Pogoda na wiosnę już dostępna i pokazuje jasny trend dla naszych szerokości geograficznych.
Nadchodząca wiosna w Polsce, według prognoz amerykańskich i europejskich, zapowiada się wyjątkowo sucha. Dodatkowo po ostatnim miesiącu meteorologicznej zimy, czyli lutym, który jest ekstremalnie suchy, marzec i kwiecień także mogą przynieść brak istotnych opadów. Dopiero w maju jest szansa na poprawę, choć deszczów może być niewiele i nie wszędzie. Dominować ma burzowy charakter opadów, co nie rozwiąże problemu suszy. Od 10 lat nie było tak trudnej sytuacji hydrologicznej w kraju.
Prognozowana wstępnie średnia anomalia temperatury powietrza na okres od marca do maja 2025 r. Według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych
Niedobór opadów w naszym regionie Europy
Prognozy wskazują, że po lutym, który w Polsce będzie w normie lub miejscami nieco chłodniejszy od średniej klimatologicznej z lat 1991-2020 r. Marzec będzie miesiącem z wyraźną dodatnią anomalią temperatury. Klimatyczne prognozy amerykańskiego modelu CFSv2 oraz europejskiego ECMWF przewidują średnią temperaturę w Polsce o 1,2-3°C wyższą niż norma. Jednak co musi mieć na uwadze to fakt, że prawdopodobieństwo tego scenariusza wynosi ponad 70-90%. Dlatego to sprawia, że jest to niemal pewne.
Prognozowany deficyt opadów na okres od marca do maj 2025 r. według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych
Prognozy wskazują, że w ostatnich dniach trzeciej dekady lutego spodziewamy się nieco więcej opadów, ale i tak miesiąc ten zapisze się jako wyjątkowo suchy co źle wróży na wiosnę. Jednak na przeważającym Polski od początku lutego spadło zaledwie kilka milimetrów deszczu, natomiast na stacji synoptycznej w Opolu nie spadła ani kropla. Z klimatologicznego punktu widzenia luty statystycznie jest jednym z najsuchszych miesięcy w roku. Wysokość opadów powinna wynieść w okolicach normy, przynosząc 30-50 mm. Niekorzystnie wygląda także sytuacja z pokrywą śnieżną lub jej znikoma obecność tylko pogarszają sytuację hydrologiczną. Suchy luty wynika z dominacji blokad wyżowych i niskiej częstotliwości przechodzenia frontów atmosferycznych.
Suma opadu na stacjach synoptycznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego do 21 lutego 2025 r.
Radykalna zmiana pogody w Polsce
Najnowsze predykcje pochodzące z modelu CFS i ECMWF wskazują, że w nadchodzących miesiącach nie ma istotnych szans na poprawę sytuacji pogodowej. Pierwszy i drugi miesiąc meteorologicznej wiosny, zatem marzec i kwiecień powinny przynieść opady poniżej normy wieloletniej. Głównie w naszej części Europy. Najprawdopodobniej w maju zacznie padać więcej i występować ma przewaga burzowych opadów. Niska suma i częstotliwość deszczu ma być obserwowana na krańcach wschodnich i północno-wschodnich kraju. Dodatkowo cała wiosna najprawdopodobniej zapisze się na kartach polskiej meteorologii jako wyjątkowo sucha, co dotyczy nie tylko Polski, ale także krajów położonych na południu, wschodzie, północnym wschodzie. Szczególnie dużo padać ma w basenie Morza Śródziemnego, szczególnie w pasie od wschodniej części Półwyspu Iberyjskiego, sięgając dalej przez Włochy i Grecję.
Zobacz też: Tutaj mróz będzie potężny. Nawet -40 stopni w marcu.
Prognozowana anomalia ciśnienia na okres od marca 2025 do maja 2025 r. według modelu CFS2v dla Europy i obszarów przyległych
Musimy mieć na uwadze, że przed nami miesiące z temperaturą wyższą od normy wieloletniej. Dodatkowo od marca do maja temperatury powinny być wyższe niż średnia klimatologiczna z lat 1991-2020. Powinniśmy jednak pamiętać, że prognozy klimatyczne obarczone są dużym ryzykiem błędu. Zsatem należy je traktować jako wstępne założenia dotyczące przyszłych warunków pogodowych. W marcu temperatura może pierwszy raz w tym roku przekroczyć 20℃ i mogą zdarzyć się epizody z transportem pyłu saharyjskiego do naszego kraju.
Prognozowana anomalia średniej anomalii temperatury powietrza na okres od marca do maja 2025 r. według modelu CanSIPS
Deficyt opadów na wiosnę będzie duży
Gdy prognozy się potwierdzą, grozi nam wysokie ryzyko późnego mrozu, który może wystąpić w okresie wegetacyjnym roślin, powodując szkody. Może to prowadzić do uszkodzeń upraw i sadów, a przyczyną mogą być zimni ogrodnicy. Wcześniej w kwietniu i marcu mogą zdarzyć się późne akcenty ze śniegiem poza obszarami górskimi, zabielając na moment krajobrazy.
Prognozowana niekorzystna anomalia opadów na okres od marca do maja 2025 r. według modelu CanSIPS dla Europy i obszarów przyległych
Radykalna zmiana pogody w Polsce
Wygląda na to, że pierwsze tygodnie wiosny meteorologicznej i kalendarzowej mają sprzyjać stopniowemu budzeniu się przyrody po bardzo łagodnej i suchej zimie. Z uwagi na niską wilgotność gleby wegetacja roślin od razu nie ruszy, ponieważ gleba jest wyjątkowo sucha. To efekt małej liczby dni ze śniegiem i niską okresowo pokrywą śnieżną, nieliczne były też deszcze oraz długie okresy panowania antycyklonów spowodowały, że wilgotność gleby w Polsce w warstwie powierzchniowej waha się w granicach 10-40%. Dlatego wskazuje nam to bardzo suchy początek wiosny.
Szczególnie że wyż będzie dominował przez dłuższy czas, a opady związane z przechodzącymi cyklonami będą przelotne i mało skuteczne w niwelowaniu suszy. Na rzekach będą dominować coraz niższe poziomy. Dodatkowo w drugiej połowie wiosny zaczniemy obserwować opady konwekcyjne o podłożu burzowym. Aczkolwiek ich zasięg okaże się ograniczony, a sytuacja się nie wyraźnie nie poprawi z uwagi na ich nawalny charakter. Możliwe będą lokalne podtopienia i powodzie błyskawiczne. Burz przybywać zacznie od kwietnia, ale to właśnie w maju powinna wystąpić ich większa ilość.
Predykcje modeli numerycznych wskazują na stosunkowo niskie anomalie sumy opadów w całej wiośnie, które będą w normie lub poniżej. To oznacza, że przez większość wiosny opadów będzie niewiele. Coraz wyższe temperatury i dłuższa operacja słoneczna przełoży się na pogłębianiu suszy na przeważającym obszarze Polski i duże parowanie resztek wilgoci z gleby.
Prognozowana anomalia ciśnienia na okres od marca do maja 2025 r. według modelu CanSIPS
Burze i późni Zimni Ogrodnicy
Reasumując, można przewidywać, że zbliżająca się meteorologiczna wiosny, jaka rozpocznie się 1 marca i potrwa do 31 maja 2025 r. okaże się na ogół ciepła. Jednak spodziewane są epizody ze wtargnięciem chłodniejszych mas z północy i występowaniem powszechnego mrozu w noc. Głównie w czasie radiacyjnych nocy podczas radiacji, ale także przelotnymi opadami śniegu o podłożu wielkoskalowym i konwekcyjnym i krupą śnieżną. Niewykluczone są też burze śnieżne w czasie wtargnięcia mas arktycznych. Temperatury niższe od normy wieloletniej będą na ogół krótkotrwałe. Jednak mogą mieć ważny wpływ na wegetację, ponieważ późny mróz może poważnie zaszkodzić uprawom i spowodować straty w sadach i ogrodach. Zatem rolnicy i ogrodnicy będą zmuszeni stosować środki zaradcze przed wpływem niskich temperatur w okresie od marca do maja. Niska wilgotność gleby dodatkowo może spowolnić wegetację roślin. Wiele wskazuje, że wegetacja roślin będzie wyraźnie opóźniona względem ubiegłych tygodni, co ma mieć związek z niską wilgotnością gleby w różnych warstwach.
Prognoza ma charakter orientacyjny i może ulec zmianie. Wkrótce nowe informacje pogodowe.
Źródło: Fanipogody.pl, tropicaltidbits.com, CMM IMGW, modele.imgw.pl
Wieloletni pasjonat meteorologii, zjawisk konwekcyjnych z głównym naciskiem na burze. Interesuje go również metrologia i wiarygodne pomiary wielkości fizycznych w meteorologii. Oprócz tego jest wieloletnim operatorem drona z uprawnieniami nadanymi przez ULC