Wichury pojawią się w Europie. Prędkość wiatru przekroczy miejscami 100 km/h. Ponadto niewykluczone są burze śnieżne.
Wichury w prognozach modeli numerycznych
W drugiej połowie mijającego tygodnia średnia dobowa temperatura powietrza na przeważającym obszarze Polski będzie charakterystyczna dla zimy termicznej, ale i zdarzą się miejscami w kraju okresy z przedzimiem. Apogeum najniższych temperatur już za nami, ale będą jeszcze pojedyncze noce ze spadkami temperatury poniżej -10°C w obszarach większych przejaśnień i rozpogodzeń.
Właściwie od początku stycznia 2024 r. utrzymuje się ujemna faza NAO, która sprzyja dominacji mroźnych mas powietrza z wysokich szerokości geograficznych nad Europą. Doszło do blokady cyrkulacji strefowej za sprawą rozbudowy silnego wyżu nad Starym Kontynentem z ciśnieniem przekraczającym 1040-1045 hPa. W kolejnych dniach zaczniemy jednak przechodzić na neutralną, a następnie na przełomie 2 i 3 dekady stycznia na dodatnią fazę NAO. Zazwyczaj odbudowa cyrkulacji strefowej atmosfery niesie do Europy w chłodnym półroczu napływ ciepłych mas powietrza z zachodu i południa Europy, wzrasta również potencjał do występowania niebezpiecznych wichur, które związane są z pogłębiającymi się ośrodkami niżowymi wędrującymi znad Atlantyku w głąb Europy. Niewykluczone, że również na obszarze Polski pojawią się silne wichury spowodowane bliskością cyklonów z rodowodem atlantyckim.
Prognoza indeksu NAO na kolejne tygodnie według modelu GEFS
Koniec smogu, jakość powietrza ulegnie poprawie w drugiej części tygodnia w całej Polsce
Koniec minionego tygodnia i początek mijającego przynosił warunki charakterystyczne dla silnego wyżu w chłodnej porze roku, który przez większość czasu okazał się pogodnym antycyklonem. Prędkość wiatru była na ogół niewielka, dodatkowo rozwijały się silne przyziemne warstwy inwersyjne, które sprzyjały występowaniu smogu. W wielu regionach normy pyłów zawieszonych były przekroczone wielokrotnie, co wynika ze spalania stałych paliw kopalnych i niskiej temperatury. Problem ten był szczególnie uwypuklony w rejonach, gdzie były pogodne noce i dochodziło do silnego wypromieniowania ciepła nad pokrywą śnieżną. W ostatnich dniach sytuacja baryczna sprzyjała występowaniu ruchów osiadających i kumulowania się zanieczyszczeń w przy ziemi. Były regiony w Polsce, gdzie normy pyłów zawieszonych PM 2.5 i PM 10 przekroczone były 40-krotnie. Najgorszą jakość powietrza obserwowano w Poznaniu, który znalazł się na drugim miejscu w rankingu światowym.
Normy pyłów zawieszonych przekroczone ponad 1000% na stacjach w Poznaniu minionej doby
Zmiana pogody postępuje. Dobiega końca okres z blokadą wyżową
Na szczęście w kolejnych dniach jakość powietrza zacznie ulegać poprawie, gdyż zmieni się cyrkulacja atmosferyczne i wzrośnie prędkość wiatru. W czwartek przez Polskę przejdzie front atmosferyczny, który przyniesie opady i silny wiatr, dlatego w wielu regionach zapanuje dobra, a nawet bardzo dobra jakość powietrza. Niewykluczone, że miejscami będą mieć charakter marznący i powodujący gołoledź.
Z występowaniem inwersji termicznej było obserwowane również ciekawe zjawisko, gdyż w szczytowych partiach gór było cieplej niż w dolinach. Wynikało to z odwróconego przebiegu pionowego gradientu temperatury. W czasie normalnej sytuacji barycznej temperatura spada wraz z wysokością, natomiast w minionych dniach najzimniej było w kotlinach i dolinach, natomiast najcieplej w szczytowych partiach Karpat i Karkonoszy.
Przez większość czasu mieliśmy do czynienia z pogodnym wyżem. Jednak już we wtorek nad dzielnice północne i północno – wschodnie zaczęliśmy obserwować narastanie wilgoci w troposfery. Ze zjawiskiem inwersji temperatury wiąże się również występowanie chmur niskich stratus, okresowo stratocumulus, ograniczając nocne wypromieniowanie ciepła po zachodzie słońca i zmniejszając inwersje termiczną w dolnej troposferze.
Polecamy: Śnieżyce coraz bliżej. Nawet 25-30 cm śniegu w regionie. Sprawdź gdzie i kiedy atak zimy w Polsce
Wichury możliwe w wielu krajach europejskich
Minionej doby rozległy silny wyż baryczny, który oddziaływał na pogodę w wielu krajach europejskich zaczął wyraźnie słabnąć. Był to początek większych zmian w pogodzie. Koniec mijającego tygodnia i początek przyszłego przyniesie dominacje niżowego wzoru pogodowego, dlatego nie zabraknie opadów atmosferycznych i silnego wiatru. Wysoko górach i nad morzem w kolejnych dniach porywy wiatru mogą sięgać 60-110 km/h.
Wichury możliwe też w Polsce. Prognozowane wstępnie porywy wiatru na okres od 11.01.2024 r. 00Z do 19.01.2024 r. według modelu GFS dla Polski
Coraz więcej modeli sugeruje, że w drugiej połowie stycznia do głosu ponownie dojdą cyklony umiarkowanych szerokości geograficznych wchodzące w skład cyrkulacji atlantyckiej. Już teraz obserwujemy redukcje ujemnej fazy NAO w kierunku wartości neutralnych, natomiast już na przełomie 2 i 3 dekady stycznia i w ostatnich tygodniach stycznia jest szansa na dodatnią fazę NAO. Wówczas przeważający obszar Starego Kontynentu powinien znaleźć się w zasięgu ośrodków niskiego ciśnienia z układami frontalnymi, a okresowo niewykluczone są także burze i silniejsze wichury.
Prognozowane średnie wartości ciśnienia na poziomie morza w okresie od 17.01.2024 r. do 24.01.2024 r. Według modelu CFSv2 dla Europy i obszarów przyległych
Groźna pogoda w drugiej połowie stycznia 2024 r.
Meandrujące odnogi prądu strumieniowego zaczną oddziaływać na pogodę w wielu krajach europejskich, zwłaszcza po 15 stycznia 2024 r. Z prognoz wynika, że duże kontrasty temperaturowe sprzyjać może w dłuższej perspektywie czasu do nasilenia się prądu strumieniowego. Dodatkowo sprzyjaniu silnej cyklogenezy nad Europą i przyległościami.
Prognoza prądu strumieniowego na wysokości izobarycznej 200 hPa i jego prędkości w węzłach nad Europą, 17 stycznia 2024, 12Z według prognoz modelu ECMWF
Wiatr może powodować szkody i utrudnienia na lotniskach
Wówczas pomiędzy 15-20 stycznia 2024 r. nad Starym Kontynentem i przyległościami mogą pojawić się głębokie ośrodki niżowe. Wówczas, niosąc opady, burze i silny wiatr o skali wichur w wielu krajach europejskich. Groźnymi warunkami pogodowymi mogą zostać dotknięte m.in Wyspy Brytyjskie, Kraje Beneluksu, Niemcy, Dania, Polska i wschodnia część Europy. W kolejnych dniach będziemy musieli uważnie śledzić trajektorie i głębokość ośrodków niżowych, które wchodzić będą w skład cyrkulacji strefowej atmosfery, gdyż to od nich będzie zależna skala i zasięg silnego wiatru również w naszym kraju. Niewykluczone, że tworzyć będą się też groźne niże wtórne na peryferiach rozległych niżów.
Prognozowane porywy wiatru wstępnie na 18 stycznia 2024, 06 UTC według modelu ECMWF dla Europy i obszarów przyległych
Odbuduje się nam po dłuższej przerwie aktywna cyrkulacja strefowa
Niżowy wzór pogody zaczyna być coraz wyraźniej sygnalizowany przez wiodące modele numeryczne, który szczególnie intensywny będzie w drugiej połowie miesiąca. Często zdarzą się w tym okresie opady atmosferyczne (sugerowana ilość opadów powyżej normy), jak i też częste wahania i wymiany mas powietrza oraz niskie ciśnienie atmosferyczne, pogorszając nasze samopoczucie. Fale silnego wiatru mogą również dotykać naszego kraju, prowadząc do szkód w drzewostanie i przerw w dostawach prądu. Trzecia dekada stycznia 2024 r. charakteryzować się będzie na ogół wartościami powyżej normy wieloletniej, jeśli chodzi o anomalie temperatury powietrza, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 r.
Prognozowana średnia anomalia temperatury na kolejne tygodnie w oparciu o model ECMWF i mając na uwadze okres bazowy 1991-2020 r.
Prognoza średniej temperatury powietrza według modelu ECMWF EPS dla Polski na kolejne tygodnie w oparciu o model ECMWF
Najnowsze predykcje modeli europejskich pokazują, że odbudowa cyrkulacji atlantyckiej spowoduje nie tylko okresami silny wiatr w wielu krajach europejskich. Jednak przyczyni się do wzrostu temperatury do wartości charakterystycznych dla przedzimia, ale okresami również jesieni termicznej na przeważającym obszarze Polski. Zaczniemy odrabiać termiczne straty i styczeń 2024 r. zapisze się jako miesiąc w normie termicznej. Jednak w niektórych regionach z szansą na wartości powyżej średniej wieloletniej. Ze szczególnym uwzględnieniem zachodniej i częściowo południowej części kraju. Ilość opadów będzie powyżej normy wieloletniej, dlatego może on zapisać się jako wilgotny, a w niektórych regionach skrajnie wilgotny.
Wstępna prognoza anomalii sum opadów, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 r. dla Polski, mając na uwadze predykcje modelu ECMWF EPS dla Polski
Fanipogody.pl