W najprostszym tego słowa znaczeniu meteorologia jest nauką o pogodzie i prognozach pogody. Sama nazwa nauki to złączenie dwóch słów, z greckiego meteoron jako „unoszący się w powietrzy” oraz logos, czyli oczywiście nauka. W bardziej naukowym pojęciu meteorologia jest dziedziną wiedzy zajmującą badaniem zjawisk fizycznych zachodzących a atmosferze ziemskiej. Przede wszystkim procesów zachodzących w troposferze, czyli warstwie atmosfery położonej najbliżej Ziemi.
Meteorologia mezoskalowa
Ta odmiana nauki opiera się na badaniu procesów w skali bardziej regionalnej. O mezoskali mówimy podczas badania i analizowania zjawisk, których przebieg nie przekracza skali 300 km. Najczęściej oczywiście meteorologia mezoskalowa dotyczy zjawisk konwekcyjnych, takich jak burze, czy linie szkwału. Ten dział wiedzy obejmuje również takie zjawiska pogodowe jak wiatr halny w górach, czy efekt bryzy nad morzem.
Meteorologia synoptyczna
Z kolei ten dział wiedzy skupia się na badaniu zjawisk pod kątem dużych systemów oddziałujących na atmosferę w skali bardziej globalnej. Oczywiście mówimy tu o takich procesach jak niże i wyże baryczne. Określenie synoptyczny oznacza nic innego jak jednoczesny. Stąd też meteorologia synoptyczna wymaga wykonywania jednoczesnych pomiarów na stacjach pomiarowych zarówno na powierzchni Ziemi, jak i w wyższych partiach tropofery. Stacje pomiarowe powinny być oddalone od siebie mniej więcej o 300 km (więcej niż mezoskala). Na podstawie tak wykonanych, jednoczesnych pomiarów synoptyk wydaje prognozy pogody na kilka dni na przykład o przejściu przez dany obszar frontów atmosferycznych.
Meteorologia wielkoskalowa
W odróżnieniu do meteorologii mezoskalowej nauka ta skupia się na zjawiskach zachodzących w skali globalnej. Chodzi o kontrast procesów w atmosferze pomiędzy równikiem, a biegunami. W tym celu wykonuje się pomiary parametrów troposfery na wysokości 5-10 km. Na podstawie pomiarów naukowcy są w stanie wyznaczyć tzw. fale Rossbiego. Są to wielkoskalowe procesy w atmosferze, które wpływają na procesy bardziej mezoskalowe jak niże i wyże baryczne.
Jakie parametry pogody mierzą naukowcy?
Instrumenty meteorologiczne pozwalają wykonać pomiary takich parametrów pogody jak temperatura, ciśnienie, prędkość i kierunek wiatru, czy wilgotność powietrza. Pomiary przy powierzchni ziemi wykonuje się w tzw. klatkach meteorologicznych. Parametry w wyższych partiach troposfery (skrętność wiatru, wilgotność wyższych partii troposfery) wykonuje się choćby wysyłając w górę troposfery balony meteorologiczne.
Podsumowując, meteorologia jest nauką o pogodzie i procesach pogodę kształtujących. Różne dziedziny tej nauki pozwalają zrozumieć i zaprognozować procesy pogodowe zachodzące zarówno w skali regionalnej, jak i globalnej. Dzięki czemu synoptycy mogą wydawać zarówno prognozy krótkoterminowe (np. na następny dzień), jak również prognozować pogodę długoterminową na okres przykładowo 16 dni, czy wręcz przyszłych miesięcy.