Pogoda długoterminowa na 16 dni. Możliwe przymrozki, coraz częstsze okażą się mgły i podinwersyjne chmury stratus i stratocumulus. Niewykluczony pierwszy atak zimy w Polsce.
Ujemna anomalia temperatury na dłużej w Polsce
Wygląda na to, że przed nam kulminacyjna faza dużego ochłodzenia, która przypadnie na przyszły tydzień. W ciągu dnia wartości będą niskie i poniżej normy wieloletniej, dodatkowo nocami powszechne okażą się przymrozki, które w obszarach przejaśnień i rozpogodzeń i słabego wiatru mogą utrzymywać się do godzin porannych, ustępując stopniowo po wschodzie słońca. W drugiej połowie października coraz częstsze okażą się też mgły i niskie podinwersyjne chmury. Temperatura na przełomie 2 i 3 dekady października będzie poniżej normy klimatycznej. Nocami możliwe są spadki temperatury przy gruncie poniżej -10/-5°C w obszarach pogodnego nieba.
Prognozowana średnia anomalia temperatury na 2 m w okresie od 14.10.2023 r. do 21.10.2023 r. według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych

Tuż za chłodnym frontem atmosferycznym minionej doby zaczęło spływać znacznie chłodniejsze powietrze polarnomorskie z północnego – zachodu, a następnie arktyczne morskie z rejonu Arktyki. Dlatego dziś w całym kraju temperatura jest niższa o ponad 10-15°C. Przeszliśmy szybko z chwilowego „powiewu lata termicznego” do jesieni termicznej. Jeszcze w sobotę nad dużym obszarem Polski zalegała masa pochodzenia zwrotnikowego, która była szybko wypierana przez strefę frontu chłodnego. W kolejnych dniach zaznaczać ma się napływ zimnej masy powietrza z północy, ale na przełomie 2 i 3 dekady może zacząć napływać nad południową część naszego kraju cieplejsza masa powietrza, natomiast północ będzie najprawdopodobniej w chłodniejszym strumieniu pochodzenia arktycznego. Będzie więc duży kontrast termiczny w naszej części Europy, co spowoduje najprawdopodobniej wzrost dynamiki w pogodzie i częstsze opady.
Prognozowana średnia anomalia temperatury orientacyjnie w okresie od 20.10.2023 r. do 25.10.2023 r. według modelu EPS

Suma opadów poniżej normy do końca 2 dekady października, więcej zacznie padać w trzeciej dekadzie mijającego miesiąca
Ilość opadów w nowym tygodniu będzie przeważnie poniżej normy wieloletniej. W poniedziałek jednak popada z komórek konwekcyjnych na przeważającym obszarze Polski. Najwięcej opadów o charakterze konwekcyjnym zdarzy się głównie na północy, centrum, wschodzie, południowym – wschodzie. Niewykluczone, że punktowo zagrzmi, szczególnie na północy, ale prawdopodobieństwo wystąpienia pojedynczych burz będzie niższe niż w niedzielę. Dodatkowo w Tatrach i na obszarach podgórskich możliwe są opady deszczu ze śniegiem i śniegu. W wyższych partiach polskich gór panować ma przez dłuższy czas mróz całodobowy i szlaki mogą być śliskie oraz oblodzone, zanim napłynie cieplejsze powietrze z południa i spowoduje odwilż.
Pogoda długoterminowa. Prognozowana orientacyjnie wysokość i zasięg opadów do 23 października 2023, 12 UTC według modelu ECMWF dla Polski

Zimny okres w pogodzie, możliwe okresy ze zgniłymi wyżami
We wtorek natomiast będziemy pod wpływem rozległego wyżu, którego centra znajdą się nad Europą Zachodnią, Środkowo-Wschodnią oraz nad Rumunią. Zaznaczać ma się strumień zimnej masy powietrza z północy i północnego – zachodu. Jednak będzie to najprawdopodobniej „zgniły wyż” z chmurami niskimi i mgłami radiacyjnymi. Największe szanse na rozpogodzenia będą początkowo na północy i południu w pierwszej części dnia. Najprawdopodobniej w drugiej połowie dnia rozpogodzi się w wielu regionach i ustąpią niskie chmury warstwowe oraz mgły. Symboliczne opady deszczu są możliwe szczególnie na Ziemi Lubuskiej popołudniu.
Już w środę nad dzielnice północne zacznie nasuwać się front chłodny związany z niżem ulokowanym w rejonie państw bałtyckich, który przyniesie wzrost zachmurzenia i prędkości wiatru i opady występujące na północy. Tuż za frontem w okolicach 19-21 października 2023 r. zacznie spływać świeże i coraz zimniejsze powietrze pochodzenia arktycznego z wysokich szerokości geograficznych, które prawdopodobnie nie obejmie całego naszego kraju.
Duży spływ chłodu możliwy
W drugiej połowie tygodnia nad Skandynawią, tworzyć zacznie się w zimnym i ciężkim powietrzu arktycznym wyż, który we współpracy z niżem znad Rosji zacznie ściągać do naszej części Europy coraz zimniejszą masę powietrza, która może zaznaczyć się zwłaszcza w północnej połowie naszego kraju. Prognozy numeryczne na drugą przyszłego tygodnia są obarczone sporym błędem, lecz wskazują na możliwość „potyczki” ciepłego i wilgotnego powietrza z południa ze znacznie chłodniejszym napływającym z północy. Z uwagi na odległy termin trudno na ten moment wskazać, gdzie będzie przebiegać granice sektorów zróżnicowanych fizycznie mas powietrza.
Częściej w drugiej części tygodnia zaznaczy się wpływ ośrodków niskiego ciśnienia, dlatego też warunki pogodowe w zasięgu stref frontowych mogą ulegać dynamicznym zmianom. Niewykluczone, że pierwszy raz w tym sezonie jesiennym na nizinach i wyżynach spadnie śnieg, szczególnie na styku ciepłej i chłodnej masy powietrza.
Pogoda długoterminowa. Prognoza pola ciśnienia i anomalii w okresie od 14.10.2023 r. do 21.10.2023 r. według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych

Pogoda długoterminowa. Ilość opadów poniżej normy dłuższy czas
Najnowsze prognozy zakładają, że przynajmniej do końca 2 dekady października, a nawet do początku trzeciej dekady mijającego miesiąca znajdziemy się przez większość czasu w strumieniu znacznie chłodniejszych mas powietrza. Koniec drugiej dekady miesiąca zapowiada się z ilością opadów poniżej normy wieloletniej. Jednak nie oznacza to, że nie będzie padać wcale w naszej częściej Europy. Częściej zacznie padać pod koniec tygodnia i w całej ostatniej dekadzie mijającego miesiąca.
Prognozowana średnia anomalia opadów w okresie od 14.10.2023 r. do 21.10.2023 r. według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych

Szczególnie interesujące są prognozy na okres w okolicach 19-22 października 2023. Wtedy to na rozległym froncie polarnym, może dojść do utworzenia się niżu w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Niż z rozwijającym się systemem frontów atmosferycznych skierować może się w kierunku Polski.
Pogoda długoterminowa. Prognozowana średnia anomalia opadów wstępnie na okres od 21.10.2023 r. do 28.10.2023 r. według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych

Pogoda długoterminowa. Pierwsze powiew zimy możliwy, ale prognozy nie są jednoznaczne i ulegają dynamicznym zmianom
W zależności od rozkładu temperatury występować mają opady deszczu. Jednak niewykluczone są pierwsze deszczu ze śniegiem i mokrego, lepkiego śniegu poza górami. Wiele będzie jednak zależeć od trajektorii niżu z południa, rozkładu temperatury w dolnej części troposfery i pory dnia. Istnieje szansa, że w okolicach 20-22 października 2023 r. doświadczymy pierwszego akcentu zimowego, który nie okaże się jeszcze trwały i szybko ustąpi z Polski.
Przeczytaj również: Atak zimy możliwe w Polsce
Niewykluczone, że pierwszy raz w tym sezonie jesiennym krajobrazy zdołają się krótkotrwale zabielić, jak i też mogą lokalnie pojawić się utrudnienia w ruchu drogowym. Pomiędzy modelami numerycznymi i kolejnymi realizacjami ich są bardzo duże rozbieżności. Dlatego też nie można wskazać jeszcze precyzyjnie obszarów i wysokości opadów zimowych, które są możliwe w drugiej połowie tygodnia oraz w weekend. W kolejnych dniach prognozy numeryczne na ten okres muszą być uważnie monitorowane.
Prognozowana wstępnie średnia temperatura powietrza na okres od 15.10.2023 r. do 24.10.2023 r. według modelu ECMWF dla Polski

Będziemy w kolejnych dniach uważnie śledzić kolejne rozwiązania modeli numerycznych. Po to, aby precyzyjnie wskazać możliwość wystąpienia pierwszych w tym sezonie opadów mieszanych i stałych, które będą tylko epizodem, jeśli się zdarzą. Największe ryzyko opadów zimowych będzie na styku ciepłego i chłodnego powietrza. Granica tych sektorów ulegać będzie jeszcze zmianom w prognozach numerycznych.
Pogoda długoterminowa. Wstępna prognoza temperatury maksymalnej w okresie od 15.10.2023 r. do 24.10.2023 r. według modelu ECMWF HRES 0.1 dla Polski

Jesienne temperatury w ciągu dnia
Trend w kierunku możliwego pierwszego akcentu zimowego jest wyraźny, lecz na bardziej precyzyjne prognozy będziemy musieli poczekać do drugiej połowy nadchodzącego tygodnia. Dodatkową niepewność w prognozach wprowadza przemieszczanie się potencjalnego niżu z kierunku południowego, które są nieprzewidywalne, jeśli chodzi o trajektorie. Często nawet na 24-48 godzin nie można być pewnym, gdzie dokładnie zdarzą się największe opady zimowe i deszczu ze śniegiem. Potencjalny pierwszy atak zimy poza górami będzie zależny od zasięgu spływu chłodnego powietrza oraz trajektorii niżu znad południowej części Europy.
Prognozowana orientacyjnie maksymalna temperatura powietrza na okres od 15.10.2023 r. do 24.10.2023 r. według modelu GFS dla Polski

Pogoda długoterminowa. Cieplejsze dni jeszcze mogą powrócić, ale najcieplejszy okres w październiku już za nami
Niewykluczone, że po krótkim akcencie zimowym jaki jest możliwy w przyszłym tygodniu, nadejdzie ocieplenie, które spowodowane może być potencjalnym napływem cieplejszej masy z południa i południowego – zachodu w okolicach 23-24 października 2023 r. Są to jednak bardzo odległe prognozy, które z uwagi na odległy termin mogą ulec dużym zmianom. Końcówka miesiąca może być już z temperaturą powyżej normy i po chwilowym epizodzie zimowym nie będzie już śladu. Nie ulega jednak wątpliwości, że najcieplejsza część mijającego miesiąca już za nami.
Pogoda długoterminowa. Prognozowana wstępnie anomalia temperatury w okresie od 25.10.2023 r. do 30.10.2023 r. według modelu EPS dla Europy i obszarów przyległych

Zimny koniec drugiej dekady miesiąca i prawdopodobnie też początek trzeciej dekady mijającego miesiąca
Reasumując, przed nami okres z ujemną anomalią temperatury. Za dnia w nowym tygodniu będzie w najcieplejszym momencie dnia od 4°C do 9°C, a dodatkowo nocami w obszarach przejaśnień i rozpogodzeń możliwe są przymrozki przy gruncie, jak i też na wysokości 2 metrów. Przez kilka dni z rzędu w górach może panować całodobowy mróz. Niewykluczone, że po krótkim epizodzie z ujemną anomalią temperatury, nadejdzie ocieplenie w okolicach 22-24 października 2023 r. Wcześnie jednak możliwe są opady śniegu i deszczu ze śniegiem na granicy mas powietrza. Będzie to jednak epizod i biały puch szybko się rozpuści, jeśli dojdzie do pierwszego w tym sezonie „ataku zimy”. Do 14 październiku 2023 r. średnia obszarowa anomalia temperatura przekraczała 2.7°C, jednak silne i długie ochłodzenie obecne w kolejnych dniach spowoduje redukcje dodatniego odchylenia od normy wieloletniej do około 1°C, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 r, patrząc na prognozy anomalii temperatury do 24 dnia mijającego miesiąca.
Prognoza wiązek temperatury na 2 m i opadów na 16 dni dla Warszawy według modelu ECMWF

Prognoza orientacyjna wiązek temperatury na 2 m i opadów na 16 dni dla Krakowa

Prognozy stale monitorujemy i wkrótce podamy nowe informacje, ale czeka nas niezwykle ciekawy okres w pogodzie.
Fanipogody.pl
Wieloletni pasjonat meteorologii, zjawisk konwekcyjnych z głównym naciskiem na burze. Interesuje go również metrologia i wiarygodne pomiary wielkości fizycznych w meteorologii. Oprócz tego jest wieloletnim operatorem drona z uprawnieniami nadanymi przez ULC