pod wpływem niżu „UWE”, który ulokowany jest w rejonie Morza Bałtyckiego. Przez nasz kraj w ciągu kilkudziesięciu godzin przeszły trzy fronte atmosferyczne. Pierwszy z nich wkroczył wczoraj, był to front ciepły i niósł opady atmosferyczne, głównie deszczu i cieplejsze powietrza wypełniające ciepły wycinek. Pod wieczór do zachodniej granicy zbliżał się front chłodny wraz z opadami atmosferycznymi. Tuż za frontem napłynęła masa polarno-morska. Następnie nasunęła się strefa frontu okluzji, tuż za nią spływa już masa powietrza arktycznego. W tym samym czasie na zachód od Polski rozbudowywał się silny wyż. Umacniał on adwekcje chłodu, zwłaszcza do wyższych poziomów izobarycznych. Spływ PA, czyli powietrza arktycznego odbywa się w tylnej części niżu „UWE”. W polu ciśnienia można uznać, że powstała pochylnia do transportu zimnego powietrza pomiędzy tymi dwoma ośrodkami barycznymi. Dlaczego tak niska temperatura powietrza odgrywa kluczową rolę przy ziemi. Powód jest prosty masa napływająca z północnego-zachodu jest dość chłodna, ale i wilgotna. Wraz z wysokością spada temperatura. Pomiędzy dolną a środkową troposferą występuje stromy gradient temperatury, co przyczynia się do występowania niestabilności powietrza. W strefie rozpogodzeń dlatego powstają chmury Cumulonimbus z przelotnymi opadami.

Prognozowane położenie niżu „UWE” na dzień 11.02.2019 r. godzina 13 czasu lokalnego przez model GFS. Cała Polska jest w obszarze obniżonego ciśnienia, jednak od zachodu rozbudowuje się klin wyżu w stronę Polski.

Analiza z godziny 14 czasu lokalnego w poniedziałek ukazujące centrum i położenie niżu „UWE”.
Sytuacja synoptyczna na dzień 11 lutego 2019 r. godzina 7 czasu lokalnego Widoczny niż nad Morzem Bałtyckim wraz z systemem frontów atmosferycznych nad Polską.

Główna fala chłodu zacznie wlewać się w nocy z poniedziałku na wtorek

Modele prognozują, że podczas nadchodzącej nocy strumień mocno wychłodzonej masy powietrza będzie wlewać się coraz bardziej w głąb Polski. Na powierzchni izobarycznej 500 hPa, czyli około 5500 m.n.p.g może być od -37 °C do -33 °C.

Prognozowane wkraczanie coraz chłodniejszego powietrza na poziomie 500 hPa, czyli 5500 m.n.p.g na dzień 12.02.2019 r. godzina 1 czasu lokalnego
Prognoza na dzień 12 lutego 2019 r. godzina 7 czasu lokalnego. Temperatura na powierzchni izobarycznej 500 hPa, czyli około 5500 m.n.p.g
Prognozowana temperatura powietrza na dzień 12 lutego 2019 r. godzina 13 czasu lokalnego. Poziom 500 hPa, czyli około 5500 m.n.p.g
W tym samym czasie na poziomie izobarycznym 850 hPa, czyli około 1500 m.n.p.g ma być około -10 °C. Gdy 4 km wyżej około -36 °C do -31 °C . Prognoza na dzień 12 lutego 2019 r. godzina 7 czasu lokalnego
Gdy w tym samym czasie przy ziemi będzie około zera, bądź na lekkim minusie o poranku we wtorek.
Za dnia na lekkim plusie, bądź w okolicach zera, a na południu na minusie.

Zwłaszcza na południu i wschodzie spodziewane są przelotne opady śniegu i deszczu ze śniegiem. Lokalnie może zagrzmieć. Będziemy mieć do czynienia z klasyczną konwekcją w chłodnej masie powietrza, nazywaną również konwekcją wewnątrzmasową.

Sytuacja synoptyczna na dzień 12.02.2019 r. godzina 13 czasu lokalnego. Będziemy pod wpływem wyżu „Dorit” znad zachodniej Europy. Na wschodzie jeszcze zaznaczać będzie się jeszcze wpływ płytkiej zatoki niżowej. Rozbudowa wyżu nieco ograniczać ma potencjał do rozbudowy chmur Cb w pionie, mając na uwadze pojawienie się inwersji ograniczającej w pewnym stopniu ruchy wstępujące.

Spływ chłodu widoczny już nad Polską

Rozwój konwekcji obserwowany jest zwłaszcza na północy Polski, gdzie oddziałuje bałtycki efekt morza. Na skutek spływu arktycznego powietrza i operacji słonecznej doszło do wystąpienia stromego gradientu temperatury, co w środowisku wilgotnej masy pochodzenia PAm skutkuje inicjacją konwekcji wewnątrzmasowej, przynoszącej przeważnie opady deszczu, deszczu ze śniegiem i lokalnie mokrego śniegu i krupy śnieżnej. Istnieje niewielkie ryzyko, że zagrzmi zwłaszcza na północy Polski, mając na uwadze możliwość wypiętrzenia się chmur Cumulonimbus na tyle wysoko, aby mogły wygenerować wyładowania atmosferyczne. Zimą jest to około 5000 metrów, latem nawet 7-9 km. We wtorek konwekcja szczególnie intensywna ma być ma na wschodzie i południu, zwłaszcza w pierwszej części dnia. W całej Polsce zrobi się jednak zauważalnie chłodniej na skutek spływu chłodniejszego powietrza. Padać ma głównie deszcz ze śniegiem i śnieg oraz krupa śnieżna.

\