Pogoda. Fatalnie wyglądają najnowsze prognozy numeryczne do końca mijającego miesiąca pod kątem opadów. Częste przymrozki nocami w Polsce, może spaść jeszcze śnieg. Sprawdzamy, jak wyglądają najnowsze prognozy modeli numerycznych.
Pogoda. Deficyt opadów utrzymuje się przez wiele tygodni w marcu
Mijający tydzień w pogodzie przyniesie wartości na termometrach typowe dla wiosny termicznej. Już dziś w całym kraju obserwowano wartości dobowe powyżej normy klimatycznej. Noce i poranki są jednak zimne z przymrozkami w wielu regionach Polski. Niestety duża dobowa amplituda temperatury utrzyma się w najbliższych dniach i nocami szczególnie we wschodniej i południowej części kraju będą zdarzać się jeszcze przymrozki. Wygląda na to kulminacyjna faza ocieplenia przypadnie na okres od 22.03.2022 do 25.03.2022. Nie będzie to jednak trwałe ocieplenie, gdyż pod koniec mijającego tygodnia spłynie chłodniejsza masa powietrza z północy z uwagi na przechodzenia niżów przez Skandynawię nad Rosję.
Prognozowana anomalia temperatury w okresie od 21.03.2022 do 27.03.2022 według modelu ICON, mając na uwadze okres klimatologiczny 1991-2020
Orientacyjna prognoza maksymalnej temperatury powietrza przez WRF-GFS na okres od 22.03.2022 do 4.04.2022. Opracowane przez Centrum Modelowania Meteorologicznego Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego
Orientacyjna prognoza minimalnej temperatury powietrza według modelu WRF-GFS, liczonego w IMGW-PIB na okres od 22.03.2022 do 4.04.2022
Wstępna prognoza maksymalnej i minimalnej temperatury gruntu na okres od 22.03.2022 do 4.04.2022 według modelu WRF-GFS, który jest liczony w IMGW-PIB
Wstępna prognoza opadów atmosferycznych i rodzaju opadu na okres od 22.03.2022 do 4.04.2022 według WRF-GFS
Suchy początek wiosny w Polsce
Prognozy sugerujące opady poniżej normy przez wiele tygodni w marcu sprawdzają się bardzo dobrze. Dominują przeważnie ośrodki wysokiego ciśnienia, nie brakuje na przeważającym obszarze Polski Słońca. Wraz z początkiem kalendarzowej wiosny rozpoczyna się w wielu regionach susza atmosferyczna, mając na uwadze występowanie niskiej wilgotności powietrza i brak opadów przez wiele tygodni z rzędu.
Wilgotność gleby spada do bardzo niskich wartości. Są regiony, gdzie wynosi ona poniżej 40% w warstwie 0-7 cm. Zima była mało śnieżna, dominowały przeważnie opady deszczu, co nie nawodniło w dostateczny sposób gleby oraz nie zasiliło wód gruntowych. Źle prezentowała się również sytuacja pogodowa na przełomie zimy i wiosny, kiedy to decydujący wpływ miały stabilne ośrodki wyżowe, w których zalegały na ogół suche masy powietrza. Problem niskiej wilgotności gleby ma jeszcze się nasilić w najbliższych dniach z uwagi na wysoką temperaturę jak na trzecią dekadę marca i silne parowanie.
Największy deficyt wilgoci w warstwie przypowierzchniowej 0-7 cm obserwujemy w woj. dolnośląskim, częściowo w Wielkopolsce, jak i też na Ziemi Łódzkiej oraz gdzieniegdzie na Kujawach, miejscami w woj. lubelskim, Warmii Mazurach oraz Podlasiu.
Prezentowane poniżej produkty dotyczące wilgotności gleby tworzony są przez EUMETSAT H-SAF (Satelitarne Centum Aplikacyjne dla Operacyjnej Hydrologii i Gospodarki Wodnej). Na podstawie danych z czujnika ASCAT satelitów Metop, określana jest wilgotność gleby w warstwie powierzchniowej. Taka informacja jest wykorzystana w modelu ECMWF H-TESSEL Land Surface Model (Hydrology Tiled ECMWF Scheme for Surface Exchanges over Land). Ostatecznie uzyskujemy aktualny stan nasycenia gleby wodą w stanie ciekłym dla warstw 0-7 cm i 7-28 cm, z rozdzielczością przestrzenną wynoszącą 25 km. Obszary o wilgotności poniżej 30-40% wskazują na możliwy deficyt wody w strefie korzeniowej. Prezentowana na mapach wilgotność gleby jest wyrażona w procentach .
Wilgotność w warstwie przypowierzchniowej w warstwie 0-7 cm. Zwizualizowane dane satelitarne pochodzące z IMGW, 20.03.2022
Pogoda. Deficyt wilgotności może pogłębiać się w najbliższych dniach
Nieco lepiej sytuacja wygląda w warstwie 7-28 cm. Jednak i tu widzimy postępujący spadek wilgotności szczególnie na Ziemi Lubuskiej, częściowo na pograniczu woj. dolnośląskiego i wielkopolskiego oraz miejscami w woj. łódzkim oraz opolskim. Pogłębia się również deficyt wilgotności gdzieniegdzie na Kujawach oraz Pomorzu. W najbliższych dniach sytuacja może ulec pogorszeniu w wielu regionach, mając na uwadze występowanie zaleganie suchego powietrza, dużej ilości słońca. Opady, jeśli się zdarzą, to dopiero pod koniec bieżącego tygodnia i to nie wszędzie.
Wskaźnik wilgotności gleby w warstwie 7-28 cm na 20.03.2022, dane pochodzą z satelity EUMETSAT i wizualizowane są przez IMGW-PIB
Pogoda. Duże zagrożenie pożarowe w lasach
Wyżowa pogoda przynosi nie tylko przyjemne temperatury w ciągu dnia. Szczególnie na słońcu, gdyż w cieniu i o poranku jest jeszcze dość chłodno. Dłuższy okres bez opadów sprzyja niskiej wilgotności gleby oraz ściółki leśnej. Na przeważającym obszarze Polski mamy duże zagrożenie pożarowe. Co więcej obserwujemy niestety coroczny sezon na wypalanie traw i wszelakich nieużytków, stwarzając w ten sposób realne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt, wyjawiając też ziemie. Niektóre pożary traw zagrażają nawet zabudowaniom, obejmują również kompleksy leśne. Ogień potrafi szybko się rozprzestrzeniać z uwagi na podmuchy wiatru. Jak co roku mamy ofiary śmiertelne i poważnie ranne w Polsce.
Zagrożenie pożarowe na 21.03.2022, 13:00 czasu lokalnego w Polsce: Źródło:http://bazapozarow.ibles.pl/
Dostrzegamy wyraźnie, że w okresie od 21.03.2022 do 28.03.2022 panować ma w dalszym ciągu bardzo duży deficyt opadów. Marzec jest nadzwyczaj suchy i wyżowy, ale prognozy modeli amerykańskich i europejskich jasno sygnalizowały taki przebieg pogody od początku miesiąca. Zaleganie suchych mas pochodzenia polarno morskiego i polarno kontynentalnego sprzyja także dużym dobowym amplitudom temperatury.
Prognozowana anomalia opadów na okres od 21.03.2022, 06Z do 28.03.2022 według modelu CFS
Potwierdzają to także prognozy innych modeli numerycznych. Na przykład z GEFS i GEPS, wskazując na duży deficyt opadów do końca marca.
Wyliczana ujemna anomalia opadów na okres od 21.03.2022 do 28.03.2022 według modelu amerykańskiego GEPS
Prognoza opadów dla Europy i obszarów przyległych na okres od 21.03.2022 do 28.03.2022 według modelu GEFS
Nieuniknione więc jest to, że marzec 2022 zapisze się jako miesiąc wyjątkowo suchy z wielotygodniową dominacją ośrodków wyżowych. Pomimo tego, iż pod koniec miesiąca pojawić mogą się częściej opady, to i tak będą one poniżej normy wieloletniej.
Orientacyjna prognoza wysokość opadów na obszarze Polski w okresie od 21.03.2022 do 31.03.2022 według modelu GFS
Prognozowana akumulacja opadów w milimetrach na przedział czasowy od 21.03.2022, 00Z do 31.03.2022 według modelu ECMWF
Marzec zapisze się jako suchy i w wielu miejscach w normie klimatycznej. Najcieplejszy okaże się na zachodzie i północy i najchłodniejszy na wschodzie
Wygląda na to, że przed nami przedostatni tydzień marca z dużym deficytem opadów. Zauważalne zmiany w pogodzie są prognozowane przez modele numeryczne prawdopodobne pod koniec bieżącego tygodnia. W okolicach weekendu prawdopodobne są śladowe opady deszczu. Natężenie opadów ma być jednak marginalne i ograniczone obszarowo. Pod koniec marca częściej przez Polskę przechodzić mają fronty atmosferyczne. Pojawić mogą się nie tylko większe opady deszczu, ale także deszczu ze śniegiem i mokrego śniegu z uwagi na adwekcje chłodniejszej masy pochodzenia arktycznego na przełomie marca oraz kwietnia.
Wyliczana anomalia miesięczna na okres 1.03.2022 do 27.03.2022, uwzględniając okres klimatologiczny 1991-2020
Szansa na zmianę pod kątem opadów widać dopiero w kwietniu. Jednak nieuniknione są częste przymrozki jak na wiosnę. Poszczególne tygodnie mogą przynieść ujemne odchylenia temperatury od normy wieloletniej. Niektóre modele sugerują również więcej opadów, co powinno korzystnie wpłynąć na wilgotność gleby. Niezbyt wysoka temperatura ograniczyć może parowanie, nie pogłębiając, a nawet niwelując w znacznym stopniu suszę. Wkrótce przekonamy się, czy takie prognozy modeli europejskich oraz amerykańskich sprawdzą się. Istnieje pewna szansa, że susza może ulec przedłużeniu na kwiecień. Prognozy stale monitorujemy i o wszelkich zmianach będziemy informować ze stosownym wyprzedzeniem.