Pogoda długoterminowa do końca września 2021. Wichura uderzy w Polskę. Wiatr nawet 100 km/h. Możliwe burze, a nawet dni gorące. Sprawdzimy najnowsze prognozy europejskich i amerykańskich modeli numerycznych.
Pogoda. Zimny przełom 2 i 3 dekady miesiąca
Na przełomie 2 i 3 dekady września wkroczyło ochłodzenie do Polski. Wyraźna zmiana pogody była spowodowana napływem chłodnego powietrza z rejonu Arktyki. Przez dłuższy czas pogodę w wielu regionach kształtował niż znad Ukrainy i Białorusi, przynosząc największe opady pod koniec ubiegłego tygodnia na wschodzie z frontu okluzji. Wraz z początkiem nowego tygodnia coraz większy wpływ na warunki pogodowe zaczął mieć wyż znad Półwyspu Kolskiego. Sprowadza on do naszej części Europy od wielu dni zimne powietrze o cechach arktycznych morskich. Masa ta nie jest sucha, a dodatkowo wyż zgnił z uwagi na niewielką prędkość wiatru, obecność inwersji. Było to szczególnie odczuwalne w niedzielę oraz poniedziałek.
Od wtorku stopniowo zaczyna zmieniać się kierunek napływu mas powietrza. Istnieje ryzyko, że pojawią się w nocy z wtorku na środę i ze środy na czwartek przymrozki na wschodzie i północnym-wschodzie. Oprócz tego spadki poniżej zera nie będą niczym nadzwyczajnym w górach, gdzie możliwy jest większy atak zimy. Jednak na wyraźne ocieplenie poczekamy do drugiej połowy tygodnia, gdy coraz większy wpływ na pogodę zaczną mieć niże atlantyckie. Jest szansa również na pojawienie się wichury w naszych szerokościach geograficznych na początku kalendarzowej jesieni.
Trajektoria wsteczna mas powietrza na 21.09.2021, 06 UTC dla Warszawy ukazuje jaką drogę pokonało powietrze w ciągu ostatnich 7 zanim dotarło do Polski
Pogoda. Wichura pojawi się w Polsce na początku jesieni
Szczególnie mocno powieje w okresie od czwartku do piątku. Na Morzu Bałtyckim wystąpi sztorm. Na Wybrzeżu porywy mogą przekroczyć w czwartek i w nocy z czwartku na piątek 100 km/h. Fale na Bałtyku osiągną wysokość nawet 5-9 m, powodując zagrożenie dla jednostek pływających na tym akwenie. W głębi ląduje powieje od 60 km/h do 90 km/h. Wiatr zacznie uspokajać się prawdopodobnie pod koniec dnia w piątek, ale niektóre modele sugerują, że wyraźny wzrost prędkości wiatru odczujemy w sobotę, ale nie będzie to już siła wichury. Należy wspomnieć, że okresami na południu powieje silny wiatr z południa, nazywany również fenowym, jaki często przynosi ocieplenie. W szczytowych partiach gór może wiać powyżej 110 km/h – 130 km/h.
Prognozowana porywy wiatru według europejskiego modelu ECMWF na 23.09.2021, 18 UTC
Wyliczana prędkość wiatru w porywach według modelu ECMWF na 24.09.2021, 00 UTC
Wietrzna ma być wcześniej wspomniany piątek, kiedy to porywy powyżej 72 km/h zdarzyć mogą się w wielu regionach Polski. Prowadzić może to do szkód w drzewostanie, przerw w dostawach energii elektrycznej, a także stwarzać zagrożenie dla mienia i życia.
Chłód zacznie ustępować. Jest szansa na sporadyczne dni gorące w trzeciej dekadzie września
Poniższa grafika obrazuje rozkład anomalii temperatury w okresie od 21.09.2021 do 27.09.2021 w odniesieniu do okresu referencyjnego 1991-2020. Dostrzegamy, że wtorek przynosi na obszarze całej Polski wartości poniżej normy wieloletniej. Od środy obserwujemy zmianę, gdyż na zachodzie wartości będą w normie. Natomiast na pozostałym obszarze będzie chłodniej niż jest zwykle o nawet 3-4 stopnie. Czwartek to kontynuacja ocieplenia w naszych szerokościach geograficznych. We wschodniej połowie kraju wartości mają być w dalszym ciągu poniżej normy, ale na południowym-zachodzie temperatura ma szanse wzrosnąć powyżej normy. Piątek przyniesie zauważalne ocieplenie w całym kraju, a najchłodniej będzie jedynie na północnym-wschodzie. Ciepły zapowiada się weekend. Prognozy na ostatni poniedziałek są jeszcze rozbieżne. ICON zakłada ponowne wyraźne ochłodzenie na wschodzie, natomiast GFS temperaturę powyżej normy wieloletniej.
W okresie od 21.09.2021 do 26.09.2021 temperatura sięgnie maksymalnie według modelu GFS do 21°C do 22°C. Zdecydowanie cieplejsze zapowiadają się ostatnie dni września, gdy możliwe są nawet sporadyczne dni gorące. O upale w naszych szerokościach geograficznych nie będzie mowy.
Najwięcej dni gorących może pojawić się na południu oraz zachodzie kraju. Najmniejsze ich ryzyko będzie we wschodniej oraz częściowo centralnej części Polski.
Pogoda. Zimny początek ostatniej dekady września, potem zmianę widzi CFS
Spójrzmy następnie, co prognozuje model CFS. Poniższa rycina przedstawia rozkład średniej anomalii temperatury w okresie od 20.09.2021 do 27.09.2021. CFS zakłada w tym okresie na przeważającym obszarze Polski temperaturę poniżej normy, ale kilka dni może przynieść temperaturę powyżej normy. Nie można wykluczyć, że wystąpi podział na cieplejszy zachód i chłodniejszy wschód.
Na dłuższe okresy ciepła prawdopodobnie poczekamy do przełomu września i października. Wtedy to CFS zakłada na przeważającym obszarze Polski wartości powyżej normy wieloletniej. Nie potwierdzają tego jednak prognozy europejskiego ECMWF, jaki sugeruje wtedy wartości poniżej normy wieloletniej.
Podział w pogodzie na chłodniejszy wschód i cieplejszy zachód
Sprawdzamy również, co prognozuje amerykański model GEFS do końca września. W tym przypadku przyjmiemy założenie 5 dniowe. Średnia anomalia dla tego okresu jest liczona, uwzględniając okres referencyjny 1981-2010. Model ten zakłada temperaturę poniżej normy we wschodniej połowie kraju, a na zachodzie w normie i lekko powyżej normy.
Prognoza na przełom września i października jest zbliżona do tej, którą obserwowaliśmy na modelu GEFS. Amerykański model zakłada w tym okresie temperaturę powyżej normy wieloletniej.
ECMWF najchłodniejszym modelem ze wszystkich
Model ECMWF sygnalizuje, że w okresie od 20.09.2021 do 27.09.2021 na przeważającym obszarze Polski, średnia anomalia temperatury wyjdzie poniżej normy. Powodem tak dużej ujemnej anomalii temperatury jest zaleganie zimnego powietrza arktycznego z wysokich szerokości geograficznych na początku trzeciej dekady września. Cyrkulacja atlantycka w drugiej połowie bieżącego tygodnia spowoduje wzrost dynamiki w pogodzie, ale także napływ cieplejszych mas powietrza. Pojawiać będą się opady atmosferyczne, a lokalnie do końca września niewykluczone są burze.
Inny trend w pogodzie na przełom września i października zakłada ECMWF. Gdy CFS oraz GEFS prognozują ciepły okres synoptyczny, to europejski model zakłada temperaturę na przeważającym obszarze Polski poniżej normy wieloletniej względem 20-letniej normy klimatologicznej.
Długoterminowa prognoza pogody ma charakter orientacyjny i może ulec zmianie. Pomimo coraz większej ilości danych i wydajnych superkomputerów, nie jest możliwy precyzyjny opis pogody z tak dużym wyprzedzeniem czasowym. Atmosfera jest bardzo złożonym i chaotycznym systemem, co utrudnia przewidywanie precyzyjnego trendu w pogodzie na wiele tygodni do przodu. Nie można wykluczyć krótkotrwałych zjawisk ekstremalnych. Wkrótce przedstawimy kolejne prognozy w oparciu o zaktualizowane modele pogodowe.