Siarczysty mróz w Polsce. Zanotowano najniższą temperaturę tej zimy w naszej części Europy.
Intensywne ochłodzenie, które w ostatnim czasie objęło Polskę, szczególnie mocno odczuwalne jest w rejonach górskich i podgórskich. Rekordowo niskie temperatury pojawiły się w najwyższych partiach Tatr. W ciągu doby słupki rtęci spadły tam poniżej -41°C. Najzimniejszym miejscem okazał się Litworowy Kocioł, znany jako biegun zimna w Polsce.
Litworowy Kocioł znów nie zawiódł – to tam zmierzono najniższą temperaturę. Według serwisu mrozowiska.pl, minione 24 godziny przyniosło spadek temperatury do -41,1°C. Pomiar w tym miejscu jest prowadzony w osłonie radiacyjnej 4 m nad pokrywą śnieżną z wykorzystaniem czujnika rezystancyjnego typu PT1000. Jest to uznawane za najzimniejszy punkt w Polsce. Naukowcy z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu 18 lipca 2022 roku odnotowali tam -5,7°C, bijąc rekord lipcowego chłodu.
Miało być zimno. I było. Ostatecznie Litworowy Kocioł zanotował -41.1°C. To najniższa temperatura zanotowana kiedykolwiek na ziemiach polskich. Można założyć, że to miejsce jako jedyne w PL jest w stanie osiągnąć -50°C. @extremetemps https://t.co/NDMAOXrfFj pic.twitter.com/vQMB3DgaIv
— meteoprognoza.pl🇵🇱 (@MeteoprognozaPL) February 17, 2025
Litworowy Kocioł to dolina w Tatrach Zachodnich, położona na wysokości 1828 m n.p.m. Z jednej strony graniczy z Czerwonym Grzbietem, z drugiej z odcinkiem głównej grani Tatr, a od zachodu otoczony jest przez Kozi Grzbiet oraz Machajówkę.
Tęgi mróz w Tatrach i nowy rekord Polski
Litworowy Kocioł, który od lat cieszy się reputacją „polskiego bieguna zimna”, po raz kolejny zaskoczył ekstremalnym mrozem. Zgodnie z informacjami przekazanymi na stronie mrozowiska.pl w nocy z 16 na 17 lutego 2025 roku temperatura w tym miejscu spadła do -41,1°C. Dlatego może oznaczać to pobicie rekordu zimna w Polsce, który wynosił -41°C i został zarejestrowany w Siedlcach w 1940 roku, ale wielu klimatologów go kwestionuje.
Należy podkreślić, że mimo to, temperatura zmierzona w Litworowym Kotle jest zdecydowanie ekstremalnie niska, co świadczy o panujących tam skrajnie niebezpiecznych warunkach. To miejsce, znajdujące się w Tatrach Zachodnich, u stóp Małołączniaka i Krzesanicy, dodatkowo jest znane z wyjątkowych z ujemnych temperatur, nawet latem.
Czynniki sprzyjające rekordowo niskiej temperaturze w Litworowym Kotle
- Ukształtowanie terenu: Litworowy Kocioł to głęboka dolina położona w Tatrach, która sprzyja zbieraniu się mocno wychłodzonego powietrza.
- Brak wiatru: W nocy nie było wiatru, co zwiększyło efektywność wypromieniowania ciepła nad pokrywą śnieżną.
- Antycyklon: Obecność wyżu atmosferycznego sprzyjało bezchmurnej aurze przy zaleganiu powietrza arktycznego, co sprzyja szybszej utracie ciepła nad pokrywą śnieżną.
Niezależnie od tego, czy wynik został oficjalnie potwierdzony, temperatura -41,1°C to rzadkie zjawisko, które utwierdza w przekonaniu, że Litworowy Kocioł to faktyczny biegun zimna w Polsce.
Bardzo niska temperatura w Polsce i kolejne mroźne noce przed nami
Już od dłuższego czasu w naszych prognozach sygnalizowaliśmy, że początek drugiej połowy lutego przyniesie nasilenie arktycznego, skutkującą najniższymi temperaturami tej zimy w Polsce. Dodatkowo w ostatnich dniach prognozy zaczęły się sprawdzać, ponieważ temperatury miejscami, zwłaszcza przy gruncie, spadały do -24/-16°C. Natomiast w nocy z soboty na niedzielę w Litworowym Kotle, uznawanym za tatrzański biegun zimna, zanotowano nad pokrywą śnieżną -30,5°C.
Zjawisko to w tej okolicy wynika przede wszystkim z napływu arktycznego powietrza kontynentalnego. Dlatego w czasie sprzyjającej sytuacji barycznej i adwekcji chłodnych mas powietrza, szczególnie podczas radiacyjnych nocy, mocno wychłodzona masa powietrza gromadzi się w zagłębieniu masywu Czerwonych Wierchów. Należy mieć na uwadze, że w tym procesie jest także wysokość mrozowiska, wynosząca 1828 m n.p.m. Litworowy Kocioł znajduje się wiec niżej niż Kasprowy Wierch. Formacja zapadliskowa terenu sprzyja zatrzymywaniu zimnego powietrza, a ekstremalna inwersja temperaturowa powoduje wyraźne różnice w temperaturach na tym obszarze górskim.
Temperatura minimalna w nocy z 16/17 lutego 2025 r. w okresie od 19:00 do 07:00 czasu urzędowego w Polsce
Najniższa temperatura mijającej zimy w kraju. Siarczysty mróz nie ustąpi w czasie kolejnych nocy
Przynajmniej do początku trzeciej dekady lutego. Zatem do drugiej połowy rozpoczynającego się tygodnia w pasie dzielnic południowych podczas nocy radiacyjnych warunki będą sprzyjać występowaniu silnych spadków temperatury. Synoptycy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydawać będą kolejne ostrzeżenia meteorologiczne przed silnym mrozem. Najprawdopodobniej kolejny rekord temperatury minimalnej w Tatrach nie zostanie pobity. Całodobowa zima występuje nie tylko w rejonach górskich i podgórskich. Zaznacza się także na innych obszarach kraju, zwłaszcza przy gruncie nad stosunkowo niewielką pokrywą śnieżną. W ciągu minionej nocy temperatura minimalna przy gruncie spadła do -24°C na stacji meteorologicznej w Jeleniej Górze oraz -23°C, jak i też na stacji w Poznaniu. Najcieplej było wzdłuż wybrzeża, gdzie ważną rolę odegrał Bałtyk, kształtując lokalny mikroklimat.
Polecamy: Pogoda na 5 dni. Koszmarne prognozy dla Polski na nadchodzący tydzień
Temperatura minimalna na wysokości 2 metrów w nocy z 16/17 lutego 2025 r. od 19:00 do 7:00 czasu lokalnego w Polsce na stacjach synoptycznych IMGW
Na horyzoncie silne ocieplenie w Polsce
Arktyczny chłód w kolejnych dniach okaże się nietrwały. Dlatego, że w ostatniej dekadzie miesiąca prognozowana jest zmiana sytuacji barycznej i napływ cieplejszych mas powietrza. Dlatego głównie w porze dziennej odczujemy poprawę pogody, charakterystyczną dla przedwiośnia i wczesnej wiosny. Jednak noce i poranki przynosić mogą jeszcze słaby mróz.
Prognozowany trend temperatury maksymalnej na okres od 17.02.2025 r. do 26.02.2025 r. w oparciu o model ECMWF
Źródło: Fanipogody.pl, CMM IMGW, mrozowiska.pl, modele.imgw.pl
Wieloletni pasjonat meteorologii, zjawisk konwekcyjnych z głównym naciskiem na burze. Interesuje go również metrologia i wiarygodne pomiary wielkości fizycznych w meteorologii. Oprócz tego jest wieloletnim operatorem drona z uprawnieniami nadanymi przez ULC