Pogoda długoterminowa na październik 2021 dla Polski. Rozbieżne prognozy europejskich oraz amerykańskich modeli pogodowych. Mogą się zdarzyć przymrozki, jak i też pierwszy śnieg na nizinach w kraju. Dokonamy przeglądu wstępnych prognoz modelu CFS oraz ECMWF. Przyjmiemy nawet założenia tygodniowe. Miejmy jednak na uwadze to, że wyliczenia będą mieć charakter orientacyjny i mogą ulec korekcie.
Pogoda. CFS widzi na ogół miesiąc w normie zarówno, jeśli chodzi o temperaturę i opady
Według amerykańskiego modelu klimatycznego opartego na danych brzegowych z okresu od 6.09.2021 do 15.09.2021 temperatura w skali miesięcznej dla dziesiątego miesiąca roku będzie w normie wieloletniej.
Opady według jednej z ostatnich aktualizacji CFS będą w normie wieloletniej. Analogicznie jak w sytuacji powyżej dane brzegowe pochodzą z okresu 6.09.2021 do 15.09.2021. Nie można wykluczyć, że wyliczenia ulegną jeszcze korekcie. Prawdopodobnie w kierunku miesiąca wilgotnego.
Inna prognoza amerykańskiego modelu CFS
Sprawdzamy również model CFS, ale w odniesieniu do normy klimatologicznej z okresu 1984-2009. Na przeważającym obszarze Polski temperatura może być w normie wieloletniej. Najcieplej może być na południowym-zachodzie, plasując ten miesiąc lekko powyżej normy. Na krańcach wschodnich i północnych widzimy anomalie poniżej normy. Nie można jednak wykluczyć, że obszar chłodu obejmie większy obszar Polski. Dlatego spodziewamy się możliwej korekty w prognozach.
Prognozy na październik wskazują, że na ogół może być to miesiąc w normie opadowej. Jedynie we wschodniej połowie kraju poniżej normy. W naszej ocenie jednak opady mogą być większe niż zakłada to model sezonowy. Niestety, ale sprawdzalność sezonowych prognoz opadów, nie jest wysoka i na bardziej precyzyjne prognozy jeszcze poczekamy.
Pogoda. CFS i założenia na poszczególne tygodnie października 2021
Następnie przyjmiemy założenie tygodniowe, analizując wyliczenia modeli CFS oraz ECMWF. Na pierwszy ogień idą orientacyjne prognozy średniej anomalii tygodniowej. Będą one mieć charakter orientacyjny, a ich głównym celem będzie pokazanie różnic w wyliczeniach pomiędzy modelem amerykańskim i europejskim.
Po chłodnej trzeciej dekadzie września, na przełomie września i października może zacząć robić się cieplej w całym kraju. Taki scenariusz zakłada na ten moment jedna z aktualizacji modelu amerykańskiego. Widzimy na mapie temperaturę w normie na wschodzie, natomiast na pozostałym obszarze Polski powyżej normy.
CFS sygnalizuje, że w okresie od 6.10.2021 do 13.10.2021 temperatura na obszarze Polski może być powyżej normy. Wskazuje to na możliwość wystąpienia ciepłego okresu synoptycznego. Miejmy jednak na uwadze to, że prognozy na tak odległy okres są obarczone bardzo dużym błędem prognostycznym. Zdecydowanie mniej optymistyczny na ten okres jest model europejski ECMWF, który wskazuje na przeciągający się chłód.
Na okres od 13.10.2021 do 20.10.2021 CFS zakłada temperaturę powyżej normy na obszarze Polski. Najcieplej może być na południu i częściowo centrum kraju. Jest to jednak tak odległa prognoza, że nie jest w żaden sposób wiążąca. Traktujmy ją jako ciekawostkę.
Patrzymy dalej na ostatnią kartę modelu CFS, która przedstawia średnią anomalię temperatury w okresie od 20.10.2021 do 27.10.2021. Dalej obserwujemy anomalie powyżej normy dla tego okresu. Sprawdzalność prognoz na tak odległy okres jest niska, zatem trend może ulec dużym zmianom, o czym będziemy informować w kolejnych tygodniach.
ECMWF zdecydowanie chłodniejszy od amerykańskiego modelu pogodowego
Na sam koniec prześledzimy najnowsze wyliczenia ECMWF na poszczególne tygodnie października. Jest on zdecydowanie chłodniejszy niż model amerykański CFS, z którego prognozami mogliśmy zapoznać się powyżej. Miejmy jednak na uwadze to, że prognozy długoterminowe mają umiarkowaną sprawdzalność. Najczęściej modele całkiem dobrze określają trend w pogodzie do 2 tygodni, ukazując nam prawdopodobny przebieg warunków pogodowych. W prognozach długoterminowych nigdy nie chodzi o podawanie dokładnych wartości, a bardziej o określenie możliwego trendu w pogodzie. Czyli czy będziemy mieć do czynienia z okresem, jaki przyniesie temperaturę w normie wieloletniej, czy może z temperaturą poniżej normy klimatologicznej albo odchyleniem temperatury powyżej normy klimatologicznej.
Zimny przełom września i października według ECMWF
Interesująco wygląda prognoza ECMWF na okres od 27.09.2021 do 4.10.2021. Na CFS widzieliśmy, ze pod koniec września i początku października temperatura ma wzrosnąć do wartości w normie, a nawet lekko powyżej normy wieloletniej. Jednak europejski model ECMWF zakłada utrzymanie się chłodnych mas powietrza w Polsce również na przełomie miesięcy. Nie można wykluczyć, że model ten będzie mieć racje, ale ma on czasem tendencje do przedłużania chłodnych okresów w porównaniu do modeli amerykańskich.
Gdy CFS widzi na przełomie 1 i 2 dekady października temperaturę powyżej normy wieloletniej. To europejski model ECMWF sugeruje na przeważającym obszarze Polski temperaturę w normie klimatologicznej. Jedynie na wschodzie kraju obserwujemy wartości poniżej 20-letniej normy klimatologicznej.
Prognozy na kolejne tygodnie października mogą ulec jeszcze wielokrotnym zmianom
Kolejna mapa obrazuje możliwe odchylenie temperatury w okresie od 11.10.2021 do 18.10.2021. Dostrzegamy, że na przeważającym obszarze Polski temperatura może w normie wieloletniej. Jedynie na wschodzie europejski model z poniedziałkowej aktualizacji zakłada temperaturę poniżej 20-letniej normy klimatologicznej. Zwróćmy jednak uwagę na obszar ujemnej anomalii, która znajdować ma się prawdopodobnie na wschodzie Europy. Okresy chłodne z przymrozkami, mgłami, a także zaleganiem podinwersyjnych chmur niskich Stratus i Stratocumulus mogą się zdarzyć. Nie można wykluczyć, że oprócz rejonów górskich i podgórskich, gdzie śnieg w październiku nie będzie niczym nadzwyczajnym. Epizody ze śniegiem możliwe są również na nizinach.
Prognoza na sam koniec października jest typowym fusem, który może ulec jeszcze niejednokrotnej zmianie. Na przeważającym obszarze Polski obserwujemy temperaturę w normie wieloletniej. Nawet określenie mniej więcej trendu na ostatnie dni października nie jest możliwe, a pomiędzy modelami obserwujemy spore rozbieżności. Różnice w prognozach mogą wynikać z brania pod uwagę różnych okresów klimatologicznych, innych założeń fizycznych oraz matematycznych, jak i też odmiennych warunków brzegowych, które zasilają model.
Więcej o prognozach długoterminowych i ich znaczeniu można dowiedzieć się z materiału IMGW-PIB
Długoterminowa prognoza pogody ma charakter orientacyjny i może ulec zmianie. Pomimo coraz większej ilości danych i wydajnych superkomputerów, nie jest możliwy precyzyjny opis pogody z tak dużym wyprzedzeniem czasowym. Atmosfera jest bardzo złożonym i chaotycznym systemem, co utrudnia przewidywanie precyzyjnego trendu w pogodzie na wiele tygodni. Nie można wykluczyć krótkotrwałych zjawisk ekstremalnych. Wkrótce przedstawimy kolejne prognozy w oparciu o zaktualizowane modele pogodowe.