Pogoda długoterminowa na przełom kwietnia i maja 2021 dla Polski. Sprawdźmy najnowsze prognozy w oparciu o modele ICON, ECMWF oraz GFS i GEFS. Przymrozki i opady śniegu ustąpią, czeka nas krótkotrwałe ocieplenie do 20°C i burze, a potem w okolicach majówki czeka nas ponowne ochłodzenie.
Pogoda. Zimny kwiecień, szanse na krótkie ocieplenie pod koniec miesiąca
Prognozy na przełom kwietnia i maja nie są optymistyczne, chociaż pojawia się szansa na krótkie, silne ocieplenie w okolicach połowy przyszłego tygodnia. Przynajmniej do środy pozostaną z nami nocne i poranne przymrozki, które mogą okazać się groźne dla wegetacji. Szczególnie ciepły zapowiada się czwartek i piątek.
Spójrzmy teraz na prognozowaną anomalię temperatury w okresie od 25.04.2021 do 1.05.2021, uwzględniając okres referencyjny 1991-2020. Niemiecki model ICON prognozuje w dalszym ciągu ujemną anomalię temperatury, ale niewykluczone, że krótkotrwale pod koniec miesiąca zobaczymy wartości powyżej normy wieloletniej i poniższa prognoza ulegnie korekcie. Na długie okresy ciepła nie mamy co liczyć prawdopodobnie w pierwszej dekadzie maja. Częściej temperatura powinna oscylować poniżej normy wieloletniej.
Pogoda. Średnia dobowa temperatura w dolnym przedziale termicznej wiosny
Poniższa grafika obrazuje średnią dobową temperaturę powietrza. Widzimy, że wartości będą typowe dla wczesnej termicznej wiosny. Średnia dobowa w centrum wyniesie około 8°C, zbliżone wartości zobaczymy na południu i wschodzie oraz zachodzie Polski. Chłodniej ma być na północny, północnym-wschodzie w dolnym przedziale termicznej wiosny, czyli około 4°C/5°C.
Ujemne odchylenie temperatury również w oparciu o ubiegłe okresy referencyjne
Dysponujemy również ryciną, która obrazuje średnią anomalię temperatury na okres najbliższych 10 dni w oparciu o stary okres referencyjny 1979-2000. Dostrzec można, że temperatura będzie kilka stopni poniżej normy wieloletniej. We wschodniej połowie kraju spodziewamy się temperatury niższej o średnio 3 stopnie, uwzględniając jeden z ubiegłych okresów referencyjnych. Tegoroczna wiosna nie jest ciepła, biorąc nawet pod uwagę ubiegłe okresy referencyjne.
Przymrozki nocami i w godzinach porannych w kwietniu, ale nie można wykluczyć ich także w maju
Wspominaliśmy już w tym wpisie o przymrozkach, jakie wystąpią nocami i w godzinach porannych. Najnowsze prognozy numeryczne wskazują, że ujemne wartości nocami wystąpią do środy. Kolejne noce na nizinach prawdopodobnie już bez przymrozków w kwietniu. Jednak niektóre modele sugerują, że nocne i poranne przymrozki ponownie powrócą w pierwszych dniach nowego miesiąca, ale ze względu na odległy termin spodziewamy się pewnych korekt w prognozach. Poniżej ukazane wartości mogą okazać się niższe od prognozowanych przez model GFS.
Pogoda. Polska przeważnie w polu obniżonego ciśnienia
Prognoza anomalii ciśnienia na 10 dni ukazuje nam, że znajdziemy się przeważnie w polu obniżonego, co zwiastuje częste opady oraz zwiększoną dynamikę w pogodzie na przełomie miesięcy. Do początku bieżącego tygodnia niewykluczone są opady śniegu i deszczu ze śniegiem, a nawet słabe, wiosenne burze. Szczególnie w niedzielę we wschodniej połowie kraju. Niewykluczone, że groźniejsze zjawiska burzowe wystąpią w ostatnich dniach kwietnia w południowej i wschodniej części kraju. Zwróćmy jeszcze uwagę na ulokowanie wyżu nad Atlantykiem Północnym, Islandią oraz Grenlandią. Blokować będzie on w dalszym ciągu cyrkulacje strefową. Takie ulokowanie antycyklonu sprzyjać będzie przeważnie adwekcji masy arktycznej i chłodnej polarno morskiej z północnego-zachodu, a okresy z wyższymi temperatura w Polsce będą krótkotrwałe.
Częste opady, a nawet wiosenne burze
Opady w czasie dominacji pogody niżowej będą częste, co bardzo dobrze obrazuje poniższa animacja. Największych opadów, również o charakterze burzowym spodziewamy się w drugiej połowie nadchodzącego tygodnia. Całkiem aktywne wiosenne burze są widoczne w okolicach czwartku i piątku na południu i wschodzie oraz centrum kraju. Początek maja również przyniesie opady atmosferyczne. Na nizinach będzie to głównie deszcz, nieco rzadziej krupa z chmur kłębiastych. W górach spodziewamy się natomiast opadów śniegu. Niewykluczone, że w maju pojawi się jeszcze epizod z opadami śniegu i deszczu ze śniegiem na nizinach.
Najcieplej będzie w południowej, centralnej i wschodniej połowie Polski
Zarówno model GFS, jak i ECMWF sygnalizują, że w południowej, częściowo centralnej i wschodniej części kraju temperatura w połowie nadchodzącego tygodnia wzrośnie do 16°C/20°C. Wartości mogą okazać się wyższe od prognozowanych przez amerykański model numeryczny o około 3-4 stopnie. Kulminacyjna fala ciepła przypadnie na czwartek i piątek. Chłodniej w tym samym czasie o 4-6 stopni powinno być na zachodzie i północy.
Prognozowana maksymalna temperatura na 29 kwietnia 2021 według modelu GFS w drugiej części dnia dla Polski.
Zbliżone prognozy na omawiany okres przedstawia model ECMWF, wskazując, że najcieplej będzie w południowej, częściowo centralnej i wschodniej części Polski.
W piątek cieplejsze powietrze będzie stopniowo wypierane przez front chłodny, a w przyszłą sobotę najwyższe wartości zobaczymy prawdopodobnie we wschodniej połowie kraju. Pierwsze dni maja z większym ochłodzeniem, co jest już najprawdopodobniej przesądzone. Nocne i poranne przymrozki w maju nie będą niczym nadzwyczajnym, a pierwsze modele już zaczynają sygnalizować duże prawdopodobieństwo ich wystąpienia.
Prognozowana temperatura 30 kwietnia 2021, 12 UTC według modelu ECMWF.
Prawdopodobne ponowne ochłodzenie w okolicach majówki
Początek majówki najprawdopodobniej chłodny, a kolejne dni przyniosą postępujący spadek temperatury. Co prawda w ciągu dnia wartości będą dodatnie około 6-12°C. To nocami przy bezchmurnym niebie i adwekcji zimnej masy powietrza z północy wystąpią sprzyjające warunki do radiacyjnego wypromieniowania ciepła. Dlatego spodziewamy się przymrozków nie tylko przygruntowych, ale także na wysokości 2 metrów.
Pogoda. Zimne masy powietrza mogą powrócić ponownie w pierwszych dniach maja
Przygotowaliśmy animacje przedstawiające anomalie temperatury na przełom kwietnia i maja 2021 w oparciu o modele ECMWF i GFS. Widzimy wyraźnie, że przeważnie dominować będą zimne masy powietrza z dalekiej północy. Odchylenie temperatury na wysokości izobarycznej 850 hPa (1500 m.n.p.g) wynosić będzie 6-10 stopni poniżej normy wieloletniej, mając na uwadze okres referencyjny 1981-2010. Na poniższych animacjach widzimy, że pod koniec miesiąca znajdziemy się krótko w ciepłym wycinku niżu wędrującego z zachodu na wschód Starego Kontynentu. W pierwszych dniach maja czeka nas ponownie ochłodzenie. Spoglądając jeszcze bardziej w przyszłość widzimy, że praktycznie cała 1 dekada maja może chłodna. Chociaż model GFS i EMCWF prognozuje postępujące ocieplenie w okolicach 6-8 dnia miesiąca. Sprawdzalność jednak tak odległych prognoz nie jest wysoka i niewykluczone, że zimne masy powietrza pozostaną z nami przez całą pierwszą dekadę przyszłego miesiąca, a cieplejsze dni, jeśli wystąpią, to będą tylko krótkotrwałe.
Wstępna prognoza anomalii temperatury na okres od 25.04.2021 do 10.05.2021 w oparciu o model GFS. Prognozy na okres powyżej 5-7 dni traktujmy orientacyjnie, gdyż mogą one ulec sporym korektom, ale chłodna pierwsza dekada maja jest bardzo prawdopodobna.
Orientacyjna prognoza anomalii temperatury 850 hPa (1500 m.n.p.g) na okres od 25.04.2021 do 5.05.2021 w oparciu o wyliczenia modelu ECMWF.
Pogoda. Co prognozują wiązki modelu GFS na przełom kwietnia i maja 2021?
Na sam koniec sprawdzimy co prognozują wiązki modelu GFS na 16 dni do przodu. Należy wspomnieć, że zdecydowania większość wiarygodnych prognoz pogody obejmuje okres od 3-4 dni do maksymalnie 5-7 dni. Najczęściej jest do dolny zakres omawianych terminów. Tak naprawdę wiarygodne prognozy na więcej niż 4 dni zdarzają się dość rzadko. Głównie przy wyjątkowo stabilnej sytuacji synoptycznej np. pogodzie wyżowej. Jednak nie oznacza to, że wszelkie prognozy powyżej tych 4-5 dni są nie do zaakceptowania. Na podstawie wiązek można próbować przedstawiać przyszłe trendy w pogodzie.
Kilka słów o prognozie na podstawie wiązek
Większość wiodących modeli numerycznych składa się z tzw. wiązek (ensembles; cienkie kolorowe linie). Jest to nic innego jak wyliczenia modelu oparte na nieco innych warunkach początkowych (mieszczących się jednak w ustalonym zakresie, określanym jako niepewność warunków startowych). W ten sposób wyliczane są kolejne wersje prognozy, z których następnie może być obliczona prognoza średnia (na wykresach poniżej biała linia). Im „dalej w las” – tym rozrzut poszczególnych prognoz rośnie, rośnie więc niepewność ostatecznej prognozy – opisuje Krzysztof Piasecki z fanpage’a pogoda w stolicy, jak i okolicy.
Od tego czasu nie jesteśmy w stanie podać już konkretnych wartości temperatury czy opadów. Takie prognozy możemy uruchamiać nawet na kilkanaście dni czy miesiąc w przód (a nawet dłużej). Jednak ich odbiór musi być całkowicie inny. Prognoza taka (określana jako prognoza probabilistyczna, a więc prawdopodobieństwa rozwoju danej sytuacji) jest nam w stanie przekazać, czy sytuacja meteo będzie sprzyjać występowaniu temperatury wyższej lub niższej od normy. Nna wykresach oznaczonej jako gruba czerwona linia oraz np. jakie jest ryzyko wystąpienia niedoboru bądź nadmiaru opadów – dodaje Krzysztof Piasecki.
Pogoda długoterminowa dla Krakowa na 16 dni (850 hPa – 1500 m.n.p.g). Widzimy, że pod koniec miesiąca temperatura zbliży się, bądź nieznacznie przekroczy normę wieloletnią. Ponowne ochłodzenie jest spodziewane w pierwszych dniach maja. Wtedy też temperatura będzie poniżej normy wieloletniej. Niewykluczone, że sytuacja zacznie zmieniać się po 5 maja z możliwym wkroczeniem ciepłego powietrza z południa Europy.
Pogoda długoterminowa dla Krakowa dla wysokości 2 metrów. Widzimy temperatury poniżej normy wieloletniej, a tylko pojedyncze wiązki modelu sygnalizują przekroczenie 20°C. Wkrótce przekonamy się, czy taki trend w pogodzie zostanie utrzymany oraz czy chłodny początek maja stanie się faktem.
Pogoda długoterminowa dla Warszawy na 16 dni (850 hPa – 1500 m.n.p.g).
Pogoda długoterminowa dla Warszawy, wysokość 2 m.n.p.g
Źródło grafik: meteomodel.pl, wxcharts.com, tropicaltidbits.com, climatereanalyzer.org/, wetterzentrale.de