Cyrkulacja atlantycka będzie mieć decydujący wpływ na warunki pogodowe pod koniec 2022 roku. Czekają nas częste opady deszczu, rzadszy mróz nocami na nizinach i wyżynach. Opady śniegu są możliwe tylko w epizodach, ale generalnie do końca grudnia nie widać głębokiego i silnego ochłodzenia. Zdarzą się co prawda napływy chłodniejszego powietrza w tylnych częściach niżów, ale nie będą one tak intensywne jak w minionych tygodniach. Przejściowo w tych chłodniejszych masach powietrza możliwe są opady śniegu. Najzimniejsza część 12 miesiąca roku już za nami.
Duża aktywność cyrkulacji atlantyckiej pod koniec mijającego roku
Od początku trzeciej dekady grudnia Polska jest w zasięgu strefowej cyrkulacji powietrza, za którą odpowiedzialne są kolejne ośrodki niżowe z rodowodem atlantyckim. Wędrują one z zachodu na wschód, północny – wschód, przenosząc do nas cieplejsze masy powietrza do wielu regionów Europy. Znad ciepłych wód Atlantyku płynie do nas umiarkowanie ciepłe i wilgotne powietrze polarne, powodujące szybkie topnienie śniegu. Razem z nimi przesuwają się od zachodu na wschód kolejne fronty atmosferyczne, prowadzące opady deszczu i mżawki, przyspieszające topnienie śniegu. Niżowy wzór pogody utrzyma się u nas przynajmniej do przełomu 2022/23 r., dlatego też warunki pogodowe okażą się zmienne.
Pokrywa śnieżna znika w oczach na przeważającym obszarze Polski przed świętami. Do świąt Bożego Narodzenia śnieg poza górami zostanie głównie na Lubelszczyźnie, gdzie 22 grudnia 2022 białego puchu zalega najwięcej, lecz napływ cieplejszego powietrza i przechodzące strefy frontowe, skutkować będą przyspieszeniem roztopów.
Grubość pokrywy śnieżnej, 22 grudnia 2022, 07:00 czasu urzędowego na stacjach synoptycznych PSHM w Polsce. Źródło obrazu: CMM IMGW-PIB
Ubywa śniegu w wielu regionach. Do świąt śnieg pozostanie w górach i rejonach podgórskich oraz miejscami na wschodzie kraju, to efekt odbudowy cyrkulacji atlantyckiej atmosfery
W ciągu minionych 24 godzin (21.12.222 / 22.12.22) najwięcej śniegu ubyło na stacji w Suwałkach, bo aż 8 cm. Na pozostałym obszarze był na ogół w wysokości od 2 cm 7 cm na stacjach synoptycznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego. Z prognoz numerycznych wynika, że w kolejnych dniach kontynuowany będzie proces szybkiego zaniku pokrywy zimowej. Brzydki, zleżały i topiący śnieg poza górami zobaczą jeszcze w święta mieszkańcy wschodniej połowy kraju. Niewykluczone, że w chłodniejszych masach powietrza, które spłyną do nas pod koniec tygodnia na wschodzie i w górach pojawią się niewielkie opady śniegu. Jednak co należy podkreślić, to fakt, że nie będą to tak silne opady zimowe jak w minionych tygodniach, gdy to znajdowaliśmy się często w zasięgu cyrkulacji południkowej i podchodziły do nas od południa bogate w wilgoć cyklony śródziemnomorskie znad basenu Morza Śródziemnego.
Zmiana grubości pokrywy śnieżnej, 21.12.2022 / 22.12.2022 na stacjach synoptycznych IMGW pierwszego rzędu w Polsce. Źródło obrazu: CMM IMGW
Święta będą miejscami białe, ale na ogół będzie to brzydki i zleżały śnieg oraz topiący się śnieg
W wigilię, 24 grudnia 2022 przeważający obszar Polski będzie bez śniegu. Resztki zleżałego i topiącego się śniegu utrzymają się głównie w górach i na terenach podgórskich. Około 10-15 cm śniegu leżeć będzie na Lubelszczyźnie. Znacznie mniej na Ziemi Świętokrzyskiej i Podlasiu. Na Warmii i Mazurach nie można wykluczyć, że biały puch roztopi się całkowicie do świąt, czego nie uwzględnia model GEM. Generalnie jednak ten model kanadyjski dobrze obrazuje zasięg pokrywy śnieżnej na najbliższą sobotę.
Prognoza zasięgu i grubości pokrywy śnieżnej do 24 grudnia 2022, 15 UTC według kanadyjskiego modelu GEM dla Polski
Jeszcze mniej śniegu będzie zalegać do 26 grudnia 2022 we wschodniej połowie kraju. Pokrywa zimowa największa będzie w szczytowych partiach Tatr, ale i tam odwilż w najbliższych dniach da się we znaki, co spowoduje wyraźny ubytek pokrywy śnieżnej. Resztki śniegu będą jeszcze leżeć w terenach podgórskich i górskich Polski południowej. Na wschodzie kraju do końca świąt zasięg i wysokość pokrywy śnieżnej ulegnie wyraźnemu zmniejszeniu. Model GEM widzi do 5-15 cm w woj. lubelskim. Nie można jednak wykluczyć, że na wschodzie kraju tego śniegu będzie jeszcze mniej. Zatem w niektórych regionach naszego kraju są białe święta, lecz szkoda bez mrozu całodobowego, który zatrzymałby proces szybkiego topnienia pokrywy śnieżnej. Nie będzie to również tak atrakcyjny pod kątem wizualnym śnieg, który leżał jeszcze w minionym tygodniu w wielu regionach naszego kraju.
Odwilż spowodowana cyrkulacją atlantycką w Polsce. Prognoza orientacyjna zasięgu i grubości pokrywy śnieżnej do 26 grudnia 2022, 18 UTC według modelu kanadyjskiego GEM
Dominacja cieplejszych mas powietrza, spowodowana aktywną cyrkulacją atlantycką w Polsce
Warto rzucić okiem na prognozę anomalii dobowej temperatury na okres od 22.12.2022 do 28.12.2022. Widzimy, że do połowy przyszłego tygodnia znajdziemy się przeważnie w cieplejszych masach powietrza, niż zwykle zalegają w tym okresie na obszarze Polski. Zaznaczyć może się podział na chłodniejszą północ i cieplejsze południe. Przejściowe, ale niezbyt głębokie ochłodzenie jest prognozowane w północnej połowie kraju w okresie świątecznym. Nocami i w godzinach porannych, okresami temperatura może spadać poniżej zera na północy i wschodzie, lecz nie będzie to tęgi mróz, którego doświadczyliśmy w minionych tygodniach. Za dnia temperatura będzie dodatnia. Na uwagę zasługuje również średnia anomalia za 7 dni, która wskazuje duże dodatnie odchylenie od normy wieloletniej w południowej części kraju, natomiast chłodniej będzie na północy.
Prognozowana średnia dobowa anomalia temperatury na okres od 22.12.2022 do 28.12.2022 według modelu ECMWF, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 dla Polski
Podział na cieplejsze południe i chłodniejszą północ do końca roku
Wyraźna adwekcja cieplejszych mas powietrza w trzeciej dekadzie grudnia, przekładać będzie się na wyraźną redukcje ujemnej anomalii temperatury. Na południu, częściowo w centrum i wschodzie temperatura ma być lekko powyżej średniej klimatologicznej, bądź oscylować w okolicach normy wieloletniej. Najcieplej do 28 grudnia 2022 powinno być w Małopolsce i na Podkarpaciu, gdzie średnia miesięczna temperatura do połowy kolejnego tygodnia może być wyższa o około 1°C od normy wieloletniej. Wygląda na to, że w skali miesięcznej grudzień zapisze się z podziałem na chłodniejszą północ z ujemną anomalią miesięczną i cieplejsze południe z temperaturami w normie, bądź lekko powyżej średniej klimatycznej. Zmiana trendu w anomalii miesięcznej za grudzień, była spowodowana odbudową cyrkulacji strefowej atmosfery, w której skład wchodzą niże atlantyckie z układami frontalnymi.
Prognoza anomalii miesięcznej temperatury na okres od 1.12.2022 do 28.12.2022, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 dla Polski
Cyrkulacja atlantycka wpływa na pogodę. Przewaga cieplejszych niż zwykle o tej porze roku mas powietrza w Polsce
Koniec roku zapowiada się z temperaturą wyższa o nawet 3°C do 6°C powyżej normy wieloletniej. Najcieplej ma być na południu i zachodzie, natomiast najchłodniej na północy i północnym wschodzie. Z dużym prawdopodobieństwem można obecnie powiedzieć, że siarczyste mrozy i duże opady zimowe nie grożą nam do końca roku w Polsce za sprawą napływu łagodnych mas powietrza.
Wyliczana średnia anomalia temperatury na 2 m na 10 dni, biorąc pod uwagę stary okres bazowy 1979-2000 według modelu GFS/CFSR
Zima termiczna, która utrzymywała się przez wiele tygodni zaczęła wycofywać się za Ural na początku trzeciej dekady grudnia. Doszło do wyraźnego uaktywnienia się cyrkulacji atlantyckiej atmosfery, która przenosi cieplejsze i wilgotne masy powietrza do Europy. Pod koniec roku, średnia dobowa temperatura powietrza będzie najczęściej charakterystyczna w wielu regionach dla termicznego przedzimia. Najwyższa temperatura dobowa w ostatniej dekadzie 12 miesiąca roku, powinna zostać odnotowana na południu i zachodzie, natomiast najniższa na północy i północnym wschodzie.
Prognoza średniej dobowej temperatury powietrza na 10 dni według modelu GFS
Niżowy wzór pogody sugeruje nam częsty pochód znad Atlantyku niżów z systemami frontalnymi na wschód, północny wschód
Należy zwrócić uwagę na mapę, która przedstawia średnie wartości ciśnienia na poziomie morza na przełom 2022/23 roku. Obserwujemy na mapie poniżej niżowy wzór pogody. Północ kontynentu znajdzie się w zasięgu aktywnej cyrkulacji strefowej atmosfery, natomiast południe najczęściej w obszarze oddziaływania wału wyżowego rozciągającego się od Azorów aż po Rosję. Warunki w tym okresie na obszarze Polski będą zmienne z przewagą zachmurzenia dużego, całkowitego i małą ilością przejaśnień i rozpogodzeń.
Nie zabraknie opadów atmosferycznych, głównie w formie ciekłej, czasem w chłodniejszych masach powietrza zdarzą się na północy i wschodzie oraz w górach opady mieszane i mokrego śniegu, ale bez szans na większy przyrost pokrywy śnieżnej. Nie można wykluczyć lokalnych burz, ale będą to zjawiska nieliczne i słabe oraz krótkotrwałe. Na skutek zaostrzenia się poziomego gradientu ciśnienia. Może nie zabraknąć silnego wiatru, który miejscami do końca 2022 roku może spowodować lokalne szkody. Najsilniej powieje w górach, nawet powyżej 100 km/h oraz nad samym morzem.
Cyrkulacja atlantycka wpływać będzie dalej na pogodę. Prognoza średniej wartości ciśnienia na 10 dni dla Europy i obszarów przyległych według modelu GFS
Przewaga dodatnich temperatur będzie wyraźna w ostatnich tygodniach 2022 roku. Model GFS prognozuje nawet 9°C/11°C na południu i zachodzie kraju. Niewykluczone, że te wartości okażą się okresami wyższe o nawet 2-3°C. Zwłaszcza w zasięgu efektu fenowego w południowej części Polski. Najchłodniej będzie w tym okresie na północy i północnym wschodzie. Jednak i na tym obszarze nie zabraknie dodatnich temperatur za dnia.
Wyliczana maksymalna temperatura na 10 dni według modelu amerykańskiego GFS
Fanipogody.pl