Pogoda długoterminowa na cały wrzesień 2021. Początek września zimny, potem prawdopodobna zmiana. Czasem dni gorące, a nawet rzadki upał i burze w Polsce. Sprawdzamy najnowszy trend w prognozach w oparciu o modele europejskie i amerykańskie.
Pogoda długoterminowa. Zimny i wilgotny koniec sierpnia 2021
Od kilku dni w troposferze obserwujemy wyraźną północną cyrkulację, jaka utrzyma się przynajmniej do końca sierpnia. Blokada wyżowa obserwowana jest w dalszym ciągu nad Wyspami Brytyjskimi. Natomiast co istotne środkowej troposferze widzimy ośrodek górnego niżu nad Europą Środkową, co przyczynia się do występowania niskich temperatury. Cyklon ten jest lepiej widoczny na górnych poziomach, jako charakterystyczna środkowo-troposferyczna kropla chłodu. Natomiast w dolnych warstwach niżu o imieniu „Nick”, który dotarł do nas znad Bałtyku obserwuje się stopniowe wypełnianie ośrodka niżowego. Co ważne w obrębie układu niskiego ciśnienia obserwuje się liczne opady i burze, które przemieszczają się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara.
Dysponujemy już najnowszymi prognozami modeli ECMWF oraz CFS i GEFS na wrzesień 2021 dla Polski. Miejmy jednak na uwadze, że są to prognozy, które ukazują możliwy trend w pogodzie i mogą ulec zmianie. Szczególnie na okres powyżej 2 tygodni od publikacji prognozy długoterminowej.
Kolejne dni nie będą rozpieszczać nas wysokimi temperaturami
Prognozy różnych ośrodków wskazują, że szczególnie chłodny zapowiada się przełom sierpnia i początek września. Wtedy to okresami temperatura ma być niższa o nawet 3°C/6°C od normy wieloletniej z lat 1981-2010 i 1991-2020. Będzie mokro i wilgotno, czasem także burzowo. Przez wiele dni temperatura będzie niższa niż 20°C.
Pogoda długoterminowa. Chłodny GEFS dla Polski na przełom sierpnia i września
Poniższa mapa obrazuje średnią anomalie temperatury w okresie od 27.08.2021 do 1.09.2021. Dostrzegamy, że w całym kraju temperatura praktycznie w całym kraju jest poniżej normy wieloletniej. Zatem na dni gorące, a tym bardziej upał nie mamy co liczyć. Będzie przeważnie chłodniej o kilka, a czasem kilkanaście stopni, niż jest zwykle w tym okresie. Ośrodek górnego niżu przynosić ma sporo wilgoci, a nawet burze w chłodnych masach powietrza.
Odcięty niż, jaki zanurkował znad Skandynawii jest najlepiej widoczny w środkowej troposferze
Zwróćmy uwagę na mapę obrazującą rozkład anomalii w polu geopotencjału na poziomie izobarycznym 500 hPa (5500 m.n.p.g). Na dużą uwagę zasługuje wyraźnie obniżony geopotencjał, jak i też widoczny na mapach górnych odcięty ośrodek niskiego ciśnienia w obrębie Polski. To właśnie on od kilku kształtuje pogodę w naszej części Europy, przynosząc dużo wilgoci, liczne burze adwekcyjne, a także silne opady. Piątek jest kolejnym dniem z przelotnymi, miejscami intensywnymi opadami o charakterze konwekcyjnym. Prognozy numeryczne wskazują, że niżowa pogoda utrzyma się do przełomu sierpnia i września. Istotna jest również silna, rozległa blokada wyżowa rozciągająca się od Europy Zachodniej aż po Europę Północną. Stanowi ona istotny element blokady cyrkulacji strefowej, dlatego do naszej części Starego Kontynentu nie docierają niże związane z cyrkulacją strefową, które mogłyby przynieść ocieplenie.
Pogoda długoterminowa. Ocieplenie do Polski szybko nie nadejdzie
Prognozy numeryczne wskazują, że istotnych zmian w temperaturze nie powinniśmy spodziewać się na początku września. Według modelu GEFS w okresie od 1.09.2021 do 6.09.2021 opadów będzie mniej, ale temperatura w dalszym ciągu ma być poniżej normy wieloletniej. To zwiastuje dalszą kontynuacje chłodnego okresu synoptycznego z niezbyt wysokimi temperaturami w naszej części Europy.
Pogoda. Szansa na zmiany trendu w pogodzie na przełomie 1 i 2 dekady nowego miesiąca
Szansa na wyraźne ocieplenie pojawia się dopiero na przełomie 1 i 2 dekady września. Wtedy to według modelu GEFS na zachodzie i południu temperatura ma być powyżej normy wieloletniej. We wschodniej połowie kraju w normie wieloletniej. Jednak miejmy na uwadze to, że prognozy na ten okres mogą ulec jeszcze wyraźnej korekcie z uwagi na dość odległy termin i dynamiczną sytuacje synoptyczną.
Nie można wykluczyć, że końcówka pierwszej dekady września i początek drugiej będzie cieplejszy w całej Polsce. Prognozy te jednak zweryfikujemy w kolejnych dniach w oparciu o różne modele numeryczne.
CFS początkowo chłodny, potem możliwa istotna zmiana w prognozach
Kolejnym modelem, którego użyjemy w prognozowaniu na dłuższy okres czasu będzie CFS. Amerykański model klimatyczny, wskaże nam trend w pogodzie na kolejne tygodnie. Dokonamy przeglądu zwłaszcza średnich anomalii tygodniowych, jeśli chodzi o odchylenie temperatury od normy wieloletniej.
Pierwsza rycina przedstawia nam średnią anomalię temperatury w okresie od 27.08.2021 do 3.09.2021. Ukazuje nam ona podobny rozkład ujemnej anomalii temperatury, co świadczy, że w naszej części Europy będzie dużo chłodniej niż jest zwykle w tym okresie. Istotnych zmian nie widzimy na początku września, gdy temperatura ma być poniżej normy wieloletniej.
Niezbyt optymistycznie wyglądają prognozy na okres od 3.09.2021 do 10.09.2021. Wtedy to CFS zakłada na przeważającym obszarze Polski anomalie poniżej normy wieloletniej. Najcieplej powinno być wtedy na krańcach południowych oraz zachodnich. Z uwagi na dynamiczną sytuacje synoptyczną prognozy mogą ulec wyraźnej korekcie. Niewykluczone, że ponownie będzie to suchszy okres w pogodzie, z większą dominacją wyżu z centrum w rejonie Europy Zachodniej, jaki ściągać ma przeważnie chłodniejsze powietrze polarno morskie.
Znacznie cieplej może zrobić się w drugiej dekadzie września
Cień nadzieji dają prognozy średniej anomalii temperatury na przedział czasowy od 10.09.2021 do 17.09.2021. Wtedy to według CFS temperatura powinna wzrosnąć. Szczególnie wysokie wartości są prognozowane na zachodzie i południu kraju. Z uwagi na odległy termin, trend w prognozach numerycznych mogą ulec wyraźnej korekcie. Prawdopodobnie w kierunku większego ocieplenia.
Szczególnie optymistycznie wyglądają prognozy na przełom 2 i 3 dekady września. Wtedy to CFS wylicza temperaturę powyżej normy wieloletniej. Z uwagi jednak na bardzo odległy termin, prognoza średniej anomalii temperatury może ulec dużej zmianie. Nawet w kierunku większego ocieplenia. Będziemy zmuszeni do ponownego zweryfikowania wyliczeń modeli sezonowych po ich aktualizacji.
Koniec września według CFS bardzo ciepły, ale prognozy na tak odległy okres są obarczone dużym błędem prognostycznym
Prognozy na koniec września i początek października, to już wróżenie z fusów. CFS zakłada ciepły początek jesieni. Przy tak odległej prognozie i małej ilości danych, nie jesteśmy przekonani do takiego trendu w pogodzie. ECMWF sygnalizuje wtedy anomalie w normie, bądź w pobliżu normy wieloletniej. Prawda jest taka, że prognozy anomalii tygodniowych charakteryzują się dobrą sprawdzalnością do 1-2 tygodni naprzód. Powyżej sprawdzalność takich wyliczeń mocno spada z uwagi na mniejszą ilością danych zasilających modele numeryczne. Przy tak skomplikowanym systemie jakim jest atmosfera, wskazania poprawnego trendu na 3-4 tygodnie nie jest możliwe.
Według CFS miesiąc ten na przeważającym obszarze Polski przyniesie prawdopodobnie temperaturę w normie wieloletniej. Najcieplej może być na południu kraju, gdzie temperatura ma być lekko powyżej normy klimatologicznej. Na mapie obserwujemy również niewielki obszar z ujemną anomalią temperatury na zachodzie. Jednak w kolejnych aktualizacjach modelu klimatycznego, możliwe są istotne zmiany w prognozach numerycznych, o czym na pewno Was poinformujemy.
Opady w normie, a miejscami na północy lekko powyżej normy wieloletniej
Jeśli chodzi o opady, prognoza modelu CFS zainicjowana warunkami brzegowymi z okresu od 17.08.2021 do 26.08.2021 zakłada na przeważającym obszarze Polski opady w normie wieloletniej. Najwięcej według tej prognozy modelu padać ma w północnej części kraju.
Pogoda długoterminowa. Nie tylko dominacja wyżów, ale także okresami ex-huragany przyniosą cieplejsze dni
Warto również przeanalizować, prognozowane średnie wartości ciśnienia atmosferycznego na wrzesień 2021. CFS zakłada dominacje pól podwyższonego ciśnienia, co oznacza możliwość wystąpienia większej ilości dni ze stabilną pogodą. Nawet w formie „babiego lata”. Nie można jednak wykluczyć, że okresami do naszej części Europy dotrą ex-huragany, które przekształcą się w niże umiarkowanych szerokości geograficznych. Szczególnie w drugiej połowie września. W takiej sytuacji adwekcja cieplejszego powietrza po wschodniej stronie byłych huraganów jest prawdopodobna. Nawet z krótkimi, ale intensywnymi napływami powietrza zwrotnikowego, przynosząc sporadyczne dni gorące, a nawet upały, które są możliwe nawet we wrześniu.
Taka prognoza przedstawia nam prawdopodobny trend w skali miesięcznej. Poszczególne tygodnie września mogą być bardziej wilgotne, nawet z wyraźną cyrkulacją strefową. Na początku jesieni obszary północne coraz bardziej się wychładzają, co tworzy spore kontrasty termiczne pomiędzy północą a południem. To powoduje w konsekwencji wystąpienie nasilonego prądu strumieniowego, który napędza rozwój niżów z systemami frontów atmosferycznych. Oprócz cyrkulacji zachodniej, mogą pojawić się wydajne deszczowo niże znad Morza Śródziemnego.
ECMWF najchłodniejszy ze wszystkich modeli. Najpierw temperatura poniżej 20-letniej normy klimatologicznej, potem widzi przeważnie wartości w normie wieloletniej
Praktycznie na sam koniec sprawdzimy jeszcze prognozy modelu ECMWF, który pokaże nam prawdopodobny trend w pogodzie na kolejne tygodnia września. Oczywiście podobnie, tak jak w przypadku prognoz z CFS oraz GEFS, zachowajmy ostrożność.
Przełom sierpnia i września, to w dalszym ciągu ujemna anomalia temperatury. ECMWF zakłada w okresie od 30.08.2021 do 6.09.2021 średnią anomalię temperatury poniżej 20-letniej normy klimatologicznej.
Zdecydowaną szanse na większą zmianę w pogodzie widzimy na przełomie 2 i 3 dekady września. Wtedy to ECMWF zakłada wzrost temperatury na przeważającym obszarze Polski w okolice normy klimatologicznej. Najdłużej według tego modelu chłodne masy powietrza mają utrzymać się we wschodniej połowie kraju. CFS i GEFS zakłada wyższą anomalie temperatury, a najcieplejszy z tych 3 modeli jest GEFS.
ECMWF na okres od 13.09.2021 do 20.09.2021 zakłada temperaturę w 20-letniej normie klimatologicznej. CFS widzi wtedy na przeważającym obszarze Polski, anomalię powyżej normy, co świadczy o możliwym ciepłym, czasem gorącym okresie synoptycznym. Z uwagi jednak na odległy termin, korekta w wyliczeniach numerycznych jest całkiem prawdopodobna.
Prognozy na sam koniec września są już mało wiarygodne. ECMWF zakłada temperaturę w normie wieloletniej, natomiast CFS znacznie powyżej normy wieloletniej. W kolejnych wpisach będziemy informować o wynikach najnowszych prognoz numerycznych europejskich oraz amerykańskich modeli numerycznych.
Długoterminowa prognoza pogody ma charakter orientacyjny i może ulec zmianie. Pomimo coraz większej ilości danych i wydajnych superkomputerów, nie jest możliwy precyzyjny opis pogody z tak dużym wyprzedzeniem czasowym. Nie można wykluczyć krótkotrwałych zjawisk ekstremalnych. Szczególnie o charakterze wiatrowym i deszczowym, powodując szkody wiatrowe i zalania. Burze będą w mniejszej ilości we wrześniu oraz charakteryzować powinny się niższą aktywnością, ale lokalnie mogą powodować szkody.