Tornado uderzyło na południu Polski ubiegłej doby. Wiatr uszkodził dachy, łamał gałęzie, drzewa, dodatkowo wtorkowym burzom towarzyszyły opady gradu o dużej średnicy przekraczającej 4 cm. Burze superkomórkowe okazały się jedna z najsilniejszych w tym roku, czemu sprzyjała duża chwiejność termodynamiczna i silne pionowe uskoki wiatru.
Tornado pojawiło się na południu Polski
Wczoraj wspominaliśmy o poranku, że w pasie południowym naszego kraju mogą utworzyć się silne superkomórki burzowe, które będą mieć tendencje do generowania na swojej trasie niebezpiecznych zjawisk, dodaliśmy również informacje, że lokalnie w zasięgu burzy z mezocyklonem możliwe są punktowe trąby powietrzne. Najgroźniejsze burze zaobserwowano w pasie od woj. dolnośląskiego, przez Opolszczyznę, Śląsk, Małopolskę aż po woj. podkarpackie. Dodatkowo na południu woj. śląskiego, w Bielsku Białej, utworzyła się krótkotrwała mezocykloniczna trąba powietrzna. Tornado zaskoczyło mieszkańców i spowodowało miejscami szkody. Należy wspomnieć, że materiały wideo utwierdził nas, iż mieliśmy do czynienia ze słabą trąbą powietrzną, prędkość wiatru w wirze była charakterystyczna dla F0 w skali Fujity, skutkując jednak punktowymi szkodami.
Burze superkomórkowe i tornado na południu Polski, minione 30 h i zarejestrowane wyładowania atmosferyczne w naszej części Europy
Gwałtowne superkomórki burzowe
We wtorek silne superkomórki burzowe obserwowano w drugiej części dnia, ale największa intensyfikacja zjawisk miała miejsce w godzinach późno popołudniowych i wieczornych, gdy to utworzyło się w południowej części kraju kilka silnych superkomórek burzowych, jakie niektóre z nich wykazywały cechy długożyjących. Na trasie burz z mezocyklonami obserwowano opady gradu o średnicy do 2-4,5 cm, punktowo średnica gradzin mogła sięgać 5 cm. Gwałtowne burze występowały też w nocy z wtorku na środę na południu i południowym wschodzie, wykazując się dużą aktywnością elektryczną.
Tornado, które niespodziewanie uderzyło w Bielsku Białej (woj. śląskie) uszkodziło dachy, łamał gałęzie i drzewa, niszczył także punktowo infrastrukturę drogową. Już wczoraj pojawiły się nagrania w sieci, które obrazowały nisko zawieszony lej kondensacyjny u podstawy chmury stropowej superkomórki burzowej. Dziś, tj. 23 sierpnia 2023, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy potwierdził, że przez południe Polski przeszła krótkotrwała trąba powietrzna, za którą odpowiedzialna okazała się superkomórka burzowa.
Zobacz też: Potężny upał w prognozach
Tornado w Bielsku Białej, raport ESWD, 22 sierpnia 2023
Trąba powietrzna okazała się na szczęście słaba, o czym poinformowali specjaliści IMGW. Zbliżone informacje są podane w ESWD, gdzie raport o wystąpieniu zjawiska jest już potwierdzony. W południowej części superkomórki burzowej pojawiło się sygnatura hook echo. Największe szkody tornado poczyniło na osiedlu Karpackim, gdzie silny wiatr uszkodził dach, niszczył infrastrukturę drogową i łamał gałęzie, konary oraz drzewa.
Wiatr o sile F0 w skali Fujity
Silny wiatr związany z ruchem wirowym w leju poczynił szkody w rejonie skrzyżowania alei generała Andersa z Armii Krajowej, o czym poinformowały lokalne media. Nikt nie został ranny, jak i też nie zginął. To pokazuje, że tornada w Polsce pojawiają się nie tylko nad obszarami niezurbanizowanymi, ale także nad miastami w sprzyjających warunkach, lecz częściej dotykane są wsie i małe miasteczka.
Liczba wyładowań doziemnych w minionych 24 godzinach przez detektory IMGW-PIB
Liczba wyładowań doziemnych i chmurowych w ciągu minionych 24 godzin w Polsce
IMGW poinformowało i potwierdziło wystąpienie zjawiska:
Wczoraj przed godziną 20:00 czasu lokalnego (18:00 UTC) nad obszarem Bielska-Białej przeszła superkomórka burzowa. Na danych radarowych widoczne są charakterystyczne dla tego rodzaju burzy sygnatury.Mapa odbiciowości maksymalnej CMAX wskazuje na typowe cechy superkomórki burzowej: widoczny jest rdzeń komórki o silnej odbiciowości oraz rozległy obszar o zdecydowanie niższych odbiciowościach.
Na mapie odbiciowości radarowej na elewacji 1,5° widoczna jest sygnatura hook echo, w kształcie haka, która jest bardzo charakterystyczną cechą superkomórki burzowej. Hak znajduje się w tylnej części rdzenia superkomórki i w jego pobliżu może wystąpić trąba powietrzna.
Wystąpienie mezocyklonalnej trąby powietrznej możemy potwierdzić na podstawie danych radarowych o prędkości radialnej. Na mapie z elewacji 1,5° widoczna jest typowa sygnatura wirowego ruchu powietrza, czyli obszary prędkości o przeciwnym znaku znajdujące się obok siebie.
Siłę trąby powietrznej określamy na podstawie zniszczeń, jakie zostały dokonane. Wszystkie przypadki muszą być udokumentowane i zweryfikowane, aby ostatecznie potwierdzić siłę trąby powietrznej (zwłaszcza, że część zniszczeń może być dokonana przez inne zjawiska niż wir powietrza, np. przez downburst).
Wstępnie skalę trąby, która przeszła nad obszarem Bielska Białej, szacuje się na F0, jednak to może ulec weryfikacji po dokładnej analizie skali szkód związanych ściśle z trąbą powietrzną.
Silne burze spowodowały znaczne szkody
Minione doby pojawiły się także liczne opady dużego gradu, które wystąpiły także w nocy, uszkadzając elewacje budynków i pojazdy. Niestety, nie brakuje doniesień o szkodach spowodowanych bardzo silnym, niszczącym wiatrem – są to połamane drzewa, zerwane dachy czy uszkodzone linie energetyczne oraz zniszczone samochody po gradobiciach, jak i też pożary od wyładowań. Drzewa blokowały także drogi. Jednostki ochotniczej i państwowej straży interweniowały przeszło 800 razy.
Na szczęście dziś w ciągu dnia burze występowały za naszą południową granicą. Jednak z prognoz numerycznych wynika, że czeka nas tylko krótka przerwa od burz i upału. Najgroźniejsze burze są prognozowane w okresie od piątku do niedzieli i mogą spowodować miejscami poważne szkody w części kraju. Jednak więcej szczegółów będziemy podawać w kolejnych dniach, gdy to wiązki prognostyczne ustabilizują się.
Fanipogody.pl
Wieloletni pasjonat meteorologii, zjawisk konwekcyjnych z głównym naciskiem na burze. Interesuje go również metrologia i wiarygodne pomiary wielkości fizycznych w meteorologii. Oprócz tego jest wieloletnim operatorem drona z uprawnieniami nadanymi przez ULC