Pogoda. Sprawdzimy, kiedy spadnie śnieg i wystąpią przymrozki oraz mróz w Polsce. Prognozy oprzemy wyliczeniami modeli europejskich i amerykańskich.
Od dłuższego czasu przyglądamy się uważnie prognozom na kolejne tygodnie listopada. Dokonamy analiz prognoz modeli z Europy oraz Ameryki Północnej. Wygląda na to, że głębszego i dłuższego ochłodzenia nie będzie w drugiej dekadzie listopada. Zdarzyć mogą się co prawda przymrozki, ale jedynie w obszarach rozpogodzeń w porze nocnej. Śnieg w epizodach może pojawić się w trzeciej dekadzie miesiąca. Nic nie wskazuje jednak, aby nastały trwałe warunki zimowe w Polsce, chociaż spadki temperatury poniżej zera mają występować.
W odległych prognozach pojawia się również szansa na opady zimowe. Przeważnie mają być o charakterze konwekcyjnym i związane ze spływem chłodnych mas powietrza z północy w tylnych częściach układów niskiego ciśnienia. Aura w trzeciej dekadzie listopada ma być zmienna. Charakteryzować ma się również dużymi wahaniami ciśnienia, częstymi zmianami kierunku adwekcji mas powietrza. Spowodowane będzie to dominacją cyrkulacji strefowej o różnych składowych.
Pogoda. Rozbieżne prognozy pomiędzy modelami
Spójrzmy na pierwszą grafikę, która przedstawia rozkład średniej anomalii temperatury w okresie od 12.11.2021 do 19.11.2021 według modelu CFS. Obserwujemy wyraźny podział w pogodzie. Niższe wartości mogą panować w tym czasie na obszarze Polski centralnej, wschodniej i południowej, gdzie wartości mają być na ogół w normie i poniżej normy. To szczególnie w tych regionach ryzyko nocnych przymrozków ma być największe. Na pozostałym obszarze obserwujemy temperaturę lekko powyżej normy. Z największym dodatnim odchyleniem na północy Polski.
Jedna z ostatnich prognoz modelu CFS wprowadza dużą zmianę w prognozach na przełom 2 i 3 dekady listopada. Poniższa mapa obrazuje średnie odchylenie temperatury w okresie od 19.11.2021 do 26.11.2021, uwzględniając okres referencyjny 1984-2009. Na przeważającym obszarze Polski widzimy anomalie poniżej normy wieloletniej. W dalszej części wpisu przeanalizujemy prognozy innych ośrodków, aby mniej więcej określić trend na ostatnie tygodnie listopada. Bazowanie na jednym modelu przy znacznej zmienności pola ciśnienia i geopotencjału nie jest rozsądne. Nawet w terminie powyżej 7-10 dni, aby określić trendy w pogodzie. Wygląda jednak na to, że śnieg na nizinach lokalnie pojawi się w ostatniej dekadzie listopada.
Prognozy na koniec listopada są obarczone znacznym błędem prognostycznym przy dużej zmienności pola ciśnienia i geopotencjału nad Europejskim Obszarem Synoptycznym i przyległościami. Na mapie CFS widzimy anomalie poniżej normy wieloletniej na przeważającym obszarze Europy, jak i też w Polsce. Często jednak prognozy długoterminowe wskazujące na niekorzystny trend w pogodzie ulegają złagodzeniu. W tym przypadku niewykluczone, że przełom listopada i grudnia przyniesie wartości powyżej normy.
Pogoda. ECMWF nieco bardziej łagodny niż amerykański CFS
Kolejnym modelem, którego użyjemy do wyznaczenia trendu w pogodzie do końca listopada będzie europejski ECMWF. Na pierwszej mapie z tego modelu obserwujemy średnie odchylenie temperatury w okresie od 15.11.2021 do 21.11.2021. Dostrzegamy, że prognozowany jest podział w pogodzie na cieplejszy zachód i północy oraz chłodniejszy pozostały obszar Polski, gdzie prognozowana średnia wartość anomalii temperatury wyjdzie raczej w okolicach normy, a na krańcach wschodnich czasem poniżej normy. Nawet jak ochłodzenie zdarzy się w naszym kraju, to nie będzie długotrwałe. Dominować ma przeważnie pogoda wyżowa, a układ wyżowy nie w każdej sytuacji przyniesie pogodną aurę. Może nie zabraknąć czasem mgieł, chmur niskich i opadów mżawki. Najwięcej dni z pogodnym niebem możliwych jest w górach. Pod koniec drugiej dekady listopada możliwa kolejna jesienna wichura. Jednak prognozy mogą ulec zmianie dla Polski.
ECMWF na okres od 22.11.2021 do 28.11.2021 sugeruje temperaturę w normie klimatologicznej. Poddając jednak analizie prognozy o mniejszym interwale czasowym, możemy dostrzec, że okresami w nasze szerokości geograficzne spłynie zimna masa powietrza, nawet o cechach arktycznych, przynosząc w górach mróz dwucyfrowy, a na nizinach większe przymrozki. Istnieje ryzyko opadów śniegu. Jednak nic nie wskazuje, aby utworzyła się w naszych szerokościach geograficznych poza obszarami górskimi stała pokrywa śnieżna. Nie można wykluczyć, że pojawią się burze. Szczególnie o charakterze adwekcyjnym.
Na przełomie listopada i grudnia obserwujemy temperaturę w normie wieloletniej. Możemy jednak okresami spodziewać się spływów chłodu z północy. Sprawdzalność tak odległych prognoz nie jest wysoka, zatem traktujmy ją jako ciekawostkę.
CFS cieplejszy niż ECMWF i GEFS, ale i tak okresami pojawią się zimne masy z północy
Następnie zobaczmy na animacje modelu GEFS, która obejmuje okres od 12.11.2021 do 28.11.2021. Jest ona zdecydowanie bardziej łaskawa dla Polski, niż wyliczenia ECMWF i CFS. Co prawda okresami w drugiej i trzeciej dekadzie widzimy obniżenie temperatury poniżej normy, ale nawet, jeśli takie epizody się zdarzą, to nie będą długotrwałe. Na ogół 2-3 dniowe. Dominować mają przeważnie temperatury w normie, a czasem w ciepłych wycinkach niżów powyżej normy.
Ostatni film przedstawia również prawdopodobieństwo opadów śniegu z modelu GEFS w okresie od 12.11.2021 do 28.11.2021, które zostało wyrażone w procentach. Dostrzegamy, że w drugiej dekadzie listopada nie mamy co liczyć na opady śniegu w Polsce. Będzie to również dość suchy okres synoptyczny. Większość ośrodków prognozuje opady poniżej normy wieloletniej w naszej części, co sugeruje dominacje wyżów barycznych. Sytuacja może zmienić się dopiero w trzeciej dekadzie miesiąca, kiedy to na skutek okresowych większych spływów z północy, pojawią się warunki do opadów zimowych. Najwięcej śniegu spadnie w górach, ale i na nizinach czasem krajobrazy się zabielą. Jednak w kontakcie z ciepłym gruntem i utrzymującą się na ogół temperaturą dodatnią w ciągu dnia. Prawdopodobieństwo utworzenia się poza obszarami górskimi większej i długotrwałej pokrywy śnieżnej jest niskie.
Wkrótce więcej informacji o dynamicznej pogodzie w trzeciej dekadzie listopada. Wpis ma charakter orientacyjny, a wyliczenia modeli mogą ulec korekcie.
Wieloletni pasjonat meteorologii, zjawisk konwekcyjnych z głównym naciskiem na burze. Interesuje go również metrologia i wiarygodne pomiar wielkości fizycznych w meteorologii. Oprócz tego jest wieloletnim operatorem drona z uprawnieniami nadanymi przez ULC