Gorące dni wystąpiły w tym roku. Za nami pierwsze dni z temperaturą zbliżoną do upału. Sprawdzamy, kiedy mamy szanse na kolejne dni z wysokimi temperaturami w Polsce.
Gorące dni pierwszy raz wystąpiły w tym roku na obszarze Polski
Zgodnie z prognozami w drugiej dekadzie maja zrobiło się gorąco. Zbliżyliśmy się do upału, lecz nie osiągnęliśmy go na oficjalnych posterunkach Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Co prawda okoliczne stacja prywatne mogły pokazywać pierwsze 30°C w tym roku, lecz musimy mieć na uwadze, że wiele tanich stacji meteorologicznych korzysta z kiepskiej klasy czujników, które są umieszczone w słabych osłonach radiacyjnych, które zawyżają temperaturę w dni solarne. Nie warto również sugerować się wartościami podawanymi przez termometry samochodowe oraz zaokienne. Bardzo często temperatura podawana przez czujnik umieszczony w samochodzie jest wyższa o 2°C/3°C. Wynika to m.in z efektu nagrzewania się asfaltu, który w półroczu ciepłym potrafi nagrzać się do 40°C/50°C, oddawania ciepła przez silnik i elektronikę pojazdu.
Najbardziej wiarygodne są dane pomiarowe z IMGW-PIB
Najbardziej miarodajne pomiary na wysokości 2 m, są wykonane w Polsce przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, gdyż każdy z czujników jest kalibrowany i umieszczony w klatkach meteorologicznych, bądź też osłonach radiacyjnych na standardowej wysokości pomiarowej, czyli 2 m.n.p.g. IMGW prowadzi również pomiary na mniejszych wysokościach, czyli przy gruncie, lecz nie jest to tematem naszego wpisu.
Archiwalna prognoza na okres od 10.05.2022 do 15.05.2022 według modelu GEPS ukazująca wyliczane średnie odchylenie temperatury na wysokości 2 metrów n.p.g względem okresu bazowego 1981-2010
Coraz istotniejsze okazuje się także czernienie osłon, aby chronić przed promieniowaniem odbitym i bezpośrednim. Dotyczy to zarówno klatek meteorologicznych, jak i też osłon radiacyjnych. Niewiele osłon spełnia wyśrubowane wymogi WMO. Aby osiągnąć zbliżone rezultaty do pomiarów reprezentowanych przez IMGW-PIB, należałoby stosować czujniki kalibrowane, które są drogie oraz umieścić czujniki w profesjonalnej klatce meteorologicznej, bądź też osłonie radiacyjnej jak np. Barani Meteoshield Pro. Ważne okazuje się również umieszczenie takiej osłony, bądź klatki meteorologicznej w miejscu przewiewnym i nasłonecznionym, w lokalizacji gdzie rośnie trawa i znajduje się stosunkowo daleko od asfaltu. Chociaż niektóre stacje uniwersyteckie są umieszczone w centrach miast, aby badać miejskie wyspy ciepła i są blisko chodników oraz murów miejskich. W takich miejscach praktycznie zawsze temperatura będzie wyższa o średnio 1°C/2°C względem okolicznych stacji, które znajdują się np. na obrzeżach miasta, bądź poza aglomeracją miejską.
Przykładowy ogródek meteorologiczny należący do IMGW można zobaczyć poniżej
Bardzo ciepłe dni dały się we znaki. Upału na oficjalnych posterunkach IMGW nie było
Wyraźny wzrost temperatury zaczęliśmy obserwować od wtorku, 10 maja 2022. Wtedy to w pasie dzielnic zachodnich wystąpił dzień gorący w Polsce. Była to zasługa napływu bardzo ciepłego powietrza z południa i południowego-zachodu. Najwyższa temperatura została zanotowana na posterunku IMGW w Słubicach, gdzie zmierzono 25,5°C.
Temperatura maksymalna zanotowana 10 maja 2022 na stacjach IMGW-PIB W Polsce, wizualizacja J. Lewandowski, meteoprognoza.pl, źródło danych: ogimet.com
Bardzo ciepłe dni nadeszły, lecz nie był to stały trend w pogodzie
Jeszcze cieplej na przeważającym obszarze Polski zrobiło się w środę, 11 maja 2022. Wtedy to dzień gorący wystąpił w wielu regionach. Najchłodniej było w dzielnicach północnych oraz w górach i na obszarach podgórskich. Ponownie najwyższa temperatura w Słubicach, gdzie zmierzono 28,9°C w klatce meteorologicznej. Zabrakło zatem 1,1°C, aby był to dzień upalny.
Zanotowana temperatura maksymalna, 11 maja 2022 na stacjach meteorologicznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, opracowanie mapy J. Lewandowski, meteoprognoza.pl
Czwartek przynosił wypieranie ciepłego powietrza z Polski
W czwartek dobiegał końca na przeważającym obszarze Polski okres z panowaniem wysokiej temperatury. Od północnego-zachodu na południowy-wschód schodził front chłodny o charakterze katafrontu. Przez nasz kraj przechodziła niezbyt ostra zatoka niżowa. Przejściu frontu zaznaczyło się nasileniem wiatru i zmianą kierunku, który miejscami powodował zamiecie pyłowe z uwagi na panującą suszę w wielu regionach. Energia dostępna drogą konwekcyjną była jednak mniejsza, niż sugerował to model GFS. Nie pojawiło się także silne wymuszenie ruchów wznoszących. Burze wystąpiły w tym dniu głównie na krańcach południowo-wschodnich i północnym-wschodzie. Główna aktywność burzowa zgodnie z naszymi oczekiwaniami została osiągnięta za naszą wschodnią granicą. Najcieplejszym miejscem w Polsce okazał się Rzeszów, gdzie zmierzono 28,9°C. Najchłodniej było w Ustce, gdzie za frontem było zaledwie 13,2°C.
Temperatura maksymalna 12 maja 2022, autor mapy. J. Lewandowski, meteoprognoza.pl.
Średnia dobowa temperatura powietrza przez kilka dni z rzędu była typowa dla termicznego lata
W wielu regionach przez kilka dni z rzędu były to wartości typowe dla termicznego lata, gdyż średnia dobowa temperatura powietrza przekraczała 15°C. W piątek chłodniej zrobiło się w całym kraju i nigdzie na oficjalnych stacjach pomiarowych nie zanotowano dnia gorącego. Przypomnijmy, o dniu gorącym mówimy wtedy, gdy temperatura wynosi w przedziale od 25°C do 29°C. O dniu upalnym w naszych szerokościach geograficznych mówimy, gdy temperatura osiąga 30°C i więcej. Fala upałów trwać musi minimum 3 dni.
Temperatura maksymalna zanotowana 13 maja 2022 na oficjalnych posterunkach IMGW-PIB, autor mapy: J. Lewandowski, meteoprognoza.pl
Wyglada na to, że jeszcze w drugiej dekadzie maja przejściowo pojawi się epizod z wystąpieniem dni gorących. Będzie on jednak mniejszy obszarowo i ograniczy się do zachodu, południowego-zachodu i częściowo dzielnic południowych.
Temperatura prognozowana na 2 metrach na 16.05.2022, 12 UTC według modelu ECMWF
Koniec drugiej dekady maja przyniesie niskie wartości na termometrach. Zdarzyć może się jednak w drugiej połowie przyszłego tygodnia okres gorący. Model ECMWF sugeruje na zachodzie, 19 maja 2022 dzień gorący. Zanim znów zrobi się gorąco. Będziemy musieli zmierzyć się z większym ochłodzeniem spowodowanym spływem zimnego powietrza z północy w okresie od 17.05.2022 do 19.05.2022. Możliwe są nawet przygruntowe przymrozki.
Prognozowana temperatura na 19.05.2022, 15 UTC według modelu ECMWF
Upał widać w prognozach dla Polski
Być może już pod koniec najbliższego tygodnia zanotujemy oficjalny dzień upalny w Polsce na stacjach pomiarowych IMGW-PIB. Epizod z wysokimi temperaturami nie będzie raczej długi, ale prognozy monitorujemy, gdyż mogą ulec jeszcze zmianie. Ponownie modele widzą szanse na gwałtowne burze w momencie wypierania bardzo ciepłego powietrza pochodzenia zwrotnikowego przez dynamiczny front chłodny. Nie jest możliwe na ten moment wskazanie obszarów potencjalnie zagrożonych z uwagi na odległy termin. Dni gorące, a nawet krótki upał są jednak możliwe.
Wstępna prognoza na 20.05.2022, 15 UTC według modelu ECMWF dla wysokości 2 metrów n.p.g
Orientacyjna prognoza temperatury na wysokości 2 metrów n.p.g według modelu ECMWF na 21.05.2022 zwróćmy uwagę temperaturę przed i za frontem, gdyż spodziewany jest duży kontrast termiczny
W Europie upał pojawił się w wielu regionach już 11 maja. Polska będzie musiała poczekać do trzeciej dekady miesiąca. Nic jednak nie wskazuje na ten moment, aby była to fala upałów.
