Długoterminowa pogoda. Przymrozki ustąpiły z naszych szerokości geograficznych. W najbliższym czasie zdarzać będą się głównie w górach i na obszarach podgórskich. W prognozach pojawia się także silne ocieplenie na przełomie 2 i 3 dekady października. Jeszcze w październiku temperatura przekroczyć może 20°C. Zdarzyć mogą się się także większe i opady. Prognozy wskazują na dużą aktywność cyrkulacji strefowej w ostatniej dekadzie października.
Pogoda długoterminowa. Burze pojawiły się w Polsce, kolejne lokalne zjawiska burzowe wystąpią do końca miesiąca
W ubiegłym tygodniu. Szczególnie od czwartku zaczęła napływać sucha, polarno kontynentalna masa powietrza. Wystąpiły sprzyjające warunki do występowania nocnych i porannych przymrozków. Wraz z początkiem nowego tygodnia, zmianie uległ kierunek adwekcji mas powietrza. Przepływ ze wschodniego, południowo-wschodniego zmienił się na północno-zachodni. Zaczęła napływać masa o zwiększonej zawartości wilgoci, dlatego też pojawiły się opady atmosferyczne, a nawet burze adwekcyjne. Szczególnie w północnej części Polski.
Poniższa mapa obrazuje wyładowania atmosferyczne chmura-ziemia, które zostały zarejestrowane przez sieć detektorów wyładowań atmosferycznych w ciągu minionych 24 godzin na obszarze Polski oraz krajów przyległych. Możemy dostrzec, że słabe burze, nawet z opadami drobnego gradu wystąpiły na Pomorzu Zachodnim oraz Wybrzeżu. Liczne wyładowania jak na październik zanotowano również na Bałtyku. Gdzie w wyniku adwekcji chłodniejszej masy powietrza nad cieplejszej wody tego akwenu. Doszło do zaostrzenia się pionowego gradientu temperatury i rozwoju chmur kłębiasto-deszczowych, które wypiętrzyły się na tyle wysoko, aby wygenerować wyładowania atmosferyczne.
Szczyt mijającego ochłodzenia przypadnie na okres od 12.10.2021 do 15.10.2021. Następnie z każdym kolejnym dniem temperatury zaczną rosnąć. Kulminacyjna faza ocieplenia przypadnie na przełom 2 i 3 dekady października, kiedy to temperatura wzrośnie do wartości powyżej normy wieloletniej. Na poniższej grafice jest zobrazowany rozkład anomalii temperatury w okresie od 12.10.2021 do 18.10.2021, uwzględniając okres referencyjny 1991-2020.
Pogoda długoterminowa. Zimna druga dekada października, potem możliwa zmiana
Bardzo dobrze prześledzić rozkład średnich anomalii temperatury w okresie od 12.10.2021 do 28.10.2021 w oparciu o amerykański model GEFS. Przyjmiemy w tej sytuacji założenie 5 dniowe. Pozwoli nam to określić trendy, które wystąpią w pogodzie do końca października. Analizując prognozy z różnych ośrodków wyciągniemy średnią, co pozwoli nam w dość precyzyjny sposób określić trend w pogodzie na najbliższe tygodnie.
Pierwsza mapa z modelu amerykańskiego GEFS ukazuje, że w okresie od 12.10.2021 do 17.10.2021 w Polsce, średnia anomalia temperatury, uwzględniając okres referencyjny 1981-2010 będzie poniżej normy wieloletniej. Najchłodniej będzie na południu i wschodzie, ale wiele wskazuje, że na przełomie 2 i 3 dekady października temperatury zaczną rosnąć. Na ogół w tym okresie zobaczymy od 8°C do 16°C. Ujemne wartości na termometrach głównie na obszarach podgórskich i górskich. Na nizinach nocne spadki temperatury będą na ogół hamowane przez utrzymujące się zachmurzenie.
Pogoda długoterminowa. Silne ocieplenie na przełomie 2 i 3 dekady października
Nieuniknione jest już silne ocieplenie na przełomie 2 i 3 dekady października. Wtedy to modele zakładają temperaturę powyżej normy wieloletniej. Warto w tym miejscu wspomnieć o fałszywej informacji opublikowanej przez jeden z dużych portali pogodowych. W jednym z artykułów napisano, że w pierwszych dniach trzeciej dekady mijającego miesiąca wystąpią opady zimowe. Powieliły tę informację inne znane portale internetowe.
W dalszym ciągu temperatura powyżej normy wieloletniej jest prognozowana w okresie od 23.10.2021 do 28.10.2021. Wtedy to według modelu GEFS najcieplej może być na południu, częściowo centrum i wschodzie.
Pogoda długoterminowa. CFS początkowo chłodny, następnie zmiana
Kolejnym modelem, którego użyjemy do wyznaczenia trendu w pogodzie będzie model amerykański CFS. Zakłada on tak jak GEFS, chłodną drugą dekadę października. Poniższa mapa z tego modelu obrazuje średnie odchylenie temperatury na wysokości 2 m.n.p.g w okresie od 12.10.2021 do 19.10.2021, uwzględniając okres referencyjny 1984-2009. Najchłodniej będzie w południowej i wschodniej części kraju, natomiast najcieplej na północy.
Kolejna rycina na przełom 2 i 3 dekady października potwierdza nam to co pokazał nam model GEFS. Wiele wskazuje, że silne ocieplenie nadejdzie początku przyszłego tygodnia, zatem o żadnym ataku zimy nie będzie mowy. Niewykluczone są nawet bardzo wysokie wartości jak na październik i przekroczenie 20°C. Okresami jednak w tylnych częściach niżów spłynie chłodniejsza masa powietrza.
Ostatnia grafika pochodząca z modelu CFS próbuje nam przedstawić ogólny trend z anomalią temperatury w okresie od 26.10.2021 do 2.11.2021. Dostrzegamy, że w całym kraju wartości będą powyżej normy wieloletniej. Wstępne prognozy na 1 listopada 2021 wskazują, że czekają nas wysokie wartości na termometrach. Jednak z uwagi na odległy termin, prognozy mogą ulec znacznej korekcie.
ECMWF najpierw zimny, potem również widzi silne ocieplenie
Aby trafność prognoz na tak długi okres czasu była wysoka, dołączamy do tego wyliczenia średnich anomalii tygodniowych, które pochodzą z zaktualizowanego modelu ECMWF. Dostrzegamy wyraźnie, że w okresie od 10.11.2021 do 17.10.2021 temperatura w naszej części Europy wyjdzie poniżej normy wieloletniej. Najcieplej powinno być w tym czasie na krańcach północnych.
Istotną zmianę w prognozach obserwujemy na przełom 2 i 3 dekady października. Wtedy to ECMWF sugeruje możliwą adwekcje cieplejszych mas powietrza z kierunków południowych. Prognoza ta jednak różni się, mając na uwadze wyliczenia pochodzące z GEFS i CFS, zakładając w południowej i wschodniej części kraju wartości w normie. Wydaje się jednak, że najbliżej prawdy będą tym razem modele amerykańskie, które sugerują wartości powyżej normy wieloletniej przez dłuższy okres czasu w całej Polsce.
Europejski model ECMWF sugeruje, że koniec października nie powinien przynieść niskich temperatur przez dłuższy okres czasu. Zatem nic nie zwiastuje, aby nadszedł atak zimy wieszczony przez niektóre polskie serwisy. Jest jednak wyraźna różnica względem tego co pokazały nam modele amerykańskie. W tym przypadki ECMWF sygnalizuje wartości powyżej normy wieloletniej na zachodzie i północy kraju, a na pozostałym obszarze w normie wieloletniej. Wygląda na to, że GEFS i CEFS będzie bliżej prawdy, ale przekonamy się o tym w kolejnych aktualizacjach modeli.
Pogoda długoterminowa. Ataku zimy na nizinach w październiku prawdopodobnie nie będzie. Trzecia dekada miesiąca zaskoczy temperaturą
Reasumując, po chłodnej drugiej dekadzie października. Ostatnie dni miesiąca przyniosą zmianę warunków pogodowych. Temperatura wzrośnie a po 20 października na obszarze Polski możliwe są wartości powyżej 20°C/22°C. Tak wysokim wartościom na termometrach będzie sprzyjać ulokowanie rozległego, wielocentrycznego niżu nad Europą Zachodniej. Po jego wschodniej stronie szerokim strumieniem napłynie powietrze zwrotnikowe. Są prognozy, tak jak ta poniżej w animacji, które okazują, że w okolicach 21-23 dnia miesiąca odchylenie temperatury, uwzględniając stary okres referencyjny 1979-2010 sięgnie nawet 14°C/16°C powyżej normy dla tego okresu miesiąca. Niewykluczone, że w górach pojawi się halny, podnosząc temperaturę powietrza i osuszając powietrze. Silniej może powiać również na nizinach z kierunków południowych.