Mróz siarczysty blisko naszej części Europy. Obserwowane są spadki temperatury poniżej -20°C w krajach położonych na wschód od naszego kraju. Sprawdzimy również, kiedy do Polski może zawitać na dłużej większy mróz oraz duże opady śniegu.
Siarczysty mróz w regionach na wschód od Polski
Temperatura na wysokości 2 metrów, odnotowana w godzinach porannych na obszarze Europy oraz obszarach przyległych. Na szczególną uwagę zasługuje brak danych pomiarowych z ogarniętej wojną Ukrainie. W głębi Rosji na początku grudnia temperatura spada poniżej -30°C.
Niska temperatura w wielu regionach, 2 grudnia 2022 o poranku
Zgodnie z prognozami początek meteorologicznej zimy we wschodniej części Starego Kontynentu oraz na terenie Federacji Rosyjskiej przynosi dwucyfrowy mróz. Są regiony na wschód od Polski, gdzie temperatura nocami spada poniżej -20°C. W głębi Azji jest jeszcze zimniej. Regularnie temperatura w takich miejscach jak np. Ojmiakon, Toko, Delyankir spada poniżej -45°C nocami i godzinach porannych. Pod koniec listopada na stacji Ojmiakon, zmierzono zostało -51°C na wysokości 2 metrów. Na początku grudnia wartości te są jednak niewiele wyższe, ale nie jest to rekordowy mróz dla tych obszarów.
Najniższa temperatura na wysokości 2 metrów w ciągu minionych 24 godzin na obszarze Federacji Rosyjskiej
Mróz jest silny w regionach położonych na wschód od Polski
1 grudnia 2022 rozpoczęła się meteorologiczna zima. Siarczysty mróz pojawił się na wschodzie i północnym wschodzie Starego Kontynentu. Temperatura na terenie kontynentalnej i europejskiej części Rosji spadła miejscami do około -33°C/-20°C. Gdzieniegdzie jednak spadki temperatury mogły być większe, niż wynika to z danych pomiarowych. W Polsce zgodnie z prognozami pierwsza dekada grudnia nie przyniesie tak dużych mrozów. Zbliża się nawet kilkudniowe większe ocieplenie, które będzie spowodowane napływem cieplejszego powietrza z kierunków południowych do naszego kraju. Już w sobotę rozpocznie się od południa adwekcja cieplejszej masy powietrza. W niedzielę oraz w przyszłym tygodniu temperatura w dzielnicach południowych, podczas występowania wiatru fenowego może sięgać nawet 8°C/11°C. Zaobserwujemy wystąpienie dodatniej anomalii temperatury przez kilka dni z rzędu. Warto również zobaczyć średnią anomalie za 7 dni. Rysuje nam się interesujący podział na cieplejsze południe i chłodniejszą północ naszego kraju.
Prognozowana orientacyjnie anomalia dobowa temperatury powietrza na okres od 2.12.0222 do 8.12.2022, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 dla Polski
Cieplej na południu, chłodniej na północy w pierwszej dekadzie grudnia 2022 w Polsce
Na dużą uwagę zasługuje również prognoza anomalii miesięcznej na okres od 1.12.2022 do 8.12.2022, uwzględniając okres bazowy 1991-2020. Dostrzegamy, że w południowej połowie kraju temperatura za ten okres wyjdzie w normie, a nawet lekko powyżej normy. Będą obszary na krańcach południowych, gdzie dodatnia anomalia przekroczy ponad 2°C. Jednak czym dalej na północ, tym dodatnia anomalia ma być coraz mniejsza. W północnej części kraju widzimy ujemne odchylenie temperatury i tam też będzie najchłodniej.
Prognozowa anomalii miesięcznej na okres od 1.12.2022 do 8.12.2022, biorąc pod uwagę okres ref.1991-2020 dla Polski
Krótka adwekcja mroźnego powietrza polarno kontynentalnego ze wschodu na początku grudnia 2022. W weekend rozpocznie się adwekcja cieplejszej masy z południa
W pierwszych dniach grudnia przejściowo napłynęło do nas chłodniejsze powietrze polarno kontynentalne ze wschodu. Utrzymujące się jednak pod inwersją wyżu zachmurzenie piętra niskiego, hamuje nocne wypromieniowanie ciepła w przestrzeń kosmiczną. Dlatego też amplitudy dobowe nie są duże. Już wczoraj we wschodniej połowie kraju powrócił całodobowy mróz. Dziś ta chłodniejsza masa znad Rosji, jest obecna na przeważającym obszarze naszego kraju, dlatego obszar całodobowego mrozu okaże się większy względem wczorajszej doby.
Ubiegłej nocy najchłodniejszą stacją okazało się Zakopane, gdzie zmierzono -7,8°C na wysokości 2 metrów. Całkiem spory mróz panował także we wschodniej połowie kraju. Gdyby nie utrzymujące się zachmurzenie podinwersyjne z lokalnymi opadami mieszanymi, marznącymi i śniegu, to potencjał do dwucyfrowego mrozu byłby dużo większy. Najcieplej było wzdłuż gmin nadmorskich, najwyższą temperaturą odnotowano na Helu, gdzie ciepły Bałtyk oddaje zgromadzone ciepło latem i wpływa na mikroklimat gmin nadmorskich.
Temperatura minimalna w nocy z czwartku na piątek, zmierzona na wysokości 2 metrów nad poziomem gruntu w klatkach meteorologicznych, na stacjach pomiarowych PSHM. Źródło obrazu: CMM IMGW-PIB
Zwróćmy również uwagę na średnią dobową temperaturę powietrza, która została wyliczona na podstawie danych pomiarowych ze stacji IMGW. Widzimy, że szczególnie we wschodniej połowie kraju, wartości dobowe okazały się charakterystyczne dla zimy termicznej. Na pozostałym obszarze Polski, panowało na ogół zaawansowane termiczne przedzimie.
Średnia dobowa temperatura powietrza w pierwszy dzień meteorologicznej zimy, czyli 1 grudnia 2022 w Polsce na stacjach pomiarowych IMGW
Wyż rosyjski okazał się słabszy i w kolejnych dniach przesunie się w rejon Kazachstanu
Wygląda jednak na to, że są to ostatnie dni w pierwszej dekadzie grudnia, kiedy to decydujący wpływ na pogodę ma wyż znad Rosji o imieniu Erik. Należy podkreślić, że wyż znad Federacji Rosyjskiej, okazał się słabszy niż jeszcze to kilka dni temu sugerowały modele meteorologiczne z różnych ośrodków meteorologicznych. Zamiast siarczystego mrozu, kolejne dni przyniosą duże ocieplenie jak na początek zimy meteorologicznej. W południowej części Polski spodziewamy się nawet 8°C/10°C. W tym czasie silny mróz będzie występował na obszarze Federacji Rosyjskiej, duże spadki temperatury możliwe są również na obszarze Skandynawii. Miejsce rozległego i „zgniłego wyżu” kontynentalnego już w weekend i na początku przyszłego tygodnia, zajmą ośrodki niżowe z frontami atmosferycznymi. Pojawi się więcej opadów atmosferycznych, zarówno w formie ciekłej, jak i też mieszanej oraz stałej. Gdzieniegdzie niewykluczone są również opady marznące powodujące gołoledź. Dużo jednak będzie zaleć od rozkładu temperatury w dolnej troposferze.
Z uwagi na prognozowaną dużą dynamikę w pogodzie, prognozy pogody i ostrzeżenia należy śledzić codziennie. Zimowe opady mają się zdarzać w kolejnych dniach, ale na trwałe utworzenie się pokrywy śnieżnej w pierwszej dekadzie miesiąca raczej nie mamy szans. Sytuacja może zmienić się dopiero na przełomie 1 i 2 dekady grudnia, bądź dopiero po 10 dniu miesiąca, kiedy to prawdopodobnie do naszej części Europy dotrą chłodniejsze masy powietrza. Wówczas wzrośnie też ryzyko mrozu dwucyfrowego przez kilka dni z rzędu. Skala spadków temperatury będzie jednak uzależniona od skali adwekcji mroźnego powietrza z wysokich szerokości geograficznych oraz obszarów większych przejaśnień i rozpogodzeń, ale także prędkości wiatru.
Orientacyjna prognoza anomalii średniej temperatury powietrza, względem okresu bazowego 2004-2020 dla Polski według europejskiego modelu ECMWF
Większy mróz powrócić może w drugiej dekadzie grudnia do Polski
Czeka nas więc w kolejnych dniach powrót do termicznego przedzimia na przeważającym obszarze Polski. Będzie to spowodowane wkroczeniem cieplejszej masy powietrza o cechach polarnomorskich z kierunków południowych. Należy jednak wspomnieć o sytuacji, która ma miejsce za naszą wschodnią granicą. Ukraińska służba meteorologiczna nie prowadzi pomiarów naziemnych i aerologicznych. Dodatkowo z uwagi na trwającą inwazje Federacji Rosyjskiej spadła sprawdzalność prognoz średnio i długoterminowych. Jest to pokłosiem braku regularnych depesz synoptycznych. Na terenie naszego południowo wschodniego sąsiada nie latają cywilne samoloty, które również zbierają istotne dane pomiarowe z niskich, średnich i dużych wysokości oraz przesyłają do systemu AMDAR.
Wszystkie te informacje stanowią istotny element w prognozowaniu pogody, gdyż stanowią dane wejściowe dla modeli numerycznych. Od wielu tygodni żadna stacja synoptyczna z Ukrainy nie wysyła depesz synoptycznych. Prawdopodobnie nie zmieni się to jeszcze w kolejnych miesiącach. Rosjanie niszczą również stacje synoptyczne, występują problemy z elektrycznością, co jest spowodowane atakami rakietowymi i dronowymi na infrastrukturę krytyczną tego kraju.
Prognozowana średnia anomalia temperatury na 10 dni według GFS/CFSR, uwzględniając okres bazowy 1979-2000 dla Europy i obszarów przyległych
Przy halnym na południu kraju możliwa 2 cyfrowa dodatnia temperatura w Polsce
Wysokie temperatury jak na grudzień, zaznaczą się najprawdopodobniej w okresie od 3.12.2022 do 8.12.2022 w całej Polsce. Jeśli prognozy się sprawdzą, to w drugiej dekadzie grudnia mróz całodobowy, większe opady zimowe staną się powszechne w naszych szerokościach geograficznych. Mogą nawet pojawić się śnieżyce związane z niżami wędrującymi znad Morza Śródziemnego, które nieść powinny dużo wilgoci znad teku akwenu. Zdarzyć może się też siarczysty mróz. Jednak co należy podkreślić, dokładne prognozowanie warunków pogodowych powyżej 5-7 dni przy obecnej sytuacji barycznej i braku danych wejściowych dla modeli z ogarniętej wojną Ukrainie jest obarczone dużym ryzykiem. W kolejnych dniach z pewnością podamy bardziej precyzyjne prognozy pogody.
Orientacyjna prognoza temperatury na 10 dni dla Europy i obszarów przyległych według modelu GFS. Amerykański model zakłada nawet 7°C, ale z uwagi na wystąpienie wiatru fenowego w kolejnych dniach, możliwe są wzrosty temperatury w południowej części kraju do nawet 10°C. Najchłodniej w tym czasie ma być na północy, zwłaszcza północnym wschodzie
Fanipogody.pl