Głęboki cyklon nad wodami Oceanu Atlantyckiego jest obserwowany na zdjęciach satelitarnych. Fale na tym akwenie osiągają aż 15-17 m. Sprawdzimy również, czy grozi nam silna wichura do końca tygodnia.
Głęboki cyklon zmierza w kierunku Europy
Już w piątek u wschodnich wybrzeży Kanady mogliśmy zaobserwować formowanie się głębokiego niżu atlantyckiego. W ciągu 48 godzin pogłębił się o ponad 70 hPa. Korzystał on z silnego prądu strumieniowego, który sprzyja intensywnej cyklogenezie. Najgłębsze ośrodki niżowe formują się zazwyczaj w warunkach dużego kontrastu termicznego pomiędzy ciepłą masą płynącą z południa a chłodnym powietrzem płynącym z dalekiej północy. Głównie w półroczu chłodnym, kiedy różnica temperatury pomiędzy wychłodzonymi obszarami na północy a cieplejszymi na południu jest największa. Atlantyk w tym sezonie zimowym jest bardzo aktywny.
Wysokość fal prognozowanych przez model ECMWF w drugiej części poniedziałkowego dnia. Miejscami ich wysokość pomiędzy Grenlandią a Islandią sięgnąć mogła aż 17 m.
Głęboki cyklon pozatropikalny widać bardzo dobrze na zdjęciach satelitarnych
W poniedziałek na zdjęciach satelitarnych w spektrum widzialnym oraz podczerwieni obserwujemy bardzo dobrze wykształceni głęboki cyklon, w którym ciśnienie spadło poniżej 930 hPa. Lokuje się on nad wodami Oceanu Atlantyckiego w pobliżu Grenlandii. Z danych pomiarowych wynika, że prędkość wiatru w porywach przekracza dziś w jego zasięgu 200-250 km/h. W ciągu minionych 24 godzin, ciśnienie atmosferyczne w centrum niżu barycznego obniżyło się o ponad 24 hPa. Pod koniec dzisiejszego dnia zaczyna jednak rosnąć, świadcząc o tym, że „bomba niżowa” zaczyna się powoli wypełniać.
Widoczny bardzo dobrze głęboki niż na kompozytowym zdjęciu satelitarnym o godzinie 12:45 UTC pomiędzy Grenlandią a Islandią
Głęboki cyklon w formie bomby niżowej
Technicznie rzecz biorąc, spadek ciśnienia o co najmniej 24 hPa w ciągu 24 godzin jest wiodącym kryterium, jakie musi spełnić system niskiego ciśnienia, który można oficjalnie zaklasyfikować jako cyklon bombowy. SAREI jest to cyklon pozatropikalny. Rozwija się niezwykle szybko z klasycznego systemu niskiego ciśnienia. W wyniku dużego zagęszczenia izobar nasila się wiatr, który ma charakter destrukcyjny. Dodatkowo pęd powietrza ma tendencje schodzenia z wysokości 3-4 km ku ziemi.
Sytuacja synoptyczna na 8.02.2022 r. 12 UTC dla Europejskiego Obszaru Synoptycznego i obszarów przyległych
Duże różnice temperatury w półroczu chłodnym sprzyjają silnej i szybkiej cyklogenezie
Niże pozazwrotnikowe zwykle są bardzo duże, dominując w dużej części Oceanu Atlantyckiego (lub w innych przypadkach na Północnym Pacyfiku). Ogólny ruch tego typu cyklonów na półkuli północnej odbywa się w kierunku północno-wschodnim. Duży rozmiar cyklonu wytwarza bardzo intensywne i często bardzo silne wiatry o sile huraganu. Generuje duże fale na dużym obszarze, zagrażając ruchowi morskiemu.
Podobnie jak w przypadku klasycznego cyklonu pozazwrotnikowego, „bomby” są zasilane przez zmiany temperatury, od wyższych temperatur nad Atlantykiem pochodzących z równika do znacznie niższych temperatur w rejonie Arktyki. Dzieje się to również pionowo w całej atmosferze.
Zauważ, że te typy cyklonów różnią się od cyklonów tropikalnych, które normalnie widzimy podczas sezonu huraganów na Atlantyku. Otrzymują one swoją energię z bardzo wysokich temperatur powierzchni morza występujących w regionie tropikalnym.
Bomba cyklonalna nad Atlantykiem Północnym
Zazwyczaj wschodnie wybrzeża kontynentu północnoamerykańskiego i północno-zachodni Ocean Atlantycki są idealnymi terenami do rozmnażania się tego typu cyklonów późną jesienią/jesienią i zimą. Tam oddziaływanie masy zimnego powietrza kontynentalnego Arktyki i cieplejszego, wilgotnego powietrza oceanicznego dostarcza dużo energii do szybkiego rozwoju systemów cyklonicznych. Często dosłownie eksplodują nad Atlantykiem.
Cyklony są w rzeczywistości powszechne w miesiącach zimowych na Północnym Atlantyku, chociaż mogą rozwijać się przez cały rok. Te tak zwane „bomby” obejmują również posttropikalne, systemy, które szybko odradzają się z rozkładającym się cyklonów, gdy podróżują daleko w kierunku Europy.
Statystycznie każdego roku na Ziemi jest około 60-70 takich formacji. Najwięcej obserwujemy na półkuli północnej, u wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych oraz na północnym Atlantyku. Pojawią się także na południkowej półkuli.
Prognozowane porywy wiatru według ECMWF na dzień 7.02.2022 r. 12 UTC
Głęboki cyklon. Ciśnienie w centrum wiru niżowego spadło poniżej 930 hPa
O poranku w poniedziałek, ciśnienie atmosferyczne w centrum tego wyjątkowo głębokiego niżu barycznego obniżyło się do 929 hPa. Znajdował się on nad wodami Północnego Atlantyku, a dokładniej na zachód od Islandii. Główna aktywność niżu zostanie zaobserwowana w najbliższych kilkunastu godzinach nad tym akwenem. Potem niż zacznie tracić na intensywności.
System frontów atmosferycznych towarzyszy temu głębokiemu niżowi
Bardzo głęboki niż baryczny o imieniu „SAREI” wykształcił swój własny system frontów atmosferycznych. Towarzyszą mu dlatego intensywne opady w różnej formie. Są to zarówno opady deszczu, jak i też deszczu ze śniegiem oraz śniegu z zamieciami śnieżnymi. Kulminacyjna aktywność tego cyklonu jest zaobserwowana w pobliżu Islandii. W północnej części Atlantyku, z uwagi na występowanie silnego wiatru fale osiągnęły aż 15-17 m. Prędkość wiatru spełnia kryteria huraganu i przekracza 200 km/h.
Ponownie, jak to często bywa w miesiącach zimowych, istotnym czynnikiem napędzającym gwałtowne adwekcje chłodu, które prowadzą do rozwoju gwałtownych burz pozatropikalnych, jest wir polarny nad nami. Ten sezon zimowy jest szczególnie intensywny i nie wykazuje oznak osłabienia w nadchodzących tygodniach.
Silna adwekcja chłodu w tylnej części niżu
W tylnej części bardzo głębokiego niżu „SAREI” obserwowana jest silna adwekcja chłodu znad Arktyki. Objawia się to masowym rozwojem konwekcji nad cieplejszymi wodami Oceanu Atlantyckiego, w warunkach stromego pionowego gradientu temperatury. Prognozy numeryczne jasno wskazują, że w najbliższych kilkunastu godzinach obserwowane będzie wypełnianie się tego głębokiego ośrodka niskiego ciśnienia. Dotrze w rejon Islandii, a następnie wraz z prądem strumieniowym skieruje się nad Skandynawię i w stronę Polski, tracąc cały czas na aktywności.
Prognoza temperatury dla wysokości izobarycznej 850 hPa (1500 m.n.p.g) na dzień 7.02.2022 r. 12Z według modelu GFS, która obrazuje rozległy ciepły wycinek po wschodniej stronie głębokiego niżu i adwekcję chłodu z wysokich szerokości geograficznych w tylnej jego części.
Głęboki cyklon w najbliższych dniach zacznie się szybko wypełniać. Nie przyniesie niebezpiecznych zjawisk pogodowych w Polsce
Dopiero pod koniec bieżącego tygodnia doświadczymy wpływu tego ośrodka niskiego ciśnienia. Pojawi się on nad Skandynawią, a następnie w rejonie Bałtyku. Stanie się tak prawdopodobnie w okolicach czwartku bądź piątku. Będzie on jednak już płytkim ośrodkiem niżowym. Koniec bieżącego tygodnia przyniesie w Polsce początkowo duże i całkowite zachmurzenie, miejscami opady śniegu, jak i też mieszane oraz krupy śnieżnej. Potem wraz z rozbudową wyżu, pojawią się rozpogodzenia.
Pod koniec tygodnia wpływ na pogodę tego głębokiego obecnie niżu będzie niewielki. Większe porywy wiatru pojawią się tylko nad wodami Morza Bałtyckiego. Pomiędzy wyżem znad Europy Zachodniej a niżem, który znad Europy Północnej przesunie się nad Rosję, utworzy się pochylnia do spływu zimnego powietrza.
Sytuacja synoptyczna na dzień 11.02.2022 r. 00Z dla Europejskiego Obszaru Synoptycznego i obszarów przyległych według ECMWF
W ciągu dnia temperatura ma być na ogół dodatnia. Jednak nocami na przeważającym obszarze Polski w weekend pojawi się kilkustopniowy mróz. Szczególnie w Karpatach prawdopodobne są spadki temperatury do wartości dwucyfrowych w porze nocnej.
Najnowsze prognozy numeryczne nie wskazują, aby w kolejnych tygodniach lutego na nizinach pojawiła się trwała zima. Będzie to spowodowane wysoką aktywnością cyrkulacji atlantyckiej. Niże wchodzące w skład zachodniej cyrkulacji ściągać mają do Polski na ogół cieplejsze masy powietrza. Tylko czasem zdarzą się w tylnych częściach układów niżowych adwekcje chłodniejszej masie powietrza, które nie będą długotrwałe. Duża pokrywa śnieżna i okresami większy mróz utrzyma się głównie w Sudetach i Karpatach. Krajobrazy jednak czasem na nizinach zabielą się. Nie będzie to jednak wielodniowa pokrywa śnieżna.