Tornado z komórki zawierającej mezocyklon, czyli rotujący prąd wstępujący pojawiło się wczoraj w rejonie Garwolina. Żywioł przestraszył mieszkańców, spowodował szkody i przyczynił się do przerw w dostawach energii elektrycznej. Pojawiły się zdjęcia i wideo, które ukazują krótkotrwałą trąbę powietrzną, za którą odpowiedzialna była mini-superkomórka, jaka na swojej trasie nie generowała wyładowań atmosferycznych.
W piątek około godziny 20 przez powiat garwoliński, przechodziła burza, która na zobrazowaniach radarowych z polskiej sieci radarów POLRAD wykazywała cechy mini-superkomórki, ale systemy detekcji i lokalizacji wyładowań atmosferycznych nie odnotowały w jej obrębie wyładowań chmurowych i doziemnych – potwierdzają tę informację zarówno dane z detektorów amatorski Blitzortung, jak i też system profesjonalny system PERUN, który zarządzany jest przez IMGW-PIB.
Tornado na Mazowszu wystąpiło. Dane z systemu detekcji i lokalizacji wyładowań atmosferycznych, 28 lipca 2023 na obszarze Polski i obszarach przyległych. Źródło: Blitzortung.org
Burze okazały się miejscami intensywne. Nie brakowało superkomórek
Wczoraj burze rozwijały się w wilgotnej oraz chwiejnej masie powietrza. Dodatkowo przez nasz kraj przechodził układ frontów atmosferycznych, który był związany z płytkim niżem barycznym, jaki przemieszczał się nad Polską. Na sporym obszarze naszego kraju pojawiły się burze. U podstawy chmur Cb potrafiły formować się liczne zalążki trąb powietrznych. Dodatkowo na zobrazowaniach radarowych z polskiej sieci radarów dopplerowskich, pojawiały się sygnatury, które świadczyły o możliwości uformowania się lokalnych trąb powietrznych w obrębie komórek opadowych i burzowych. Przynajmniej jeden z lejów miał krótkotrwały kontakt z gruntem, dlatego w tym przypadku możemy mówić o pełnoprawnej trąbie powietrznej, która była związana z mezocyklonem mini-superkomórki. Zjawisko zaobserwowano w rejonie miejscowości Samorządki, gmina Górzno, powiat garwoliński, woj. mazowieckie.
Warto nadmienić, że na podstawie wstępnych informacji i zdjęć znalezionych w Internecie ukazujących zniszczenia spowodowane przez trąbę, jej siła została oszacowana na kategorię F1 w skali Fujity. Dodatkowo maksymalna prędkość wiatru w leju osiągnęła prawdopodobnie ok. 120-150 km/h. Raport z wystąpienia zjawiska został dodanych do Europejskiej Bazy Danych o Gwałtownych Zjawiskach Atmosferycznych (ESWD).
Najprawdopodobniej trąba powietrzna przeszła prawdopodobnie przez miejscowości Piastów i Nowy Goniwilk.
Trąba powietrzna na Mazowszu, raport w ESWD, zgłoszony przez Igora Laskowskiego
Dane radarowe pokazujące mini-superkomórkę przechodzącą około godziny 20:00 na wschodzie Mazowsza, które pochodzą z radaru dopplerowskiego, ulokowanego w Legionowie k. Warszawy, produkt CAPPI. Źródło obrazu: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, podkład mapowy OpenStreetMap, licencja OBDL
Tornado spowodowało lokalne szkody na Mazowszu
Z doniesień lokalnych mediów wynika, że na skutek przejścia tornada uszkodzone zostały przynajmniej cztery budynki i ściana budynku gospodarczego. Jednostki ochotniczej i państwowej straży zabezpieczały uszkodzone dachy na dwóch budynkach mieszkalnych i ścianę szczytową chlewni. Dodatkowo silny wiatr związany z tornadem uszkodził dach na budynku w miejscowości Samorządki. Zrywał on też linie energetyczne, powodując przerwy w dostawach prądu, lej łamał też gałęzie, konary i drzewa oraz tarasował przejazd. Wiadomo, że tornado następnie przemieściło się przez Piastów w stronę Żelechowa, wyrządzając tam również szkody.
Tornado na Mazowszu, 28 lipca 2023 r. u podstawy mini-superkomórki burzowej
Tornado związane z mezocyklonem na Mazowszu, 28 lipca 2023 r. Źródło: Garwolin24.com
Istnieje spore prawdopodobieństwo, że nie jest to jedyny lej, który wczoraj miał kontakt z gruntem. Rozwojowi lokalnych zalążków trąb powietrznych, a nawet krótkotrwałych tornad, sprzyjał nisko położony poziom kondensacji, duża wilgotność w dolnej troposferze, spora skrętność wiatru i silniejszy uskok wiatru w dolnym kilometrze. Pod wieczór poziom kondensacji mógł znajdować się około 50-150 m, co mogło być kluczowe do rozwoju tornada. W całym pionowym przekroju troposfery obserwowano wyraźnie nasilony przepływ mas powietrza. Pomimo stosunkowo niewielkiej chwiejności termodynamicznej warunki były wystarczające, aby doszło do rozwoju burz i komórek z rotującymi prądami wstępującymi.
Zobacz też: Gwałtowne burze możliwe dziś nad Polską
Pionowe sondowanie atmosfery z Legionowa wskazywało na dogodne warunki do tworzenia się lokalnych trąb powietrznych
Sondaż aerologiczny z Legionowa, 28 lipca 2023, 12 UTC wraz z hodografem po prawej górnej stronie, który wskazywał na podwyższone prawdopodobieństwo wystąpienia burz superkomórkowych i lokalnych trąb powietrznych. Warto zwrócić uwagę, że radiosondaż z ośrodka aerologicznego na północ od Warszawy został wykonany wczoraj w czasie przechodzenia opadów atmosferycznych, bądź w przerwie pomiędzy opadami. Dlatego poziom kondensacji wynosił około 100 m. Jednak nie zmienia to faktu, że wczoraj był on położony nisko około 100-500 metrów w wielu regionach naszego kraju. Natomiast na znaczną uwagę zasługuje również chwiejność termodynamiczna oscylująca w okolicach 300 J/kg i poziom równowagi (EL) około 8700 metrów, patrząc na profil wiatrowy warunki były typowe, aby nazwać je „low cape – high shear”.
Sondaż aerologiczny wykonany z Legionowa, 28 lipca 2023, 12 UTC. Dane: Rawinsonde.com
Niejednokrotnie to właśnie w takich sytuacjach częściej pojawiają się lokalne trąby powietrzne w Polsce, niż w czasie letnich nawałnic i burz superkomórkowych. W środkowej, a zwłaszcza górnej troposferze występował prąd strumieniowy, co nasilało kinematykę nad krajem. Niestety nie ma obecnie precyzyjnych narzędzi na Świecie, aby przewidywać tornada z dużym wyprzedzeniem czasowym oraz obszarowym.
Pod koniec lipca warunki sprzyjają występowaniu lokalnych trąb powietrznych na obszarze Polski. W minionych dniach informowaliśmy, że w okolicach Leżajska. Pojawiło się tam krótkotrwałe tornado, za które odpowiedzialna była mini-superkomórka z wyraźną rotacją widoczną na zobrazowaniach radarowych z Rzeszowa. Wcześniej analogiczne zjawisko odnotowano w rejonie miejscowości Kryły na Śląsku. Ubiegłej doby pod wieczór obserwowany zanik aktywności burzowej. Jednak już dziś burze, pojawią się na większym obszarze Polski i mogą miejscami powodować szkody. Nie można wykluczyć, że znów pojawią się lokalne trąby powietrzne.
Śledź na bieżąco najnowsze prognozy pogody dla Polski.
Fanipogody.pl