Pogoda na zimę 2022/23 będzie zaskoczeniem. Przynajmniej jeden z miesięcy okaże się chłodniejszy niż norma wieloletnia. Będą jednak okresy z wyraźnym wzorem cyrkulacji zachodniej z napływem łagodnych mas powietrza. Wzrośnie jednak ryzyko wichur w tym czasie na Starym Kontynencie, w tym także w Polsce.
Pogoda długoterminowa na zimę 2022/23
W prognozie tej przyjmiemy okres od 1 grudnia 2022 do 28 lutego 2023. Prognozę sezonową na zimę 2022/23 oprzemy wyliczeniami z CFS oraz ECMWF i CanSIPS. Już 1 grudnia 2022 rozpocznie się meteorologiczna zima, natomiast zakończy się 28 lutego 2023. Artykuł będzie oparty danymi z trzech modeli, co pozwoli nam zobrazowań trend w pogodzie.
Amerykański model klimatyczny CFS pokazuje nam wstępnie, że grudzień 2022 powinien być cieplejszy niż zwykle w naszej części Europy. Najprawdopodobniej temperatura tym okresie powinna być powyżej średniej wieloletniej. Średnie miesięczne odchylenie temperatury sięgnąć może około 2 °C do około 3,5 °C. Zdecydowanie chłodniejsze są inne modele, o czym pomówimy w kolejnych akapitach tego wpisu.
Prognozowana anomalia temperatury na grudzień 2022 według modelu CFSv2, względem okresu bazowego 1984-2009
Niżowy wzór pogody na grudzień 2022
Model klimatyczny CFS pokazuje nam dominacje pogody niżowej w grudniu 2022. Wówczas nasza część Starego Kontynentu może znaleźć się na ogół pod wpływem cyrkulacji zachodniej, która cechować ma się dynamicznymi warunkami pogodowymi. Prawdopodobne są okresami wichury, częstsze opady deszczu, rzadziej śniegu z uwagi na zaleganie na ogół cieplejszych mas powietrza w naszej części Europy. Śnieg częściej może padać w górach i na obszarach podgórskich. Zdarzą się zgniłe antycyklony, dni pogodnych będzie niewiele. Przewiduje ten model, że przeważnie będzie pochmurnie i ponuro oraz deszczowo przez większość czasu.
Wstępna prognoza anomalii miesięcznej ciśnienia atmosferycznego na grudzień 2022 według modelu CFSv2
Wilgotna pogoda w grudniu 2022 w Polsce
Dlatego też, mając na uwadze dominacje cyrkulacji zachodniej w prognozach sezonowych, grudzień 2022 może zapisać się jako miesiąc wilgotny z częstym przechodzeniem stref frontowych przez nasz kraj. Jeśli prognozy CFS sprawdzą się, to przeważać będą głównie opady deszczu i deszczu ze śniegiem, zdecydowanie rzadziej śniegu z uwagi na zaleganie cieplejszych mas polarnych, rzadziej arktycznych. Śnieg najprawdopodobniej padać ma głównie epizodach, dlatego też nie powinno stwarzać korzystnych warunków do dłuższego zalegania pokrywy śnieżnej na nizinach. Aczkolwiek poszczególne tygodnie mogą być bardziej śnieżne, pomimo tego, że przez 40-70% czasu powinna panować temperatura powyżej normy. Tylko CFS pokazuje tak ciepły miesiąc, inne modele pokazują temperaturą w okolicach normy, a miejscami nieznacznie poniżej normy. Zatem nie można wykluczyć, iż grudzień zaskoczy negatywnie temperaturami w wielu regionach naszego kraju.
Wyliczana anomalia opadów na grudzień 2022 według modelu CFSv2
CanSIPS zaskakuje. Pokazuje dominacje chłodnych mas powietrza w Polsce
Należy mieć na uwadze, że znacznie chłodniejszy na ostatni miesiąc 2022 roku jest model CanSIPS, pokazując nam miesięczną anomalię w normie, a miejscami w naszej części Europy nieznacznie poniżej normy. Oczekujemy jednak wyraźnych zmian w prognozach tego modelu amerykańskiego na 12 miesiąc roku. Z naszych analiz wynika, że grudzień albo styczeń okażą się miesiącami, kiedy to temperatura będzie poniżej normy klimatologicznej i mogą pojawić się ataki zimy oraz silniejsze mrozy. Dużo będzie jednak zależeć od kondycji wiru polarnego, który już powstaje w wysokich szerokościach geograficznych i położenia prądu strumieniowego.
Wstępna prognoza anomalii temperatury na grudzień 2022 według CanSIPS na 2 m
Należy wspomnieć, że jeśli wir polarny będzie silny całą zimę, to dominować będzie głównie cyrkulacja zachodnia. Niejednokrotnie zdarza się, że wir polarny jest połączony z prądem strumieniowym, wpływając w znacznym stopniu na pogodę w Europie. Jednak, jeśli wir polarny zacznie się rozpadać na przełomie grudnia i stycznia, to wtedy mrozy mogą pojawić się w styczniu w Europie. Zimne, a czasem bardzo chłodne mogą być również okresami pierwsze tygodnie wiosny z wartościami poniżej normy. Na ten moment wir polarny zaczyna się formować i jest jeszcze słaby. Zaczyna się on nasilać z uwagi na mniejszy dopływ promieni słonecznych i wychładzanie się obszarów północnych.
Ilość opadów przy wartościach w okolicach normy, bądź lekko poniżej normy, jeśli chodzi o temperaturą mogą sugerować częstsze opady śniegu w chłodnej porze roku także na nizinach. Niewykluczone, że pojawią się nawet śnieżne niże z południa.
Orientacyjna prognoza anomalii opadów na grudzień 2022 według modelu CanSIPS
ECMWF pokazuje zbliżony trend w pogodzie jak CFS, ale te prognozy wcale nie muszą się sprawdzić
ECMWF pokazuje nam miesiąc powyżej normy, jeśli chodzi o temperaturę. Zatem trend jest zbliżony do amerykańskiego CFS. CanSIPS pokazuje nam zdecydowanie chłodniejszy trend w pogodzie i niewykluczone, że to właśnie on będzie bliżej prawdy.
Prognozowana anomalia temperatury na grudzień 2022 według modelu ECMWF
Model ECMWF pokazuje nam wstępnie ilość opadów w normie, ale w naszej ocenie będzie to wilgotny miesiąc, nawet z sumami powyżej normy wieloletniej w poszczególnych regionach kraju.
Orientacyjna prognoza anomalii opadów na grudzień 2022 według modelu ECMWF
Styczeń może okazać się najchłodniejszym miesiącem zimy 2023/23
Kolejnym miesiącem, który poddamy analizie na podstawie prognoz sezonowych będzie styczeń 2023. Musimy jednak podkreślić to, że z klimatologicznego punktu widzenia jest to najchłodniejszy miesiąc w roku, kiedy to mamy najwyższe prawdopodobieństwo niskich temperatur, które utrzymują się dłuższy czas. Spojrzymy co prognozują orientacyjnie modele na przedostatni miesiąc meteorologicznej zimy.
Wstępna prognoza modelu klimatu CFSv2 pokazuje styczeń 2023 jako miesiąc ciepły w skali miesięcznej. Aczkolwiek nie wyklucza to w żaden sposób okresowych zimowych ochłodzeń i spadków temperatury poniżej średniej wieloletniej. Ponadto z prognoz modelu klimatycznego CFS wynika, że na początku przyszłego roku temperatura może być wyższa o nawet 2-3,5°C od normy wieloletniej. Nawet na kilka tygodni może pojawić się zima w styczniu w niektórych regionach Polski. Ciepłe masy powietrza mogą zostać zablokowana, za sprawą utworzenia się silnej blokady wyżowej, która zablokuje pochód atlantyckich cyklonów z frontami z zachodu na wschód. Dlatego też ustanowienie się cyrkulacji południkowej może sprowadzić do Polski na dłużej zimowe warunki pogodowe. Mogą pojawić się wydajne opadowo niże śródziemnomorskie.
Prognozowana wstępnie anomalia miesięczna na styczeń 2023 według CFSv2 dla Europy
Zachodnia cyrkulacja może nie rządzić w tak dużym stopniu pogodą w Polsce w styczniu 2023
Obraz poniżej przedstawia nam wstępny rozkład pola ciśnienia na Starym Kontynencie w ujęciu miesięcznym. Dostrzegamy, że powinna dominować w Polsce pogoda niżowa, która związana będzie najprawdopodobniej z aktywnym Oceanem Atlantyckim. Silne wiatry, nawet o skali wichur, burze i groźne załamania pogody możliwe są w tym okresie, przerywane czasem spływem chłodnych mas powietrza z wysokich szerokości geograficznych. Głównie w tylnych częściach cyklonów.
Prognozowana anomalia ciśnienia na styczeń 2023 według modelu CFSv2
Temperatura w normie, a miejscami poniżej normy. CanSIPS znacznie chłodniejszy, niż model CFS dla Polski
Kolejnym modelem, który nam przedstawi wstępny trend na styczeń 2023 jest CanSIPS. Sygnalizuje on temperaturę w normie, a miejscami nawet poniżej normy. Pojawia się obszar ujemnej anomalii temperatury na północnym-wschodzie. Najcieplej może być na zachodzie. Z pewnością do tego czasu modele wprowadzą istotne korekty.
Prognozowana anomalia temperatury na styczeń 2023 według modelu CanSIPS dla Europy
CanSIPS pokazuje nam na ogół niżowy wzór pogody. Na przeważającym obszarze Polski opady będą w normie, bądź powyżej normy. W chłodniejszych masach powietrza z pewnością na nizinach pojawią się opady zimowe.
Prognozowana anomalia opadów na styczeń 2022 według CanSIPS
Chłodny sygnał również w najnowszych prognozach ECMWF na styczeń 2023
Model ECMWF daje zbliżony sygnał do CanSIPS. Pokazuje on na przeważającym obszarze Polski styczeń w normie klimatycznej. Na południu i w centrum widzimy obszar ujemnej anomalii. Nie można wykluczyć, że to styczeń 2023 będzie chłodny i śnieżny. W tym samym czasie CFS pokazuje duże dodatnie odchylenie i takie wyliczenia mogą nie sprawdzić się.
Prognozowana miesięczna anomalia temperatury na styczeń 2023 według ECMWF
ECMWF zakłada, że będzie to miesiąc w normie, jeśli chodzi o opady. Wydaje się, że jednak może być bardziej wilgotny, niż widzi to obecnie model europejski.
Prognoza anomalii opadów na styczeń 2023 według modelu ECMWF
Niżowy wzór pogody, cieplejsze okresy w lutym, ale mogą pojawiać się wichury
Ostatnim przez nas analizowanym miesiącem będzie luty 2023. Będzie to więc ostatni miesiąc meteorologicznej zimy, która trwać będzie do 28 lutego 2023. Jednak astronomiczna zima potrwa do początku 3 dekady marca 2023. Dużych zmian nie widzimy w prognozach miesięcznych anomalii temperatury, co sugeruje nam na dominacje cyrkulacji strefowej w lutym 2023. Ochłodzenia zimowe, jeśli się pojawią, to nie będą prawdopodobnie długotrwale. Na nizinach także nie przewiduje się długich okresów z zaleganiem pokrywy śnieżnej z uwagi na adwekcje ciepłych mas powietrza. Tak widzą to na ten moment modele sezonowe. Jednak okresy z całodobowym mrozem są bardzo prawdopodobne.
Prognoza ma charakter wstępny i może ulec zmianie
Fanipogody.pl