Burze pojawiły się 5 stycznia 2023 r. nad Polską. Są to pierwsze wyładowania atmosferyczne w 2023 roku. Silny wiatr w wielu regionach naszego kraju. W szczytowych partiach Karkonoszy, prędkość wiatru przekroczyła 150 km/h. Na początku nowego roku pozostajemy w zasięgu aktywnej cyrkulacji strefowej, która powoduje dynamiczne warunki pogodowe.
Cyrkulacja atlantycka nie odpuszcza, pojawiły się aktywne burze
W czwartek znajdujemy się w zasięgu okludującego się cyklonu o imieniu Axel, który przemieścił się znad Morza Północnego, przez Bałtyk, dalej na wschód Europy. Związany jest z nim układ frontów atmosferycznych. Dane z detektorów wyładowań atmosferycznych wskazują, że odnotowano dziś pierwsze burze w południowej części kraju. Błyski i grzmoty zobaczyli i usłyszeli dziś mieszkańcy Podhala oraz Pienin. Systemy detekcji i lokalizacji wyładowań atmosferycznych, zarejestrowały dziś kilkadziesiąt wyładowań atmosferycznych w tej części Polski.
Sytuacja synoptyczna według DWD, 5 stycznia 2022, 12 UTC dla Europy i obszarów przyległych, która dobrze obrazuje aktywną cyrkulacje strefową i pochód kolejnych atlantyckich cyklonów z układami frontalnymi znad wód Atlantyku na wschód
Wyładowania atmosferyczne pojawiły się więc dziś na południu woj. małopolskiego. Chmury Cumulonimbus z wyładowaniami atmosferycznymi, rozwinęły się na chłodnym froncie atmosferycznym, który wymusił w środowisku istotnie nasilonego przepływu mas powietrza, dużego pionowego ścinania wiatru pomiędzy dolną a środkową troposferą, rozwój aktywnych jak na miesiąc zimowy burz pomimo niewielkiej chwiejności termodynamicznej. Mieliśmy do czynienia z sytuacją typową dla low cape-high shear.
Wyładowania atmosferyczne, 5 stycznia 2023 w ciągu minionych 16 godzin dla Polski i obszarów przyległych
Dane z systemu PERUN eksploatowanego przez IMGW-PIB, 5 stycznia 2022 – suma zbiorcza wyładowań CG+IC za okres 6h. Źródło obrazu: CMM IMGW-PIB
Burze pojawiły się zgodnie z prognozami
W porannej prognozie pogody napisaliśmy, że w południowej części naszego kraju mogą pojawić się dziś burze. Prognoza ta więc sprawdziła się co do joty i lokalne wyładowania atmosferyczne padły w Pieninach i na Podhalu. Burze te wychodziły w ciągu dnia na Słowacje wraz ze strefą chłodnego frontu atmosferycznego.
Właściciel pogodowego fanpage’a Biegun zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej napisał: Czegoś takiego nie było. 
Najpierw padł rekord ciepła stycznia a dzisiaj była burza z prawdziwego zdarzenia jak w lecie. Były pioruny i grzmoty, trochę ich było a potem przeszło gradobicie. Grad miał średnicę w okolicy 5 mm i był przezroczysty. Nieźle się zaczyna rok 2023… zimy jeszcze nie było a już zaliczyła burza z gradem – poinformował Arnold Jakubczyk z południa Małopolski.
Zobacz także: Mróz dwucyfrowy uderzy niespodziewanie. Temperatura spadnie poniżej -10°C. Będzie duży kontrast termiczny nad Polską
Energia dostępna drogą konwekcji była dziś niewielka. Istotną role odegrał tu prąd strumieniowy, przechodzący front chłodny i ukształtowanie terenu
Niewielka chwiejność termodynamiczna wystąpiła dziś na południu kraju, gdzie sięgnęła raptem 100-200 J/kg. Większość wiodących modeli numerycznych wyraźnie sygnalizowało dziś zwiększone prawdopodobieństwo zimowych burz w czasie wędrówki atlantyckiego cyklonu o imieniu Axel na wschód.
Przejście strefy konwekcyjnej na froncie chłodnym przez południe Polski, uwiecznił dziś lokalny łowca burz Mikołaj Madeja. Same wyładowania atmosferyczne ominęły tego obserwatora pogody z Podhala
Rozwojowi konwekcji sprzyjał również obecny nad Polską prąd strumieniowy, który przyczynił się w warunkach atmosfery baroklinowej do utworzenia się rozległej formacji konwekcji na froncie chłodnym oraz ukształtowanie terenu. Wyładowania atmosferyczne pojawiły się po godzinie 10:00 czasu miejscowego w Polsce.
Meandrujący jet stream. Prąd strumieniowy nad Polską, 5 stycznia 2023 r. 06Z na wysokości 300 hPa, prędkość wiatru wyrażona jest w węzłach
Prąd strumieniowy i jego prędkość prognozowana na 5 stycznia 2023 r. 06Z według modelu GFS
Dane radarowe z polskiej sieci POLRAD, które ukazują nam m.in rozległą strefę opadów konwekcyjnych, która pojawiła się w południowej części naszego kraju. Na południu Polski pojawiły się pierwsze tak aktywne burze w 2023 roku.
Silny wiatr i burze w Polsce. Najsilniej wiało wysoko w Karkonoszach, gdzie istotny okazał się dolno-troposferyczny prąd strumieniowy
Warto również nadmienić o odnotowanej dziś maksymalnej prędkości wiatru. Najsilniej wiało wysoko w Karkonoszach, gdzie na Śnieżce zmierzono za pomocą anemometru ultradźwiękowego aż 162,3 km/h. W czasie trwającej wichury, średnia godzinowa prędkość wiatru dochodziła aż do 119 km/h. Prędkości te były nawet charakterystyczne dla huraganu. Tak dużej prędkości wiatru sprzyjała nie tylko spora różnica ciśnienia pomiędzy wyżami a niżem atlantyckim. Obecny nad Polską dolno-troposferyczny prąd strumieniowy, który nazywany również LLJ (ang. low level jet). Na drugim miejscu znalazła się wysokogórska stacja na Kasprowym Wierchu. Na wysokości 1983 metrów nad poziomem morza odnotowano tam maksymalnie 116,2 km/h.
Ciśnienie zredukowane do poziomu morza, 5 stycznia 2023 r., 16 czasu urzędowego ukazuje nam dużą różnice ciśnienia pomiędzy północnym wschodem a południowym zachodem naszego kraju w okolicach 13-15 hPa. Źródło: CMM-IMGW
Zmiana ciśnienia 3/4 stycznia 2023 13:00-13:00 czasu miejscowego według danych z sieci pomiarowej PSHM w Polsce. Źródło obrazu: CMM IMGW-PIB
Imponująco przedstawia się również zmiana ciśnienia w ciągu minionej doby nad Polską, gdyż spadek ciśnienia przekroczył ponad 20 hPa. Źródło danych: CMM IMGW-PIB
Wyjątkowo silny wiatr wysoko w górach
Wybrane sekwencje pomiarowe wykonane na WOM Śnieżka w interwale godzinowym w czasie trwającej silnej wichury spowodowanej dużą różnicą ciśnienia i nisko położonym silnym prądem, który napędzał przepływ w dolnych warstwach troposfery. Przez wielu Królowa Sudetów jest nazywana „Królową Wichur” i jest w tym dużo prawdy. Krajowy rekord dla Śnieżki wynosi 234 km/h. Dlatego też tym razem zabrakło bardzo dużo do pobicia tego rekordu.
Śnieżka i silny wiatr za sprawą dużej różnicy ciśnienia i dolno-troposferycznego prądu strumieniowego wiejącego
Więcej o działalności stacji wysokogórskiej na górze Śnieżka (1613 metrów nad poziomem morza) w poniższym materiale wideo od IMGW-PIB. Dlatego zachęcamy do kliknięcia w przycisk odtworzenia, jeśli jesteście zainteresowani.
Już dziś wieczorem wiatr zacznie słabnąć w całym kraju. Burze w półroczu chłodnym nie są niczym nadzwyczajnym i zdarzają się każdego roku. Z pewnością jednak pasjonaci pogody i zawodowi synoptycy pamiętają zdarzenia pogodowe z 17 stycznia 2022 r., kiedy to przez Polskę przeszła burzowa linia szkwału na froncie chłodnym z północy na południe i zanotowano ponad 7000 wyładowań.
Jednak jeszcze groźniej było miesiąc później, czyli 17 lutego 2022 r., kiedy to następna linia szkwału przeszła przez nasz kraj na froncie chłodnym. Pojawiły się nawet lokalne trąby powietrzne związane z mezozawirowaniami. W kolejnych tygodniach przekonamy się, czy aktywna cyrkulacja strefowa przyczyni się do wystąpienia tak intensywnych incydentów burzowych w półroczu chłodnym. Śledźcie nas na bieżąco.
Fanipogody.pl