W piątek przez Polskę przechodził aktywny front chłodny, który przyniósł w Polsce konwekcyjne śnieżyce i liczne burze śnieżne, a za nim napłynęło chłodne powietrze arktyczne, które spowodowało silny spadek temperatury i przyniosło podmuch termicznej zimy. Lokalnie temperatura obniżyła się do około -20°C, szczególnie w przypadku pomiarów przy gruncie i oficjalnych danych IMGW. Tak było m.in na południu naszego kraju. W niektórych miejscach ujemne temperatury utrzymały się ubiegłej doby przez cały dzień, co oznaczało krótki epizod całodobowego mrozu. Miejscami mróz okazał się większy niż na stacjach PSHM.
Duże ocieplenie na horyzoncie i wyparcie mrozu dwucyfrowego
Trajektoria wsteczna mas powietrza na 5.01.2025 r., 06 UTC dla Warszawy – wysokości izobaryczne 950 hPa, 850 hPa i 700 hPa
Tegoroczna zima rzadko przynosiła w Polsce dni z całodobowym mrozem, a jeśli już występowały, dotyczyły głównie obszarów podgórskich i niewielkiego obszaru nizin. W ciągu minionych godzin sytuacja uległa zmianie – do poniedziałkowego poranka 6 stycznia w niektórych miejscach utrzymają się ujemne temperatury, a przy nocnych i porannych przejaśnieniach można spodziewać się największych spadków do dwucyfrowych wartości. Szczególnie nad pokrywą śnieżną. Najbliższa noc nie będzie już tak zimna jak ubiegła.
Największe nasilenie tego ochłodzenia nastąpiło między 4 a 5 stycznia 2025. Dlatego w tym czasie, dzięki nocnym przejaśnieniom, wystąpiły idealne warunki do gromadzenia się zimnego powietrza w dolinach i obniżeniach terenu oraz radiacyjnego wypromieniowani ciepła nad świeżą w wielu rejonach pokrywą śnieżną, zwłaszcza w miejscach sprzyjających tworzeniu się lokalnych zastoisk chłodu.
Niedzielny poranek 5 stycznia okazał się najchłodniejszy na południu i wschodzie kraju, zwłaszcza w rejonach górskich kotlin. Wśród najzimniejszych obszarów wyróżniało się Podhale i jego okolice, gdzie temperatury spadły do około -20/-13°C, uwzględniając również pomiary przy powierzchni ziemi. Możliwe, że w sprzyjających okolicznościach mróz był jeszcze silniejszy, ponieważ zależało to od poziomu zachmurzenia, siły wiatru i rzeźby terenu oraz zaleganie pokrywy śnieżnej.
Bardzo zimna noc i poranek na południu i wschodzie
Zgodnie z oficjalnymi informacjami ze stacji IMGW, najniższe temperatury zanotowano w południowej części województwa małopolskiego. W Poroninie o godzinie 5 rano termometry wskazały aż -17°C, natomiast w Ratułowie i Niedzicy temperatura obniżyła się do niecałych -15°C. Przy gruncie było jeszcze zimniej, gdzie w Nowym Sączu nad śniegiem odnotowano -20°C. To jedno z najniższych wskazań tej zimy i jest typowe dla kotlin karpackich. Charakteryzują się one sprzyjającymi warunkami do gromadzenia zimnego powietrza, zwłaszcza przy nocnych rozpogodzeniach i słabym wietrze oraz zaleganiu zimnego powietrza. Podobnie niskie wartości odnotowano w pobliskich dolinach i obniżeniach terenu, np. w rejonie Podhala.
Najchłodniej było w Nowym Sączu, gdzie odnotowano aż -20°C w poletku meteorologicznym na wysokości 5 cm. Najcieplejszym miejscem przy gruncie okazał się Szczecin, gdzie minimalna temperatura wyniosła -1°C. Najniższą temperaturę na stacjach synoptycznych IMGW-PIB poza górami zmierzono również w Nowym Sączu, gdzie termometry wskazały -13,5°C w klatce meteorologicznej. Najcieplej było w Kołobrzegu, gdzie temperatura minimalna wyniosła jedynie -0,2°C. Różnice te wynikają z lokalnych warunków, takich jak zachmurzenie, ukształtowanie terenu, bliskość morza i specyficzne cechy stacji pomiarowych.
Polecamy: Wielka śnieżyca w niedzielę i w poniedziałek. Spadnie 50-60 cm śniegu. Pogoda zaszokuje
Temperatura powietrza minimalna na wysokości 2 metrów w klatkach meteorologicznych, uwzględniając stacje synoptyczne wysokogórskie w Polsce
Największy mróz w tych regionach
Północ i zachód kraju były wyraźnie cieplejsze, co wynikało z większego zachmurzenia, bliskości Morza Bałtyckiego oraz szybszego wiatru, który nie pozwalał na znaczące osiadanie zimnego powietrza. Południe i południowy wschód Polski, szczególnie rejony górskie i podgórskie, doświadczyły najniższych temperatur. Czynnikami decydującymi były tu nocne rozpogodzenia, słaby wiatr oraz ukształtowanie terenu, które sprzyja gromadzeniu zimnego powietrza w obniżeniach terenu.
Pierwszy w tym sezonie epizod z całodobowym mrozem, obejmujący znaczną część Polski, nie potrwa długo. Już 6 stycznia nad zachodnią Europę zbliży się aktywny niż baryczny, który sprowadzi do naszego kraju łagodniejsze masy powietrza o charakterze polarnomorskim z zachodu, południowego zachodu. W efekcie temperatura w wielu miejscach gwałtownie wzrośnie. Natomiast różnica pomiędzy wartościami z nocy i poranka 5 stycznia a kolejnymi godzinami może sięgnąć nawet kilkunastu stopni Celsjusza.
Mróz okazał się silny w Polsce
Napływ cieplejszego powietrza, pochodzącego z zachodnich, południowo zachodnich rejonów Europy. Szybko zakończy obecny epizod zimowej aury i zalegania powietrza arktycznego, szczególnie w regionach zachodnich i południowo-zachodnich. To ocieplenie będzie wynikiem intensywniejszej cyrkulacji zachodniej, przynoszącej dynamiczne zmiany warunków pogodowych. Na termometrach będzie nawet 10-13 stopni.
Prognozowany trend minimalnej temperatury powietrza w okresie od 5.01.2025 r. do 14.01.2025 r. według ECMWF-HRES 0.1 dla Polski
Z dostępnych informacji wynika, że najniższą temperaturę minionej nocy w Polsce odnotowano w znanej pasjonatom meteorologii Kotlinie Orawsko-Nowatorskiej, która uchodzi za biegun zimna. Jest to prywatna stacja meteorologiczna. W tym miejscu temperatura przy powierzchni gruntu spadła niemal do -24°C, dokładnie wynosząc -23,6°C. Na 2 m w osłonie zmierzono -20.9°C. Można więc wnioskować, że obszar ten charakteryzuje się wyjątkowo niskimi wartościami temperatury, co jest typowe dla tego typu lokalizacji w Polsce.
#IMGWCMM: Temperatura powietrza w #Tatry i #Podhale o godz. 5:00. pic.twitter.com/Rqc25XZFOr
— IMGW-PIB Centrum Modelowania Meteorologicznego (@IMGW_CMM) January 5, 2025
Temperatura minimalna na stacjach synoptycznych IMGW-PIB, uwzględniając pomiary na wysokości 2 metrów n.p.g
Mróz dwucyfrowy szybko ustąpi z Polski
Powrót bardziej zimowych temperatur spodziewany jest dopiero w drugiej dekadzie stycznia, kiedy to modele pogodowe wskazują na możliwość ponownego napływu arktycznych mas powietrza lub ustabilizowania się wyżu, który mógłby zablokować dostęp cieplejszych mas. Do tego momentu w kraju dominować będzie raczej pogoda łagodniejsza, z przelotnymi zmianami temperatur, typowa dla strefy umiarkowanej i dominacji cyrkulacji atlantyckiej.
Temperatura minimalna na wysokości 5 cm – 4.01.2025 / 5.01.2025 r. na stacjach synoptycznych IMGW-PIB
Silne ocieplenie wypchnie powietrze arktyczne w Polsce. Nagle będzie kilkanaście stopni na plusie
Na uwagę zasługuje również bardzo duży kontrast termiczny, który towarzyszyć będzie zmianie mas powietrza. W niektórych lokalizacjach temperatura może wzrosnąć z około -10°C do nawet 5-12°C w ciągu kilkunastu godzin. Tak znaczny skok termiczny będzie odczuwalny nie tylko dla ludzi, ale także dla fauny i flory, wpływając na warunki środowiskowe w tym okresie.
Aktualne prognozy numeryczne pozostają stabilne i nadal potwierdzają, że noc z soboty na niedzielę była jedyną tak zimną w najbliższym okresie. Już dziś wieczorem z kierunku południowo-zachodniego zacznie napływać cieplejsze powietrze, co spowoduje szybki wzrost temperatur. Dodatkowo pojawią się na przeważającym obszarze Polski groźne opady marznące powodujące gołoledź. W pierwszych dniach tygodnia w większości kraju. Nawet w nocnych i porannych godzinach, termometry wskażą wartości powyżej zera, choć nie wszędzie.
Chłodniejsza masa powietrza, choć w znacznie łagodniejszej formie niż w ostatnich dniach, zacznie wracać stopniowo od okolic środy, kiedy to miejscami mogą ponownie wystąpić przymrozki. Jednak na ten moment nic nie wskazuje na powrót tak intensywnych spadków temperatur, jakie obserwowano minionej nocy. To może zmienić się w czasie drugiej dekady stycznia.
Źródło: CMM IMGW, modele.imgw.pl, ogimet.com, Fanipogody.pl, wetter3.de
Wieloletni pasjonat meteorologii, zjawisk konwekcyjnych z głównym naciskiem na burze. Interesuje go również metrologia i wiarygodne pomiary wielkości fizycznych w meteorologii. Oprócz tego jest wieloletnim operatorem drona z uprawnieniami nadanymi przez ULC