Antycyklon Wiola przejął stery nad pogodą. Jesteśmy od dłuższego czasu w zasięgu blokady antycyklonalnej, która warunkuje nam stabilne warunki pogodowe i pogłębianie się suszy glebowej. Dodatkowo pojawiają się późne przygruntowe przymrozki nocami na obszarze Polski. Ujemne wartości przy gruncie są również możliwe na początku czerwca, gdy dotrze do nas jeszcze chłodniejsza masa powietrza z wysokich szerokości geograficznych.
Antycyklony zdominowały pogodę pod koniec maja w Polsce i wielu regionach Europy
Niestety wygląda na to, że maj 2023 r. nie zapisze się na przeważającym obszarze Polski w normie wieloletniej. Są miejsca, gdzie w skali miesięcznej temperatura jest niższa o nawet 1 stopień, względem lat 1991-2020 r. Średnia obszarowa anomalia wyjdzie około -0.6°C, plasując ten miesiąc jako lekko chłodny. Zgodnie z prognozami deficyt opadów największy jest na północy kraju, gdzie ich ilość jest poniżej normy, więcej padało za to w południowej części kraju, osiągając miejscami normę wieloletnie, a nawet ją przekraczając dla tego konkretnego miesiąca.
Prognoza anomalii miesięcznej na okres od 1.05.2023 r. do 31.05.2023 r., biorąc pod uwagę najnowszy okres ref.1991-2020 r. dla Polski
Ujemna anomalia i późne przymrozki możliwe jeszcze na początku czerwca
Warto również prześledzić mapy anomalii temperatury na okres od 30.05.2023 r. do 5.06.2023 r., gdzie widzimy, że po kilku dniach z wartościami w normie wieloletniej, około 2-3 czerwca 2023 r. temperatura spadnie do wartości poniżej średniej wieloletniej na kilka dni. Najprawdopodobniej cieplej zacznie robić się około 5 czerwca 2023 r. Średnia temperatura za najbliższe 7 dni wyjdzie znaczne poniżej normy dla przełomu maja i czerwca.
Prognoza anomalii dobowej temperatury na okres od 30.05.2023 r. do 6.05.2023 r., mając na uwadze okres referencyjny 1991-2020 r. dla Polski
Silny wyż Wiola blokuje cyrkulacje strefową
Pod koniec maja Polska znajduje się wpływem wyżu Wiola, którego główne centrum znajduje się w pobliżu Wysp Brytyjskich. Dodatkowo jutro znajdzie się nad Polską drugie niewielkie centrum wyżu, które od Niemców otrzymało imię Wiola II. Ulokowanie wyżu na zachód od naszego kraju warunkuje adwekcje umiarkowanie ciepłych mas powietrza. Na początku czerwca spłynie do nas jednak zimne powietrza za frontem chłodnym, który zbliża się do nas znad Skandynawii i jest związane z płytkim niżem znad północnej Skandynawii o imieniu Georg. Stabilna i sucha pogoda pozostanie z nami prawie do końca 1 dekady nowego miesiąca. Ilość dni z opadami będzie niewielka, a nawet jeśli popada, to okażą się to opady o charakterze konwekcyjnym, więc o ograniczonym zasięgu i nie rozwiązujące problemu pogłębiającej się suszy glebowej.
Prognoza sytuacji barycznej na 31.05.2023, 12 UTC dla Europy i obszarów przyległych według DWD
Zagrożenie pożarowe i susza ma się nasilać w Polsce
Z powodu dominacji wyżu czeka nas dużo słonecznych dni i usłonecznienie będzie silne i długie, powodując szybkie pogłębianie się suszy glebowej oraz wzrost zagrożenia pożarowego w lasach. Wilgotność gleby i ściółki zacznie szybko spadać, nawet w tych regionach, gdzie utrzymuje się stosunkowo wysokim poziomie. Najgorsza sytuacja ma miejsce na północy, natomiast najlepsza pod koniec maja w pasie dzielnic południowych. Długa i silna insolacja, brak opadów i chmur oraz umiarkowane, jak i też wysokie temperatury będą sprzyjać pogłębianiu się suszy. Prędkość wiatru nasilająca się w ciągu dnia i słabnąca pod wieczór również ma mieć wpływ na pogorszenie zawartości wilgoci w przypowierzchniowej warstwie gleby. Pierwsza dekada czerwca wyjdzie poniżej normy, jeśli chodzi o opady na obszarze całej Polski.
Prognoza usłonecznienia w oparciu o model ECMWF HRES 0.1 dla Polski na okres od 29.05.2023 r. do 07.06.2023 r.
Prognoza średniej wartości ciśnienia i anomalii na poziomie morza, obejmując okres od 29.05.2023 r. do 5.06.2023 r.
Wyliczana anomalia opadów na okres od 29.05.2023 r. do 5.06.2023 r. według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych
Będą regiony, gdzie za sprawą antycyklonu deszcz nie spadnie przez tydzień
Na przełomie maja i czerwca deficyt opadów atmosferycznych będzie bardzo duży za sprawą dominacji antycyklonu. Opady, jeśli się zdarzą, to będą mieć bardzo lokalny i krótkotrwały charakter, związane mają być z konwekcją. Chmury Cb nie będą silnie rozbudowane w pionie, dlatego też nie spodziewamy się gwałtownych i długotrwałych burz. Więcej opadów może wystąpić dopiero na przełomie 1 i 2 dekady przyszłego miesiąca, kiedy wzrosnąć powinna wilgotność w masach docierających do Polski oraz nasuną się płytkie zatoki niżowe i fronty atmosferyczne, jak i też rozwiną się lokalne strefy zbieżności wiatru, w których nagromadzi się więcej wilgoci.
Zobacz też: Nieziemski upał na wschodzie. 44-47 stopni Celsjusza. Czerwiec przyniesie temperatury ponad 50°C ?
Prognoza akumulacji opadów na okres od 30.05.2023, 00Z do 5.06.2023 r. 12 UTC według modelu ECMWF dla Polski
Upału w Polsce nie prognozujemy na ten moment w pierwszej dekadzie czerwca
Pogoda na przełomie maja i czerwca będzie charakterystyczna dla dominacji silnego wyżu, lecz z dużymi amplitudami temperatury. Nocą mogą zdarzyć się na początku meteorologicznego lata przygruntowe przymrozki nocami. Silnie operujące Słońce na przełomie wiosny i lata ogrzewać ma powietrze po wschodzie słońca, natomiast wieczorami i nocami, dochodzić ma do istotnej radiacji ciepła z gruntu do wyższych warstw. Zdarzą się co prawda pojedyncze dni gorące, lecz konfiguracja pola barycznego nie będzie sprzyjać pojawieniu się pierwszego upału w tym roku. Susza pogłębiać ma się zwłaszcza w warstwie powierzchniowej, mając na uwadze wcześniej wymieniane czynniki.
Prognozowana orientacyjnie maksymalna temperatura powietrza na okres od 29.05.2023 r. do 7.06.2023 r. według modelu ECMWF dla Polski
Wzrasta zagrożenie pożarowe w lasach
Zgodnie więc z prognozami koniec maja i początek czerwca zapowiada się z dużą ilością pogodnego nieba w całej Polsce. Czasem zachmurzenie wzrośnie do małego i umiarkowanego, lecz deszcz będzie rzadkością. Będzie wiele regionów w naszym kraju, gdzie przez tydzień i dłużej nie spadnie ani jedna kropla deszczu. Co należy podkreślić to fakt, że wyż o imieniu Vera osłabł i odsunął się nad Rosję, natomiast jego miejsce zajął kolejny antycyklon o nazwie Wiola z centrum w pobliżu Wysp Brytyjskich. Taka konfiguracja pola barycznego nad Europą i przyległościami wyklucza na ten moment pojawienie się upału w naszym kraju nawet do końca pierwszej dekady czerwca.
Prognoza zagrożenia pożarowego lasu, 30.05.2023 – 14:00-16:00 czasu urzędowego w Polsce według IMGW-PIB
Prognoza zagrożenia pożarowego lasu na 31.05.2023 – 14:00-16:00 czasu lokalnego w Polsce według CMM IMGW-PIB
Antycyklon kształtować ma dalej pogodę. Ogromny deficyt wilgotności w glebie
Obszary o wilgotności poniżej 30-40% wskazują na możliwy deficyt wody w strefie korzeniowej. Z danych opublikowanych przez IMGW-PIB wynika, że na coraz większym obszarze Polski nasila się susza glebowa. Najgorsza sytuacja w warstwie 0-7 cm panuje w Wielkopolsce, Ziemi Łódzkiej oraz na Ziemi Lubuskiej, susza rozwija się również na Kujawach, Pomorzu i Warmii oraz Mazurach, ale także daje się we znaki coraz bardziej na Mazowszu i wschodnim Podlasiu. Jest wiele regionów, gdzie wilgotność spadła poniżej 40-20%, co może niekorzystnie wpłynąć na plony w kolejnych miesiącach i wzrost cen owoców i warzyw. Najlepsza sytuacja panuje na południu kraju, gdzie opadów w minionych tygodniach było najwięcej.
Wilgotność gleby w Polsce do głębokości 7 cm, 29 maja 2023. Dane: Eumetsat/IMGW
Duże opady atmosferyczne szybko nie nadejdą Polski prędko
Prognozy pochodzące z wiodącego modelu ECMWF nie dają nadzieji na rychłą poprawę sytuacji. Susza glebowa na początku czerwca ma się pogłębiać na coraz większym obszarze Polski. Więcej opadów, choć głównie o charakterze konwekcyjnym, które nie rozwiązują problemów suszy, pojawić się w okolicach 7-10 czerwca 2023 r., ale nie w całym kraju. Do tego okresu deszcz nie spadnie na przeważającym obszarze Polski, bądź będą to opady słabe i ograniczone zasięgowo. Musimy pamiętać, że szczególnie w półroczu ciepłym dominuje konwekcyjny charakter opadów, natomiast wielkoskalowe są znacznie rzadsze, lecz również się zdarzają. Prognozy pogody monitorujemy i o wszelkich zmianach będzie informować na bieżąco.
Antycyklon przyniesie wiele stabilnych pogodowo dni. Prognoza wiązek temperatury na 2 m i opadów dla Warszawy według modelu ECMWF do 13 czerwca 2023 r.
Śledź na bieżąco najnowsze prognozy pogody dla Polski
Fanipogody.pl