Zima przegra z kretesem w trzeciej dekadzie stycznia 2024 r. Ciepło zmierza do Polski. Najnowsze prognozy nie pozostawiają złudzeń.
Burze śnieżne i liczne śnieżyce konwekcyjne. Zima daje się we znaki zwłaszcza na północy, zachodzie i centrum
Zapowiadaliśmy, że w poniedziałek warunki pogodowe okażą się dynamiczne, co ma związek z przechodzeniem głębokiego ośrodka niskiego ciśnienia Efthalia nad Bałtykiem, którego front chłodny przemieszcza się z północnego – zachodu na południowy – wschód i następuje przejściowa adwekcja powietrza pochodzenia arktycznego morskiego o chwiejnej równowadze termodynamicznej. Od pierwszej części dnia zaczęły występować lokalne burze śnieżne, które początkowały pojawiły się na Pomorzu, a potem m.in w Wielkopolsce i Mazowszu. Zima przypomniała o sobie zwłaszcza na północy, centrum, zachodzie. W pobliżu Morzu Bałtyckiego może do jutra spaść nawet 10-25 cm białego puchu, co wynika z przechodzenia licznych śnieżyc konwekcyjnych.
Ostrzeżenia meteorologiczne pierwszego i drugiego stopnia od synoptyków IMGW-PIB, które dotyczą silnego wiatru, intensywnych opadów śniegu i zawiei i zamieci śnieżnych i będą jeszcze ważne wiele godzin
Podczas przechodzenia ośrodków konwekcyjnych i burz śnieżnych, dochodzi do drastycznego pogorszenia warunków do jazdy, pojawia się gwałtowny spadek temperatury, co w konsekwencji powoduje oblodzenie dróg i chodników. Widzialność pozioma bywa ograniczona do 100-300 m, nasila się wiatr, który potrafi przekraczać punktowo 70-85 km/h. Przy wystarczającej rozbudowie pionowej chmury Cb, pojawią się lokalne burze śnieżne, które jak na drugą połowę stycznia okazują się dziś liczne.
Wyładowania atmosferyczne – 15 stycznia 2024 r. za minione 15 godzin nad Polską
Duży dynamizm w pogodzie i liczne burze śnieżne
Szczególnie liczne burze śnieżne występują dziś w masie arktycznej morskiej, gdzie pojawił się stromy pionowy gradient temperatury pomiędzy dolną a środkową troposferą, skutkując wystąpieniem niestabilności troposfery. Zwłaszcza w obszarach większych przejaśnień i rozpogodzeń, gdzie tworzą się liczne śnieżyce konwekcyjne. Szczególnie aktywne występowały w minionych godzinach na Pomorzu Środkowym, Wschodnim i częściowo Zachodnim, ale pasma konwekcyjne w formie liniowej pojawiły się także w głębi kraju, tj. Wielkopolsce, Ziemi Łódzkiej i Mazowszu. Oprócz opadów śniegu zdarzają się również opady krupy śnieżnej i lodowej. Silny wiatr prowadzi do występowania zawiei i zamieci śnieżnych, utrudniając poruszanie się po drogach oraz chodnikach. Synoptycy IMGW wydali dlatego ostrzeżenia meteorologiczne przed silnym wiatrem, ale także opadami śniegu. Ponadto obowiązują ostrzeżenia hydrologiczne wydane przez hydrologów PSHM.
SIGNIFICANT IMGW-PIB, 15.01.2024, 18 UTC dla Polski
Dziś wiatr w zasięgu konwekcji może sięgać do 60-90 km/h. Jednak nad samym morzem do 100 km/h. Wyjątkiem są tu obszary górskie, gdzie wiatr w szczytowych partiach Sudetów osiągnął około 130 km/h.
Maksymalne porywy wiatru zmierzone anemometrami w minionych 24 godzinach na stacjach synoptycznych IMGW-PIB w Polsce
⛈️Zapewne wielu osobom burze ściśle kojarzą się z latem, ale dzisiejsza sytuacja powoduje, że lokalnie chmury te przynoszą wyładowania atmosferyczne, tyle, że zamiast deszczu gęsto sypie śnieg i krupa śnieżna. Mieliście już do czynienia z burzą śnieżną❓#IMGWmeteo #burza #śnieg pic.twitter.com/BGY7cZ4amw
— IMGW-PIB METEO POLSKA (@IMGWmeteo) January 15, 2024
⚠️UWAGA⚠️
‼️ NOWE OSTRZEŻENIE METEOROLOGICZNE #IMGW ‼️
SILNY WIATR 1°/2°
💨Prognozuje się wystąpienie silnego wiatru o średniej prędkości do 55 km/h, w porywach do 90 km/h.
➡️https://t.co/DIkhkQRy0k#wiatr pic.twitter.com/DlSQXZypqF— IMGW-PIB METEO POLSKA (@IMGWmeteo) January 15, 2024
⚠️UWAGA⚠️
‼️NOWE OSTRZEŻENIA HYDROLOGICZNE #IMGW‼️
WEZBRANIE Z PRZEKROCZENIEM STANÓW OSTRZEGAWCZYCH /ALARMOWYCH
Dla Wybrzeża RP zostały wydane ostrzeżenia w związku z silnym wiatrem, a dla mazowieckiego odcinka Bugu – w związku ze zjawiskami lodowymi.
➡️https://t.co/SSYrnlCQPP pic.twitter.com/XSltjuuzvQ— IMGW-PIB METEO POLSKA (@IMGWmeteo) January 15, 2024
Duży dynamizm w pogodzie
W kolejnych godzinach silne opady śniegu będą jeszcze występować na północy, centrum i częściowo zachodzie kraju. Mogą pojawiać się pojedyncze burze śnieżne. Poniedziałkowe załamanie pogody, które przynosi silne śnieżyce konwekcyjne szczególnie daje się we znaki na Pomorzu, gdzie do jutra miejscami spadnie 20-25 cm białego puchu. W głębi kraju na ogół nie przekroczy 5-12 cm. Zima najsłabiej zaznaczy się na południowym – wschodzie, gdzie śniegu spadnie najmniej. Musimy jednak przygotować się na spadek temperatury i oblodzenie dróg oraz chodników w nocy z 15/16 stycznia 2024 r. na przeważającym obszarze Polski.
Pierwsza dekada stycznia 2024 r. przyniosła apogeum siarczystego mrozu w Polsce. W wielu regionach temperatura była najniższa od 7 lat. Na szczególną uwagę zasługuje zanotowana temperatura przy gruncie na stacji Bodzentyn w woj. świętokrzyskim w nocy z 8/9 stycznia 2024 r., gdzie zmierzono -35.6°C. O tym szerzej pisaliśmy w naszym wczorajszym artykule pogodowym. Apogeum najniższych temperatur w mijającym miesiącu już za nami.
Halny i wysoka temperatura przejściowo w najbliższych dniach na południu Polski
Średnia dobowa temperatura powietrza od kilku dni w wielu regionach utrzymuje się na poziomie charakterystycznym dla lekkiej zimy termicznej. Co prawda pod koniec ubiegłego tygodnia pojawiła się w wielu regionach odwilż, to jednak na radykalne zmiany w pogodzie będziemy musieli poczekać do pierwszych dni trzeciej dekady stycznia 2024 r. Prognozowane są jeszcze w najbliższych dniach okresy z mrozem i śnieżycami, ale także sporym kontrastem temperaturowym. Jednak szczególnie interesująco wyglądają prognozy na okres od 17-18 stycznia 2024 r. Wówczas to na południu i centrum oraz wschodzie zaznaczy się bardzo ciepła masa powietrza zaciągana w ciepłym wycinku niżu. Północ kraju w tym czasie znajdzie się w znacznie chłodniejszym strumieniu.
Coraz więcej jednak prognoz wiodących modeli numerycznych wskazuje na kres zimy w styczniu, ale dopiero w okolicach 22-24.01.2024 r. (+/-2 dni). Wówczas z zachodu, południowego – zachodu zacznie docierać do nas coraz cieplejsze i wilgotne powietrze polarnomorskie. Za dnia temperatura ma szanse sięgnąć nawet 5-13°C. Początkowo noce mogą przynosić lekki mróz, lecz to powinno się szybko zmienić i zacznie panować na przeważającym obszarze Polski całodobowa dodatnia temperatura. Zima termiczna pod naporem cyrkulacji strefowej atmosfery zacznie wycofywać się szybko na wschód.
Prognozowana wstępnie maksymalna temperatura powietrza na okres od 15.01.2024 r. do 24.01.2024 r. według modelu ECMWF dla Polski.
Prognozowana maksymalna temperatura powietrza na okres od 15.01.2024 r. do 24.01.2023 r. według modelu GFS dla Polski
Dni z niskimi temperaturami są już policzone
Najnowsze prognozy numeryczne nie pozostawiają złudzeń, że w kolejnych dniach na przeważającym obszarze Polski panować mają warunki pogodowe charakterystyczne dla zimy termicznej. Wyjątkiem może być tu środa i czwartek, gdy średnia dobowa może być w południowej części kraju charakterystyczna dla południa. Na nadejście termicznego przedzimia, a nawet średniej dobowej temperatury powietrza na przeważający obszar Polski będziemy musieli poczekać do okolic 22-24 stycznia 2024 r. W kolejnych dniach doprecyzujemy te prognozy w oparciu o zaktualizowane modele numeryczne.
Rekomendujemy: Pogoda na 5 dni dla Polski
Prognozowana orientacyjnie średnia dobowa temperatura powietrza na okres od 15.01.2024 r. do 24.01.2024 r. według modelu ECMWF dla Polski
Dynamiczna pogoda do końca stycznia 2024 r.
Coraz więcej wskazuje, że istotna zmiana trendu pogodowego dokona się w trzeciej dekadzie stycznia 2024 r. Wówczas dojdzie nad Europą i przyległościami do istotnej przebudowy pola barycznego. Nad Starym Kontynentem i obszarami przyległymi pojawi się aktywny prąd strumieniowy. Z zachodu na wschód zaczną wędrować ośrodki niżowe z rodowodem atlantyckim i układami frontalnymi. Wówczas po wschodniej stronie wirów niżowych, płynąć zaczną coraz cieplejsze masy powietrza z południa, zachodu i południowego – zachodu Europy. Coraz częściej opady śniegu zaczną przechodzić w deszcz ze śniegiem, przejściowo deszcz marznący. Następnie sam deszcz, który przyspieszy proces topnienia pokrywy śnieżnej i zapoczątkuje silną odwilż. Zima w ostatnich tygodniach stycznia powinna przegrać z kretesem. Wzrośnie również prawdopodobieństwo wystąpienia wichur.
Prognoza indeksu NAO na kolejne tygodnie według modelu GEFS
Duża anomalia temperatury w prognozach. Zima wycofa się szybko na wschód
Najnowsze predykcje pochodzące z modelu ECMWF nie pozostawiają cienia wątpliwości, że przed nami silne ocieplenie. W trzeciej dekadzie stycznia 2024 r. temperatura może być wyższa o nawet 4-5°C od normy, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 r. Nie zabraknie w tym czasie opadów atmosferycznych, co wynikać ma z wysokiej częstotliwości przechodzenia frontów atmosferycznych. Okresowo występujący duży gradient baryczny sprzyjać ma występowaniu porywistego wiatru, który miejscami osiągnie skale wichury. Pod koniec stycznia resztki śniegu poza górami będą zalegać jeszcze na wschodzie. Jednak głównie będą one w formie płatów i deszcz oraz wysoka temperatura również tu spowodują jej szybki zanik. Prawdziwa śnieżna zima utrzyma się jedynie w wyższych partiach gór. Aczkolwiek również na tym obszarze okresami pojawi się odwilż, co spowoduje osiadanie i topnienie pokrywy śnieżnej.
Prognoza średniej anomalii temperatury powietrza na kolejne tygodnie według modelu ECMWF EPS dla Polski, uwzględniając okres bazowy 1991-2020 r.
Ogromna zmiana pogody widnieje w prognozach
Radykalna zmiana wzorca pogodowego nastąpi z biegiem ostatniej dekady stycznia zmieni warunki pogodowe w wielu krajach europejskich, jak i też również w Polsce. Adwekcja coraz cieplejszych i wilgotniejszych mas z zachodu, południowego – zachodu przyczyni się do ocieplenia i ustąpienia zimy termicznej. Powrócimy do termicznego przedzimia, ale okresami możliwa jest nawet średnia dobowa temperatura charakterystyczna dla jesieni termicznej. Proces szybkiego topnienia pokrywy śnieżnej może spowodować jeszcze większy wzrost wilgotności w glebie. Co więcej wzrośnie również poziom wód gruntowych oraz w rzekach.
W ostatnich tygodniach stycznia będziemy świadkami jak zima przegrywa z kretesem do końca miesiąca. Zawdzięczać będziemy to odbudowie bardzo aktywnej cyrkulacji strefowej atmosfery i przejście z ujemnej fazy NAO na dodatnią. Przeważający obszar Europy znajdzie się przez większość czasu w temperaturach wyższych od normy wieloletniej. Zmiany w pogodzie zapoczątkuje pojawienie się aktywnego prądu strumieniowego znad Atlantyku nad Starym Kontynentem. Czasem odwilż zaznaczy się nawet w południowych regionach Półwyspu Fennoskandzkiego oraz w zachodniej części Federacji Rosyjskiej.
Ujemna faza NAO w kolejnych dniach dobiegnie końca, umacnia się wir polarny. Zima termiczna ustąpi w ostatnich tygodniach stycznia 2024 r.
Na początku 2024 roku przeszliśmy na ujemną fazę NAO, co przyniosło zimowe warunki pogodowe w wielu krajach europejskich. Nałożyło się na to dodatkowo jeszcze kilka innych czynników, które ze sobą ściśle korelują, rozwój ocieplenia stratosferycznego, tj. osłabienie wiru polarnego. Spowodowało to podział na dwa mniejsze wiry, zaobserwowano występowanie wschodniej fazy QBO. Najnowsze dane jednak nie pozostawiają złudzeń, że wir polarny znów zaczyna się umacniać, co pozwoli na jeszcze większą intensyfikacje prądu strumieniowego i powrót silnej cyrkulacji strefowej do Europy. Nie oznacza to, że w lutym i marcu nie zdarzą się kolejne epizody zimowe, a nawet głębsze ochłodzenia, gdyż takie scenariusze pokazują niektóre modele długoterminowe wiodących modeli europejskich i amerykańskich. Prognozy monitorujemy i wkrótce podamy kolejne informacje.
Źrodło: Fanipogody.pl, IMGW-PIB