Pierwszy upał w tym roku może pojawić się w Polsce. Temperatura powinna nieznacznie przekroczyć 30°C.
Zapowiadaliśmy, że w trzeciej dekadzie maja 2024 r. czekają nas nie tylko wysokie temperatury, ale również gwałtowne burze w Polsce. Temperatura w kolejnych dniach będzie sięgać nawet 25-29°C. Nie można wykluczyć jednak pojedynczych dni z upałem, a więc z temperaturą przekraczającą 30°C. Kolejne dni będą więc gorące, a miejscami nawet z pierwszymi dniami upalnymi w 2024 roku. Dodatkowo wysoka wilgotność i obecność procesów wspomagających konwekcje sprzyjać ma rozwojowi gwałtownych burz nad krajem. Do końca maja nie widać szans na powrót nocnych i porannych przymrozków, które w minionych dniach wyrządziły poważne szkody.
Prognozowana temperatura powietrza na 22.05.2024 r. według modelu ECMWF dla Polski
Upalna pogoda w Polsce. Średnia dobowa temperatura od kilku dni znów charakterystyczna w wielu regionach dla termicznego lata
W pierwszej dekadzie kwietnia zabrakło niewiele, aby 7 kwietnia 2024 r. odnotowano pierwszy dzień upalny w Polsce. Wówczas na Dolnym Śląsku podczas adwekcji powietrza zwrotnikowego zmierzono aż`29.8°C w klatce meteorologicznej na wysokości 2 metrów. Stało się to na stacji telemetrycznej PSHM w miejscowości Dobrogoszcz. Jednak z biegiem trzeciej dekady maja jest szansa, że miejscami temperatura mierzona w klatce Stevensona wyniesie nawet 30-31°C. Będą to najprawdopodobniej lokalne ekstrema, które mogą nie zostać zmierzone przez stacje Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego.
Danych pomiarowych z lokalnych sieci PWS nie bierzemy pod uwagę, jeśli chodzi o m.in pomiar temperatury, co wynika często z ich niepoprawnego ulokowania samej stacji, słabo sprawujących się osłon radiacyjnych w tanich amatorskich stacjach meteorologicznych i mniej dokładnych czujników temperatury oraz takich, które nie są wzorcowane. Tak naprawdę mało osób prywatnie mierzy temperaturę na poziomie porównywalnym do stacji IMGW-PIB, co wynika m.in z niższej klasy sprzętu, nakładów finansowych i odpowiedniej lokalizacji stacji od potencjalnych źródeł ciepła. Zatem bazujemy na danych z IMGW, które dysponuje wzorcowanymi termometrami, klatkami meteorologicznymi, dlatego pomiary temperatury powietrza są na całej sieci pomiarowo-obserwacyjnej jednorodne.
Prognozowany upał na 22 maja 2024 r. według modelu ICON w rejonie centrum
Silne ocieplenie i gwałtowne burze stały się faktem
W minionych dniach zmianie uległa cyrkulacja atmosferyczna, dlatego do Polski zaczęło napływać coraz cieplejsze i wilgotniejsze powietrze. Dlatego wraz ze wzrostem temperatury powietrza odnotowano wysoką aktywność burzową w wielu regionach Polski. Na ogół burze są charakterystyczne dla konwekcji wewnątrzmasowej i powodują poważne szkody gradowe, opadowe oraz spowodowane oddziaływaniem silnych porywów wiatru. Bardzo często na przeważającym obszarze kraju temperatura przekracza 25°C, co oznacza przekroczenie progu dnia gorącego. Już w środę na obszarze centralnej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem woj. mazowieckiego temperatura może miejscami wzrosnąć do 30°C. Wiele jednak będzie zależeć od insolacji, lokalnych uwarunkowań terenowych wokół stacji i zachmurzenia, które może zahamować wzrost temperatury powietrza.
Prognozowana orientacyjnie temperatura powietrza na 22 maja 2024 według modeli ICON dla centralnej części Polski
Groźna pogoda w kraju
Nieznacznie temperatura spadnie w wielu regionach już w czwartek po przejściu frontu atmosferycznego. Najcieplej w tym czasie będzie w pasie dzielnic wschodnich i północno wschodnich. Ochłodzenie będzie krótkotrwałe i już w okolicach weekendu temperatury znów zaczną rosnąć w górę i wyniosą na przeważającym obszarze Polski nawet 25-29°C, a miejscami pojawić może się punktowo upał. Z pewnością nie będzie to żadna fala upałów, bo nie zanosi się na to w kraju w mijającym miesiącu. W ubiegłym roku pierwszy upał notowaliśmy wcześniej, bo dopiero 7 czerwca 2023 r. na stacji meteorologicznej IMGW w Kurniku w woj. wielkopolskim, gdzie zmierzono 30.1°C.
Upał możliwy kraju. Prognozowana temperatura powietrza na 24 maja 2024 według modelu ICON dla Polski
Będą kolejne groźne burze powodujące szkody. Upał tylko miejscami
Co ważne nie tylko coraz wyższe temperatury będą istotnym zagrożeniem w Polsce. Masy powietrza polarnomorskiego i okresowo zwrotnikowego będą zasobne w wilgoć i pojawią się procesy wymuszające pionowe ruchy konwekcyjne. Dzięki zachmurzeniu kłębiastemu może występować spora fluktuacja mierzonej temperatury powietrza mierzonej zgodnie ze standardami wskazanymi przez WMO, ale także jej ograniczony wzrost. Na skutek oddziaływania silnych prądów zstępujących w krótkim czasie temperatura w zasięgu silnych burz może spaść o nawet 10°C. Ostatnie tygodnie maja zapowiadają się na ogół z gorącą i burzową pogodą, dlatego zalecamy uważnie śledzić ostrzeżenia meteorologiczne i dane z radarów oraz systemów teledetekcji wyładowań atmosferycznych. Pogoda sprzyjać będzie reakcji i wypoczynkowi oraz grillowaniu, ale na uwadze będziemy musieli mieć lokalne silne burze. Kilka dni upalnych w wielu regionach Polski jest możliwych w ostatnich dniach maja.
Prognozowana anomalia temperatury na 22 maja 2024, 18 UTC według modelu ECMWF dla Europy i obszarów przyległych
Nic nie wskazuje, aby trzecia dekada maja zapisała się jako chłodna. Temperatury będą charakterystyczne dla lata, ale praktycznie codziennie występować będą miejscami w kraju gwałtowne burze, które ciężko prognozować z dużym wyprzedzeniem czasowym. Wstępnie wiodące modele numeryczne pokazują, że gorący, a okresowo nawet upalny okres synoptyczny przeciągnie się najprawdopodobniej nawet na początek czerwca w Polsce. Jednak na bardziej precyzyjne prognozy numeryczne musimy jeszcze poczekać, bo to może ulec jeszcze zmianie.
Źródło: Fanipogody.pl
Wieloletni pasjonat meteorologii, zjawisk konwekcyjnych z głównym naciskiem na burze. Interesuje go również metrologia i wiarygodne pomiary wielkości fizycznych w meteorologii. Oprócz tego jest wieloletnim operatorem drona z uprawnieniami nadanymi przez ULC