Małe dzieci często pytają rodziców, co to jest pogoda i skąd się bierze deszcz. Pewnego dnia poznają odpowiedzi na swoje pytania na lekcji geografii w szkole podstawowej. Do tego czasu rodzice muszą udzielić im prostej i zrozumiałej odpowiedzi. Nie jest to jednak takie łatwe. Dlaczego? Autorzy podręczników i opracowań naukowych często używają terminów i skrótów myślowych, które nie są do końca zrozumiałe dla osób, które nie zajmują się meteorologią na co dzień. Nie oznacza to jednak, że jest to wiedza niedostępna dla osób, które czytają o niej jedynie hobbystycznie. Zapoznaj się z naszym artykułem, a my wyjaśnimy Ci prostym językiem, czym jest pogoda.
Czym jest pogoda?
Pogoda to stan atmosfery w danym czasie i miejscu. Oznacza to, że warunki dotyczą tylko określonego terenu (podczas gdy na warszawskiej Woli będzie padał deszcz, na Wilanowie może świecić piękne słońce) i zmieniają się po pewnym czasie. Ogół tych zjawisk na konkretnym terenie w okresie trwającym co najmniej trzydzieści lat nazywamy klimatem.
Pogoda składa się z takich elementów jak: temperatura powietrza, ciśnienie atmosferyczne, wiatr, wilgotność powietrza, zachmurzenie, opady atmosferyczne oraz nasłonecznienie. Czasem jako elementy pogody wymienia się także obecność alergenów i inne zjawiska (na przykład burze czy tęcza).
Temperatura powietrza
Mówiąc o pogodzie, większość osób ma na myśli zazwyczaj jeden z jej składników — temperaturę powietrza. Zależy ona między innymi od szerokości geograficznej, prądów morskich czy wysokości bezwzględnej, a także cyrkulacji powietrza, zachmurzenia czy zacienienia.
Ciśnienie atmosferyczne
Idealne ciśnienie atmosferyczne to 1013,25 hPa. Zarówno zbyt niskie ciśnienie, jak i zbyt wysokie jest niekorzystne dla zdrowia człowieka. Może powodować takie symptomy jak ból głowy, senność czy zmęczenie. Na takie objawy szczególnie często skarżą się meteopaci — osoby wyjątkowo wrażliwe na gwałtowne zmiany warunków pogodowych. Na szczęście jest wiele domowych sposobów na radzenie sobie ze skutkami zbyt wysokiego lub zbyt niskiego ciśnienia.
Wiatr
Określając aktualną pogodę podaje się prędkość wiatru oraz kierunek, z którego wieje. Kiedy więc usłyszysz określenie wiatr zachodni, oznacza to, że wiatr wieje z zachodu na wschód. Prędkość podaje się w metrach lub kilometrach na godzinę bądź w węzłach.
Wilgotność powietrza
Wilgotnością nazywa się zawartość pary wodnej w powietrzu. Znając jej poziom, można z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć możliwość pojawienia się rosy, mgły czy przymrozków.
Zachmurzenie
Podając aktualny stan pogody, meteorolodzy biorą pod uwagę stopień pokrycia nieba przez chmury oraz wskazują ich rodzaj i gatunek. Stopień zachmurzenia można badać bez użycia przyrządów (w skali od 0 do 8) lub przy pomocy narzędzi takich jak nefoskop czy nefometr.
Opady atmosferyczne
Opady atmosferyczne dzielimy najczęściej na osiadające, unoszące się w powietrzu i spadające na ziemię.
Opady osiadające | Opady unoszące się w powietrzu | Opady spadające na ziemię |
· szron · szadź · gołoledź · rosa · nalot płynny · zamróz | · chmury · mgły · pył wodny · virga | · deszcz · śnieg · grad · krupy |
Nasłonecznienie
Nasłonecznienie to natężenie promieniowania słonecznego, docierającego do danej powierzchni w określonym czasie. Oczywiście największą ilość promieniowania możemy zaobserwować w południowej Polsce.
Ważne jest, by nie mylić nasłonecznienia z usłonecznieniem, które oznacza czas, w którym na określony obszar pada promieniowanie słoneczne.
Czym jest prognoza pogody?
W codziennych sytuacjach termin pogoda jest często stosowany zamiennie z prognozą pogody. Warto jednak pamiętać, że w rzeczywistości pojęcia te oznaczają coś zupełnie innego. Co to jest prognoza pogody? Jest to przewidywanie warunków atmosferycznych, które wystąpią w przeciągu kilku godzin, dni, a nawet tygodni. Dzięki rozwojowi synoptyki pogoda długoterminowa jest coraz bardziej wiarygodna. Obecnie możemy przewidzieć warunki nawet na przyszły miesiąc. Należy jednak pamiętać, że pogoda w Polsce jest determinowana przez różne zjawiska, więc nie warto sprawdzać prognozy na lato pół roku przed urlopem.
Podsumowanie
Pogoda to stan atmosfery w konkretnym czasie i miejscu. Wyróżniamy następujące elementy pogody:
- temperatura powietrza,
- ciśnienie atmosferyczne,
- wiatr,
- wilgotność powietrza,
- zachmurzenie,
- opady atmosferyczne,
- nasłonecznienie.
Warto również wspomnieć, czym jest prognoza pogody. Jest to przewidywanie warunków atmosferycznych, które wystąpią w przyszłości. Ponieważ ta dziedzina intensywnie się rozwija, obecnie można podać prognozę nawet z dużym wyprzedzeniem, choć pogoda na 16 dni jest oczywiście o wiele bardziej wiarygodna niż pogoda na kilka miesięcy do przodu.