Bitwa mas powietrza na koniec tygodnia nad Polską. Pogoda przyniesie wielką niespodziankę, prawdopodobne wichury i duży kontrast termiczny w naszej części Europy. Niewykluczone, że pierwszy śnieg spadnie na nizinach i wyżynach.
Starcie mas powietrza w prognozach modeli
Od kilku dni uważnie śledzimy najnowsze prognozy numeryczne z różnych ośrodków meteorologicznych na początek 3 dekady października. Czeka nas bardzo duży kontrast termiczny i starcie cieplejszej masy z południa o cechach polarno morskich i zwrotnikowych oraz znacznie chłodniejszego arktycznego z północy i północnego – wschodu. Prognozy numeryczne są bardzo niestabilne, dlatego zaleca się zachowanie ostrożności w czasie oceniania potencjalnych scenariuszy pogodowych na koniec mijającego tygodnia. Więcej będzie wiadomo w czwartek i piątek, gdy to prognozy modeli mezoskalowych ustabilizują się. Nie ulega jednak wątpliwości, że czeka „bitwa mas powietrza” i ciepło wygra na koniec i początek przyszłego tygodnia, odsuwając zimne masy powietrza na jakiś czas z naszej części Europy.
Z południa na północ w drugiej połowie tygodnia wędrować będą fronty atmosferyczne, które radykalnie zmienią pogodę. Na północy początkowo zalegać ma zimne powietrze z północy i północnego – wschodu, natomiast w pasie dzielnic południowych przemieszczające się na północ powietrze o cechach zwrotnikowych. Opady śniegu są możliwe szczególnie na granicy mas powietrza i w rejonie występowania izotermy 0°C, ale z najnowszych wyliczeń wynika, że znacznie zredukowany został potencjalny obszar z opadami śniegu i deszczu ze śniegiem. Niewykluczone, że będziemy mieli przewagę opadów deszczu. Z uwagi na dużą różnice ciśnienia nie można wykluczyć wystąpienia wichur, a nawet i lokalnych burz w ciepłym powietrzu. Sytuacja jest arcyciekawa pod kątem możliwego scenariusza pogodowego.
Już w niedzielę wspominałem Wam w pogodzie długoterminowej na 16 dni, że przed nami arcyciekawy okres w pogodzie. Dodałem też, że w drugiej połowie tygodnia będzie więcej wiadomo, gdzie będzie przebiegać granica zróżnicowanych fizycznie mas powietrza. Kilkunastoletnie doświadczenie podpowiedziało mi, że trudno z dużym wyprzedzeniem czasowym prognozować przebieg pogody przy takiej sytuacji prognostycznej.
Powietrze zwrotnikowe może stoczyć starcie z arktycznym nad Polską. Możliwa więc niecodzienna „bitwa” zróżnicowanych fizycznie mas powietrza
Obecnie wiadomo, że ciepła masa powietrza o cechach zwrotnikowych z południa może wejść szybciej, niż wynikało to z realizacji modeli numerycznych w poniedziałek. Zamieszanie wprowadza prognozowany rozległy obszar obniżonego ciśnienia zaznaczający się nad Europą Zachodnią i Południową oraz obecność wyżu nad Skandynawią, który zbudowany będzie w powietrzu arktycznym. Wyż może spowolnić wędrówkę frontów na północ. Obecnie zimowy scenariusz przewiduje na dużym obszarze Polski jedynie globalny model GFS. Widzi on szczególnie obfite opady zimowe w centrum oraz na północy naszego kraju. Natomiast ECMWF, ICON i GEM prognozują intensywną i szybką adwekcje ciepłej masy z kierunków południowych. W kolejnych dniach z pewnością będziemy obserwować dynamiczne zmiany prognoz numerycznych z aktualizacji na aktualizacje. Wygląda na to, że przy tak dynamicznej sytuacji dość stabilne prognozy numeryczne pojawią się w okolicach czwartku/piątku.
Prognoza ciśnienia, zachmurzenia i opadów na 21 października 2023, 00 UTC według modelu GFS dla Polski
Dynamicznie zmieniające się prognozy modeli
Wiodące modele numeryczne słabo radzą sobie z prognozowaniem tak dynamicznej sytuacji na drugą połowę mijającego tygodnia. Ubiegłej doby większość wiązek i prognoz operacyjnych pokazywało scenariusz z opadami mokrego, ciężkiego śniegu na przeważającym obszarze Polski. Natomiast we wtorek modele globalne i regionalne wycofały się z takiego scenariusza. Przewidują przeważnie opady deszczu, a gdzieniegdzie w chłodniejszym powietrzu śnieg, lecz na znacznie mniejszym obszarze.
Prognoza wstępna zasięgu i typu opadów na 20 października 2023, 21 UTC według modelu ECMWF dla Polski
Modele europejskie sygnalizują, że czeka nas głównie przewaga opadów deszczu. Dodatkowa duża różnica ciśnienia panująca w naszej części Europy może doprowadzić do wystąpienia silnego wiatru, który miejscami spełni kryteria dla wichury. Co więcej model ICON i GEM sygnalizują, że największe prawdopodobieństwo opadów śniegu i deszczu ze śniegiem będzie na północy i północnym – wschodzie. Jednak opady mogą szybko przechodzić w deszcz. Nie jest to scenariusz pewny i należy mieć to na uwadze.
Prognozowane wstępnie porywy wiatru na 21 października 2023, 06 UTC według modelu ECMWF dla Polski
Niepewne prognozy z atakiem zimy w Polsce
Niewykluczone, że zamiast ataku zimy na przeważającym obszarze Polski, pojawią się opady śniegu szczególnie na krańcach północnych i północno – wschodnich, lecz i to nie jest pewne przy tak dynamicznej sytuacji. Dlatego, że nie wiadomo jak szybko postąpi napływ bardzo ciepłej masy z południa. Niewykluczone, że w ciepłym wycinku niżu, którego centrum prawdopodobnie ulokuje się na zachód od Polski napłynie bardzo ciepła masa jak na październik. Finalnie może spowodować wzrost temperatury do 17-23°C w południowej połowie naszego kraju. Będziemy mieć więc „bitwę mas powietrza” pod koniec tygodnia, dlatego prognozy numeryczne wymagają dużej uwagi, lecz coraz więcej wiązek sygnalizuje, że strumień bardzo ciepłej masy może szybko i radykalnie zmienić pogodę.
Prognoza wstępna temperatury na wysokości 2 metrów, 21 października 2023, 12 UTC według modelu europejskiego ECMWF dla Polski
Wyjątkowo rzadkie starcie zróżnicowanych fizycznie mas powietrza w okolicach weekendu
Niezwykle rzadko dochodzi do „bitwy” powietrza arktycznego ze zwrotnikowym – a taką sytuacje właśnie będziemy mieć w okolicach weekendu w naszych szerokościach geograficznych. Różnica temperatury na wysokości 850 hPa (1500 metrów m n.p.g) wyniesie około 17-20°C. Doprowadzić może do silnego załamania pogody w naszej części Europy w ostatnich dniach mijającego tygodnia.
Prognoza temperatury na wysokości izobarycznej 850 hPa (1500 metrów nad poziomem gruntu), 21 października 2023, 09 UTC według modelu GFS
Więcej będzie wiadomo w drugiej połowie tygodnia
Niewiadomą pozostaje jeszcze trajektoria niżu i zasięgu oraz prędkości przemieszczania się stref frontowych i wielu innych czynników. Istnieje nawet ryzyko, że oprócz wichur pojawią się w ciepłym powietrzu burze, które miejscami okazać mogą się bardzo intensywne jak na październik. Panować ma duży kontrast termiczny nad Polską. Najcieplejszymi dzielnicami okaże się południe, wschód i centrum naszego kraju, natomiast najchłodniejszymi północ i zachód, gdzie możliwe są wielogodzinne opady deszczu, a nawet opadów mieszanych i przejściowo mokrego śniegu w początkowej fazie.
Prognoza wstępna temperatury na wysokości 850 hPa – 21 października 2023, 06 UTC według modelu ECMWF
Scenariusz z opadami zimowymi nie jest tak oczywisty na koniec mijającego tygodnia. Niektóre wiązki sugerowały, że ciepłe powietrze ograniczy swój zasięg jedynie do dzielnic południowych i południowo – wschodnich. Aczkolwiek z każdą aktualizacją modeli numerycznych widać szybsze wejście ciepłej masy z południa i południowego – zachodu, prowadząc do bitwy zróżnicowanych fizycznie mas powietrza i odsuwania arktycznego chłodu.
W kolejnych dniach przekonamy się, który wariant modeli numerycznych z Europy i Ameryki Północnej wygra. Niewykluczone na obszarach podgórskich i górskich oraz nad morzem i północy, pojawi się dodatkowo wichura. Na Bałtyku możliwy sztorm. Będziemy Wam wskazywać w kolejnych prognozach nowe informacje z wiodących modeli numerycznych. Śledźcie nas na bieżąco.
Fanipogody.pl