Nagły mróz pojawi się w Europie. Na obszarze Polski również wystąpią przymrozki. Czeka nas zimny przełom 1 i 2 dekady października. Modele numeryczne prognozują ujemne odchylenie temperatury przynajmniej do 15-16 dnia miesiąca. Wtedy to temperatura będzie niższa o średnio 2-4 stopnie od normy wieloletniej. Największe prawdopodobieństwo wystąpienia ujemnej temperatury ma być na południu, wschodzie oraz północnym-wschodzie kraju. Jednak spadków poniżej zera nie wykluczamy również w innych rejonach kraju.
Nagły mróz w wielu miejscach Europy. W Polsce pojawią się przymrozki na nizinach
Poniższa grafika obrazuje rozkład anomalii temperatury w okresie od 7.10.2021 do 13.10.2021. Odchylenie temperatury jest liczone, mając na uwadze okres referencyjny 1991-2020. Dostrzegamy, że początek ochłodzenia na wschodzie przypada na czwartek. Wtedy to wartości mają być lekko poniżej normy. Jednak kulminacyjna faza ochłodzenia przypadnie na weekend i przyszły tydzień. W poszczególnych dniach temperatura może niższa o nawet 5 stopni od normy wieloletniej.
Brak chmur i adwekcja kontynentalnego chłodu będzie sprzyjać silnym spadkom temperatury
Zatem pod koniec mijającego tygodnia wkroczymy w chłodny okres synoptyczny. Duże ochłodzenie spowodowane będzie ulokowanie wyżu kontynentalnego nad Rosją, ale także górnego, mobilnego niżu, którego dostrzegalny jest na zobrazowaniach satelitarnych również w postaci zachmurzenia niskiego nad Rosją w pobliżu granicy z Ukrainą. Będzie w najbliższych dniach stale po południowej stronie wyżu, przesuwając się do naszej części Europy. Następnie po (pięciu, sześciu) dniach nastąpi szybka zmiana napływu powietrza na północno zachodni, w tylnej części głębokiej zatoki niżowej w polu geopotencjału napływać będzie do nas chłodne powietrze znad Morza Norweskiego przez Skandynawię i Bałtyk, ale zmiana kierunku napływu jest prognozowana dopiero na przyszły tydzień.
Wyż ze wschodu będzie współpracował z układem wyżowym znad Europy Zachodniej. Zablokowana zostanie na kilka dni cyrkulacja zachodnia
Zwróćmy następnie uwagę na prognozowane średnie wartości ciśnienia atmosferycznego na przełom 1 i 2 dekady października. Są to uśrednione wartości na poziomie morza. Wyż znad Rosji, połączy się z drugim ośrodkiem wyżowym znad Europy Zachodniej, stanowiąc w ten sposób barierę atlantyckich niżów przez kilka dni. Taka konfiguracja pola ciśnienia sprzyjać ma adwekcji suchej i mocno wychłodzonej masy polarno kontynentalnej, nawet z domieszką arktycznego.
Mróz w Europie. Zimne powietrze kontynentalne dotrze do nas znad Rosji, ale wcześniej zalegało w rejonach Arktycznych
Zerknijmy następnie na grafikę, która przedstawia trajektorie wsteczną mas powietrza na 8.10.2021, 06 UTC dla Warszawy. Obrazuje to nam kierunek adwekcji mas powietrza na wysokościach izobarycznych 950 hPa, 850 hPa i 700 hPa. Szczególnie te dwa pierwsze najniższe poziomy, mają duży wpływ na temperaturę przy ziemi. Możemy zobaczyć, że już w nocy z czwartku na piątek, kierunek adwekcji mas powietrza ulegnie zmianie z południowo-wschodniego na wschodni. Płynąć będzie dlatego do nas zimne powietrze kontynentalne, które długo zalegało w obrębie wyżu, a na skutek coraz krótszych dni i dłuższych nocy. Będzie to masa powietrza mocno wychłodzona. Przez moment była ona nawet w rejonach Arktycznych, ale dłużej przebywała nad Azją.
Nagły mróz w Europie. Czeka nas dużo pogodnych dni i nocy. Sytuacja zmieni się dopiero w przyszłym tygodniu
Powietrze polarno kontynentalne będzie suche, zatem nie będzie warunków do występowania niskiego podinwersyjnego zachmurzenia, które w znacznym stopniu hamowałoby nocne spadki temperatury. Dlatego też końcówka tygodnia będzie chłodna, ale na ogół pogodna.
Początek października w Polsce przynosił przeważnie wartości powyżej normy wieloletniej. Na stacjach IMGW-PIB notowano miejscami dzień gorący. Szczególnie na południu, południowym-zachodzie i zachodzie. Tak wysoka temperatura spowodowana była adwekcją ciepłej masy powietrza znad południowej Europy, a najwyższe temperatury odnotowano w tzw. klinie ciepła, przy pogodnym niebie i wietrze fenowym wiejącym z południa, który podnosił temperaturę. Nad Europą Zachodnią znajdował się głęboki, wielocentryczny niż, natomiast na wschodzie wyż. Jednak pod koniec 1 dekady października nadejdzie ochłodzenie, a najchłodniejszy okres października przypadnie między 9.10.2021 do 16.10.2021. Jest to spowodowane wyraźną przebudową pola barycznego nad Europejskim Obszarem Synoptycznym i przyległościami.
Najcieplejsze dni października już za nami. Spadek temperatury w całym kraju już jest odczuwalny, ale kulminacyjna fala niskich wartości na termometrach przypadnie na okres na przełom 1 i 2 dekady miesiąca. Wtedy to też termometry pokażą od 8°C do 14°C. Najchłodniej będzie we wschodniej połowie kraju, natomiast najcieplej na zachodzie i częściowo północy. Temperatura poniżej normy może utrzymać się nawet po 15 października.
Nagły mróz w Europie. Przymrozki mogą pojawić się już w nocy z czwartku na piątek w Polsce
Pierwsze przymrozki zdarzą się pod koniec mijającego tygodnia. Szczególnie w okresie od piątku do niedzieli. Nocnym spadkom temperatury będzie sprzyjać brak chmur, słabnący wyraźnie wiatr i adwekcja kontynentalnego powietrza ze wschodu. Największych spadków temperatury oczekujemy na wschodzie, północnym-wschodzie oraz południu Polski. Nie można wykluczyć, że już w piątek nad ranem również na wysokości pomiarowej 2 m pojawi się przymrozek, a wielu mieszkańców zaliczy pierwsze skrobanie szyb podczas rozpoczynającej się jesieni.
Prognozowana temperatura na wysokości 2 m.n.p.g przez model SWISS na godziny poranne 8.10.2021
Kulminacyjna część ochłodzenia przypadnie na weekend. Następnie w przyszłym tygodniu przymrozki na nizinach zaczną ustępować
Jeszcze chłodniejszy okaże się weekend, kiedy to przypadnie kulminacyjna część adwekcji kontynentalnego chłodu ze wschodu. Wiatr ma być słabszy, a niebo pogodne, dlatego po zachodzie słońca następować ma silne wychładzanie planetarnej warstwy granicznej. Najniższe warto będą notowane w drugiej części nocy i nad ranem. Największe ryzyko przymrozków również na wysokości klatki meteorologicznej ma być na wschodzie, południu, południowym-wschodzie i północy oraz północnym-wschodzie. Najwyższe natomiast wzdłuż Bałtyku, gdzie po ciepłym lecie ten akwen oddawać będzie ciepło.
Prognozowana temperatura na wysokości 2 m.n.p.g, 9 października 2021 w godzinach porannych. Miejscami wartości na termometrach będą niższe od prognozowanych.
Szczególnie chłodna zapowiada się noc z soboty na niedzielę. Wtedy to obszar silnych spadków obejmie przeważający obszar Polski. Największe przymrozki powinny zapanować na wschodzie, południu i centrum kraju. Bez wartości poniżej zera prawdopodobnie jedynie na Wybrzeżu.
Największe spadki temperatury są prognozowane w okresie od 8.10.2021 do 11.10.2021. Następnie w wielu regionach Polski pojawi się więcej chmur, a nawet opady atmosferyczne. Na obszarach podgórskich, a nawet bardziej w górach możliwe są opady śniegu i deszczu ze śniegiem. W drugiej dekadzie października może to okresami skutkować utworzeniem się większej pokrywy śnieżnej na tym obszarze. Największe spadki temperatury są możliwe przy gruncie na tzw. mrozowiskach, których nie brakuje na obszarze Polski. Przykładem może być tu Biegun zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej. Jednak niskie, ujemne wartości wystąpią też w miastach. Wygląda jednak, że przymrozki będą tylko kilkudniowe, a przyszły tydzień będzie co prawda chłodny, ale na ogół z dodatnią temperaturą przez całą dobę. Tylko sporadycznie i miejscami oraz przy pogodnym niebie temperatura będzie spadać poniżej zera.